Τι καταγγέλλει σε συνέντευξη του ο Εκπρόσωπος του ΔΣ του Despina Children’s Diabetes Foundation Κωνσταντίνος Μουσάς
Σε σημερινές δηλώσεις του στη «Χαραυγή», ο Κωνσταντίνος Μουσάς, Εκπρόσωπος του Despina’s Children’s Diabetes Foundation, εξέφρασε την έντονη απογοήτευσή του για την αναστολή του διαγωνισμού από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) σχετικά με τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό για ασθενείς με Τύπου 1 Διαβήτη. Όπως εξήγησε, μετά από παρατεταμένο χρονικό διάστημα αναμονής για την ικανοποίηση των αιτημάτων των ασθενών για πρόσβαση σε κατάλληλα προϊόντα, βρέθηκαν ξανά αντιμέτωποι με στασιμότητα. Ο ίδιος τόνισε ότι αυτή η καθυστέρηση δεν είναι μόνο απογοητευτική, αλλά αναδεικνύει την αδυναμία του ΟΑΥ να διασφαλίσει την απαραίτητη υποστήριξη για τους ασθενείς.
Ο Κωνσταντίνος Μουσάς υπογράμμισε ότι οι τεχνικές προδιαγραφές που θέτει ο ΟΑΥ στους διαγωνισμούς περιορίζουν τις επιλογές των ασθενών, ενισχύοντας μονοπωλιακές καταστάσεις στην αγορά και αποκλείοντας εταιρείες και προϊόντα που θα μπορούσαν να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες τους. Αυτό, όπως εξήγησε, εμποδίζει την ανταγωνιστικότητα και δημιουργεί συνθήκες που ενδέχεται να πλήξουν την ποιότητα των υπηρεσιών και την επιλογή των ασθενών.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η τεχνολογία αποτελεί ένα αναγκαίο εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση του Διαβήτη Τύπου 1 και η καθυστέρηση στην εφαρμογή αυτών των διαγωνισμών έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία των ασθενών. Τόνισε ότι ο ΟΑΥ πρέπει άμεσα να διασφαλίσει την πρόσβαση σε καινοτόμες και αποτελεσματικές θεραπείες, προκειμένου να αποτραπούν οι αρνητικές συνέπειες της κακής διαχείρισης αυτών των κρίσιμων διαγωνισμών.
Ο “Διάλογος” μίλησε με τον κ. Μουσά προσπαθώντας να εμβαθύνει στο πρόβλημα. Αυτούσια η συνέντευξη του:
Ποιοι λόγοι οδήγησαν στην αναστολή του διαγωνισμού από τον ΟΑΥ για τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό ασθενών με Τύπου 1 Διαβήτη και τι υποδεικνύει αυτό για την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης θεμάτων υγείας στην Κύπρο;
Η αναστολή του διαγωνισμού από τον ΟΑΥ για τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό για ασθενείς με Τύπου 1 Διαβήτη είναι μια απόφαση που μας προκαλεί έντονη απογοήτευση και ανησυχία. Αφού περιμέναμε για μεγάλο διάστημα να ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας για πρόσβαση σε κατάλληλα προϊόντα, βρεθήκαμε ξανά αντιμέτωποι με τη στασιμότητα. Τα προϊόντα που προσφέρονται τώρα δεν καλύπτουν τις ανάγκες μας, δεν είναι αυτά που αναμέναμε και μας υποσχέθηκαν, ούτε ανήκουν στις επιλογές που απαιτούμε για τη σωστή διαχείριση της πάθησης μας. Οι επιλογές είναι περιορισμένες και η αίσθηση που μας δίνεται είναι ότι προωθούνται συγκεκριμένα συμφέροντα ή εταιρείες, αντί να λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά συμφέροντα των ασθενών.
Δεν θέλουμε να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τη λειτουργία του Κράτους, δεν είμαστε Δημόσιοι Λειτουργοί. Είμαστε Πάσχοντες ή Φροντιστές Πασχόντων και όπως όλα τα σοβαρά Συστήματα Υγείας πράττουν, θα έπρεπε να έχουν επιλυθεί τα προβλήματά μας εδώ και χρόνια! Ήρθαμε κοντά με το “Σύστημα”, χτυπήσαμε πόρτες Πολιτικών, Υπουργών, του Προέδρου, βρεθήκαμε στη Βουλή. Ως γονείς, ως Πάσχοντες. Άδολα, βλέποντας πως αντιμετωπίζονται οι Πάσχοντες από ΣΔ1 σε άλλα, σοβαρά Κράτη!
