Σε μία ξεχωριστή τελετή που θα πραγματοποιηθεί αύριο Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2024 στις 7:30 το βράδυ, στο Σατιρικό Θέατρο στη Λευκωσία, θα τιμηθούν με το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς «Τεύκρος Ανθίας – Θοδόσης Πιερίδης», που έχει θεσπίσει η Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, η αρχαιολόγος-ιστορικός τέχνης Άννα Μαραγκού και ο Πανίκος Χρυσάνθου, σκηνοθέτης-σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών.
Το σημαντικό αυτό βραβείο απονέμεται σε δύο «εργάτες» του Πολιτισμού του τόπου, οι οποίοι μέσα από διαφορετικό μετερίζι έχουν έναν κοινό στόχο και όραμα: την ειρήνη και την επανένωση της Κύπρου. Το εν λόγω βραβείο θεσπίστηκε το μακρινό 1989 και από τότε απονέμεται σε ανθρώπους που προσφέρουν στον Πολιτισμό της Κύπρου, ενώ έχουν βραβευθεί σημαντικές προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών. Η Άννα Μαραγκού και ο Πανίκος Χρυσάνθου είναι ανάμεσα σ’ αυτές, καθώς μέσα από το έργο τους συνέβαλαν στο να ανέβει η δημιουργία και η ιστορία του τόπου λίγο ψηλότερα. Σε αυτή τη χρονική συγκυρία τούς χρειαζόμαστε όσο ποτέ άλλοτε.
«Τιμούμε δύο ανθρώπους που συνέδεσαν το όνομά τους με τον Πολιτισμό»
Η βαρύτητα του Βραβείου «Τεύκρος Ανθίας – Θοδόσης Πιερίδης» είναι ιδιαίτερη, καθώς µε αυτό τιµήθηκαν άνθρωποι από όλο το φάσµα της πολιτιστικής δηµιουργίας της Κύπρου τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Ο πρόεδρος της Επιτροπής του Βραβείου, Μάκης Συµεού, αναφέρει στη «Χαραυγή» πως είναι από τα πιο σηµαντικά βραβεία που δίδονται σε ανθρώπους του Πολιτισµού. «Αν δούµε ποιοι και ποιες έχουν βραβευτεί, καταλαβαίνουµε την αξία της τιµητικής αυτής διάκρισης, ενώ δεν πρόκειται για ένα µονοδιάστατο βραβείο», λέει ο κ. Συµεού, υπογραµµίζοντας µάλιστα ότι οι πρώτοι που τιµήθηκαν ήταν ο Γιώργος Φιλίππου – Πιερίδης και ο Γιάννης Λεύκης.
Σε ό,τι αφορά τους βραβευθέντες για το 2024, Άννα Μαραγκού και Πανίκο Χρυσάνθου, ο πρόεδρος της Επιτροπής του Βραβείου σηµειώνει αρχικά για την Άννα Μαραγκού ότι είναι συνυφασµένη µε τον Πολιτισµό του τόπου, η οποία «καταγράφει µια αξιοζήλευτη πορεία στα πολιτιστικά δρώµενα της Κύπρου, µέσα από την αρχαιολογία και τις τέχνες, ενώ έχει επιµεληθεί τη δηµιουργία δύο μουσείων, του Οινοµουσείου στην Ερήµη και του Μουσείου για τη ∆ηµοτική Εκπαίδευση στη Βάσα Κοιλανίου».
Για τον Πανίκο Χρυσάνθου, ο Μάκης Συµεού σηµειώνει ότι, πέραν της ιδιότητάς του, έχει να επιδείξει µια µεγάλη αφοσίωση στην τέχνη του. «Όλη η παραγωγή του υπερασπίζεται αξίες και ιδανικά που αφορούν την κοινωνική δικαιοσύνη, τη δηµοκρατία, την ειρήνη, ακόµα και την ελληνοτουρκική φιλία, ενώ η διάκρισή του µε το Βραβείο Ειρήνης Αµπντί Ιπεκτσί, ήταν και είναι ιδιαίτερα σηµαντική», τονίζει.
