Δώρον άδωρον είναι για τα νοικοκυριά το σχέδιο το οποίο έχει εξαγγελθεί από την κυβέρνηση και αφορά την επιδότηση του επιτοκίου στα δάνεια για πρώτη κατοικία τα οποία έχουν συναφθεί κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2022 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023.
Στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας μαρτυρούν ότι υπήρξε προσυνεννόηση μεταξύ της κυβέρνησης και των τραπεζών όσον αφορά το χρόνο και το περιεχόμενο του σχεδίου. Δηλαδή η κυβέρνηση έκανε πλάτες στις τράπεζες ώστε να αυξήσουν σταδιακά τα επιτόκιά τους –κόντρα στις μειώσεις της ΕΚΤ– και στη συνέχεια προχώρησε στην εξαγγελία του σχεδίου. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες τσέπωσαν προκαταβολικά το μεγαλύτερο μέρος της επιδότησης και ήδη το έχουν μεταφέρει στα υπερκέρδη τους.
Πιο συγκεκριμένα, κατά την περίοδο από τον Ιούνιο του 2023 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε τα επιτόκιά της κατά 75 μονάδες βάσης. Παρά ταύτα στην Κύπρο ο μέσος όρος του επιτοκίου στα υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια τα οποία έχουν χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής μεγαλύτερο από πέντε χρόνια (σ.σ.: κατηγορία στην οποία εμπίπτουν τα δάνεια τα οποία έχουν συναφθεί κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2022 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023 και τα οποία αναμένεται ότι θα ενταχθούν στο σχέδιο το οποίο έχει εξαγγελθεί από την κυβέρνηση) αυξήθηκε κατά 70 μονάδες βάσης (από 3,91% σε 4,61%). Δηλαδή οι τράπεζες τσέπωσαν τη μείωση της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες και παράλληλα επέβαλαν αυξήσεις κατά 70 μονάδες (σύνολο 145 μονάδες βάσης). Έτσι, ήδη πήραν προκαταβολικά το 75% της επιδότησης η οποία θα δοθεί στους δανειολήπτες και η οποία –με βάση τα όσα έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση– θα είναι ύψους 2%.
Έξτρα χρεώσεις στα νέα στεγαστικά
Το πιο τραγικό όμως είναι ότι οι τράπεζες έχουν επιβάλει και έξτρα χρεώσεις στα νέα στεγαστικά δάνεια. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας το Συνολικό Ετήσιο Ποσοστό Επιβάρυνσης (ΣΕΠΕ), το οποίο περιλαμβάνει και τις συναφείς επιβαρύνσεις για το κάθε δάνειο (για το κόστος έρευνας, διαχείρισης, κατάρτισης εγγράφων, εγγυήσεων κ.λπ.), αυξήθηκε την ίδια περίοδο κατά 86 μονάδες βάσης (από 4,20% σε 5,06%).
Παλιό το κόλπο
Το κόλπο το οποίο έχουν εφαρμόσει οι τράπεζες είναι παλιό και καλά γνωστό στην κυβέρνηση, γεγονός το οποίο εγείρει ερωτήματα κατά πόσο υπήρξε -και πάλι- προσυνεννόηση μεταξύ τους.
Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία έχουν κατατεθεί στη Βουλή από τον Υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό –σε απάντηση σε σχετικό ερώτημα το οποίο έχει υποβληθεί από τον βουλευτή του ΑΚΕΛ Γιώργο Κουκουμά– οι τράπεζες είχαν επιβάλει υπερχρεώσεις και στα δάνεια τα οποία είχαν ενταχθεί στο σχέδιο επιδότησης του επιτοκίου που είχε εφαρμοστεί το 2020. Συγκεκριμένα, στα υπό αναφορά δάνεια επιβλήθηκε επιτόκιο 4,63% (μέσος όρος), ενώ στην αγορά ο μέσος όρος την ίδια περίοδο ήταν 3,55%.
