Ζητήματα Ιδεολογίας: Κοινωνική ισότητα (α)

Επιμέλεια: Νίκος Κουζούπης

Έννοια η οποία χαρακτηρίζει την πραγματική κατάσταση των ανθρώ­πων μέσα στην κοινωνία, αλλά και κοινωνικό ιδανικό το οποίο εμπνέει τις εργαζόμενες μάζες στην πάλη για μια δίκαιη κοινωνική αναδιάρθρωση.

Στη βάση όλων των κοινωνικών ανισοτήτων βρίσκεται η οικονομική ανισότητα των τάξεων, που προσδιορί­ζεται από το γεγονός ότι μια τάξη κα­τέχει τα μέσα παραγωγής (είτε όλα, είτε τα πιο βασικά), ενώ η άλλη -πλήρως ή μερικώς- τα στερείται.

Οι κοινωνικές ανισότητες που προ­κύπτουν σπρώχνουν ξανά και ξανά σημαντικά τμήματα του πληθυσμού στη φτώχεια, εξασφαλίζοντας με εξί­σου επαναλαμβανόμενο τρόπο σε άλλα τις προϋποθέσεις να νέμονται τον πλούτο και την ανάλογη ισχύ.

Με την εμφάνιση της ιδιωτικής (ατομικής) ιδιοκτησίας και της οικο­νομικής ανισότητας μεταξύ των αν­θρώπων όλες οι ανθρώπινες σχέσεις, όχι μόνο μεταξύ των τάξεων αλλά και μεταξύ των λαών και των φυλών, των κατοίκων της πόλης και της υπαίθρου, των εργαζομένων της πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας, μεταξύ αν­δρών και γυναικών, των γονιών και των παιδιών, των εκπροσώπων διάφο­ρων γενεών, εμποτίζονται από τις σχέ­σεις της κοινωνικής ανισότητας. Πάνω σε αυτή τη βάση αναπτύσσεται η πάλη για οικονομική και κοινωνικο-πολιτι­κή ισότητα των φυλών και των εθνών, της γυναικείας απελευθέρωσης, της υπόληψης και αξιοπρέπειας της προ­σωπικότητας κ.ο.κ.

Η διαλεκτική εξέλιξη των αντα­γωνιστικών κοινωνικο-οικονομικών σχηματισμών έγκειται στο εξής: Από τη μια υπάρχει πρόοδος στη θέση των άμεσων παραγωγών –μετάβαση από την πλήρη και απόλυτη ανισότητα με­ταξύ δούλου και δουλοκτήτη μέσω της ιεραρχικής ανισότητας αγρότη-φεου­δάρχη, μέχρι την πλήρη τυπικά νομική ισότητα του εργαζόμενου με τον επι­χειρηματία (καπιταλιστή).