Κληθείς να σχολιάσει την πορεία του Βραβείου Πολιτιστικής Προσφοράς «Τεύκρος Ανθίας – Θοδόσης Πιερίδης», ο πρόεδρος της Επιτροπής τονίζει πως αυτό θα συνεχίσει να απονέµεται για πολλά χρόνια ακόµα, διότι «η Κ.Ε. του ΑΚΕΛ το στηρίζει πολύ και του δίνει ιδιαίτερη έµφαση, και έχει ως γνώµονα το αποτύπωµα των ανθρώπων στον Πολιτισµό, µακριά από αγκυλώσεις».
Άννα Μαραγκού: Πολιτισµός είναι ο τρόπος του βίου που εξυπακούει ελευθερία και σεβασµό στον Άλλον
Για την τιµώµενη Άννα Μαραγκού η εν λόγω βράβευση είναι µια αναγνώριση για την πορεία της όλα αυτά τα χρόνια που, όπως λέει, θα τη βοηθήσει να συνεχίσει µε περισσότερη αυτοπεποίθηση αυτό που κάνει εδώ και χρόνια. Ιδιαίτερα, σηµειώνει, µε ένα βραβείο που φέρει τα ονόµατα δύο ξεχωριστών Κύπριων λογοτεχνών, που συνεχίζουν να εκφράζουν σήµερα τη σηµασία και τη συµβολή του λόγου, ως έκφραση ύπαρξης, αντίστασης, υπεράσπισης ελευθερίας και ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Η αρχαιολογία, η ιστορία, η µελέτη της τέχνης των ανθρώπων, τονίζει η κα Μαραγκού, είναι τοµείς που έχουν να κάνουν µε τις αλήθειες που συχνά υποτιµούµε και συχνότερα προσπερνούµε.
Στη διαπίστωση (ή τη σκέψη) ότι Πολιτισµός, µεταξύ άλλων, σηµαίνει και χείρα βοηθείας προς τον συνάνθρωπο, τον Άλλον και κατ’ επέκταση µπορεί να γίνει ένα µέσο έτσι ώστε να κατανοήσουµε όλα όσα µας ενώνουν στον τόπο, η βραβευθείσα υπογραµµίζει πως οι φιλίες και οι γέφυρες που έχουµε καταφέρει να κτίσουµε µε τους Τουρκοκύπριους αυτά τα πενήντα χρόνια είναι η µόνη πορεία, η µόνη διέξοδος στα πολλαπλά προβλήµατα που δηµιουργήθηκαν στον τόπο µας.
«Οι Τουρκοκύπριοι είναι οι αληθινοί και ειλικρινείς µας σύµµαχοι, ποθούν ίσως περισσότερο από εµάς την επανένωση και την επάνοδο σε µια κανονική ζωή µακριά από οδοφράγµατα και αντιπαραθέσεις», τονίζει η Άννα Μαραγκού, επισηµαίνοντας πως αυτά που µας ενώνουν είναι πολύ περισσότερα από αυτά που µας χωρίζουν· ας τα συνειδητοποιήσουµε, ας τα διδάξουµε, ας τα µεταλαµπαδεύσουµε στη νέα µας γενιά και ας δώσουµε µια χαραµάδα ελπίδας στους νέους ανθρώπους, στους ώµους των οποίων έχουµε φορτώσει λάθη και ανασφάλειες περασµένων δεκαετιών.
«∆εν αρκεί το πρωθύστερο ∆εν ξεχνώ και Αγωνίζοµαι και ∆ιεκδικώ στην παιδεία µας. Θέλουµε την καλλιέργεια της ειρήνης και της αποδοχής στα σχολεία µας», εξηγεί.
Για την έννοια του Πολιτισµού, η κα Μαραγκού αναφέρει πως ο Πολιτισµός δεν αφορά µόνο τις δηµιουργίες του ανθρώπινου πνεύµατος, πολιτισµός είναι ο τρόπος του βίου που εξυπακούει ελευθερία, ήθος, αρχές, σεβασµό στον Άλλον και αλληλοκατανόηση. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, σηµειώνει χαρακτηριστικά: Ο πολιτισµός του νησιού µας δεν ήταν ποτέ µονολιθικός, πάντα ήταν πολυδιάστατος και έχει το χάρισµα και το προνόµιο να µετέχει της ∆ύσης και της Ανατολής και αυτό είναι το χαρακτηριστικό που του προσδίδει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Πανίκος Χρυσάνθου: Αναγνώριση και θάρρος για να προχωρήσουµε παρακάτω
Κάθε βραβείο έχει τη σηµασία του -όπως και το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς «Τεύκρος Ανθίας – Θοδόσης Πιερίδης»- και είναι µια αναγνώριση για τη δουλειά µας, αναφέρει µε τη σειρά του ο εκ των τιµώµενων Πανίκος Χρυσάνθου, ο άνθρωπος που έχει τιµηθεί και µε το Βραβείο Ειρήνης Αµπντί Ιπεκτσί για την ταινία του «Το τείχος µας».
Ωστόσο, σηµειώνει µε ταπεινότητα ο σκηνοθέτης, «έχω µάθει από τα παιδικά µου χρόνια να µη νιώθω βολικά µε αυτά, το να γίνοµαι το επίκεντρο. Είµαι, ή θέλω να πιστεύω ότι είµαι σεµνός και ότι δεν διακατέχοµαι από υπεροψία. Φυσικά, το βραβείο µε κάνει χαρούµενο και είναι τιµητικό για εµένα».
Ο Πανίκος Χρυσάνθου στέκεται στην παρούσα συγκυρία, τονίζοντας πως ο τόπος περνά δύσκολες ώρες. Με αφοπλιστική ειλικρίνεια αναφέρει ότι είναι απελπισµένος όσο ποτέ, «ειδικά µετά το Κραν Μοντανά όπου πουλήθηκε η Κύπρος. Νιώθω, τόσο για εµένα, όσο και για άλλους άσχηµα, διότι πολεµούµε για το καλό του τόπου, αλλά δεν έχουµε αποτέλεσµα· δεν καταφέραµε να σώσουµε και να αλλάξουµε την Κύπρο και πηγαίνουµε από το κακό στο χειρότερο.
Είχαµε όνειρα για την Κύπρο, αλλά δεν καταφέραµε να αποτρέψουµε τα κακά που ήρθαν, ούτε να είµαστε πιο αποτελεσµατικοί και νιώθω ευθύνη για αυτό. Από την άλλη, συνεχίζω να δουλεύω µε τα ίδια οράµατα, τις ίδιες ίσως ουτοπίες, προς τον ίδιο σκοπό, την ανθρωπιά. Σκέφτοµαι ότι αν συνεχίσουµε να δουλεύουµε, ακόµα και αν δεν καταφέρουµε την επανένωση θα έχουµε δουλέψει για κάτι καλύτερο».
Όπως υπογραµµίζει, αυτό που τον κάνει να νιώθει καλά µέσα στη δηµιουργία του είναι όταν άνθρωποι που µοιράζεται µαζί τους τις ίδιες ανησυχίες, κυρίως για την κατάσταση µε τους Τουρκοκύπριους και το Κυπριακό, γενικότερα, του λένε ότι νιώθουν πως υπάρχει ελπίδα µετά που παρακολούθησαν µια ταινία δική του. «Χαλάλι και τα βάσανα και ο κόπος για να φτιαχτεί µια ταινία», λέει ο δηµιουργός.
«Ένα βραβείο είναι µια αναγνώριση της δουλειάς µας και δίνει θάρρος ο ένας στον άλλον να πάµε παρακάτω, σε µια, όπως είπα, δύσκολη εποχή για τον τόπο µας. Το µεγαλύτερο κοµπλιµέντο που έχω ακούσει είναι ότι κάνω ταινίες για την επανένωση και αυτό µε χαροποιεί ιδιαίτερα», υπογραµµίζει καταληκτικά ο Πανίκος Χρυσάνθου.