Η αναστολή του διαγωνισμού αποδεικνύει, δυστυχώς, τις συστημικές αδυναμίες του ΟΑΥ στη διαχείριση τέτοιων κρίσιμων θεμάτων. Χρονοβόρες διαδικασίες, με τη γνωστή πρακτική “από τον Άννα στον Καϊάφα”, ανευθυνότητα απέναντι σε θέματα υγείας, με Λειτουργούς “κρυμμένους” πίσω από δαιδαλώδεις διαδικασίες, νόμους, αδυναμίες και πολλές άλλες δικαιολογίες. Όπως δεικτικά είπαμε πολλές φορές, δεν είναι οι ίδιοι Πάσχοντες, ούτε τα παιδιά τους. Καμία ενσυναίσθηση, καθόλου σεβασμός! Όταν τα προϊόντα που διατίθενται δεν μας καλύπτουν πλήρως και δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες διαχείρισης του διαβήτη, καταλαβαίνουμε ότι το σύστημα έχει αποτύχει να προσφέρει ισότιμη και δίκαιη πρόσβαση σε ό,τι καλύτερο υπάρχει στην αγορά. Αυτή η κατάσταση μας αφήνει με την αίσθηση ότι κάποιοι μας εμπαίζουν κι ότι σίγουρα λειτουργούν σε βάρος της υγείας μας και της ευημερίας μας.
Οι προδιαγραφές αντί να λύνουν το πρόβλημα, το περιπλέκουν
Γιατί θεωρείτε ότι οι τεχνικές προδιαγραφές του διαγωνισμού αποκλείουν συγκεκριμένα προϊόντα και εταιρείες, και πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς δεν υφίστανται τις συνέπειες αυτής της επιλογής;
Οι τεχνικές προδιαγραφές που τέθηκαν στον διαγωνισμό φαίνεται να αποκλείουν συγκεκριμένα προϊόντα και εταιρείες. Ενώ, βάσει κοινής λογικής θα έπρεπε να τεθούν κριτήρια που να στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και αρχές, οι προδιαγραφές αντί να λύνουν το πρόβλημα, το περιπλέκουν. Αυτό μας δημιουργεί την εντύπωση ότι προωθούνται μονοπωλιακές πρακτικές, ενώ εμείς χρειαζόμαστε ποικιλία επιλογών που να καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες.
Κάθε ασθενής έχει μοναδικές απαιτήσεις, και ο εξοπλισμός που είναι κατάλληλος για έναν δεν είναι απαραίτητα κατάλληλος για κάποιον άλλον. Αντί να διασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση, βιώνουμε αποκλεισμό και περιορισμούς. Γιατί θα πρέπει πάντα να ανακαλύπτουμε τον τροχό; Δεν θα έπρεπε να έχει ληφθεί μια ρηξικέλευθη απόφαση που να έχει λύσει το πρόβλημα μας, εδώ και χρόνια; Αντιλήφθηκαν όσοι παίζουν με την υγεία και την ευημερία μας, ότι υποφέραμε ήδη αρκετά;
Θεωρείτε, δηλαδή, ότι προκύπτουν κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία όταν οι διαγωνισμοί στον τομέα του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού δημιουργούν συνθήκες μονοπωλίου…
Η περιορισμένη συμμετοχή εταιρειών και η έλλειψη επιλογών εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Όταν δεν αφήνουν ελεύθερα τις εταιρείες που πληρούν τις προϋποθέσεις ασφαλείας και ποιότητας να ενταχθούν στο Δημόσιο Σύστημα υγείας, ώστε να υπάρχει πληθώρα επιλογών μοιραία δημιουργούνται υπόνοιες για μονοπωλιακές πρακτικές, αυξάνονται οι τιμές και μειώνεται η ποιότητα των προϊόντων, με αποτέλεσμα εμείς, οι Πάσχοντες, να πληρώνουμε το τίμημα.
Έχουμε ανάγκη από ένα δίκαιο σύστημα διαγωνισμών, που δεν θα ευνοεί κανέναν εις βάρος των ασθενών, θα λαμβάνει γρήγορα αποφάσεις, θα ελέγχει τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και μετά την ένταξη στο σύστημα και θα εξελίσσεται σύμφωνα με τις ανάγκες και τις εξελίξεις της Ιατροτεχνολογίας.
Το σύστημα στην Κύπρο δεν ακολουθεί τις εξελίξεις της διεθνούς ιατρικής κοινότητας
Πώς συγκρίνεται η πρόσβαση των Κυπρίων ασθενών με Τύπου 1 Διαβήτη σε σύγχρονη ιατροτεχνολογική τεχνολογία με εκείνη των ασθενών άλλων κρατών μελών της ΕΕ;
Η κατάσταση στην Κύπρο δείχνει ότι η πρόσβαση των ασθενών με Τύπου 1 Διαβήτη σε σύγχρονη τεχνολογία δεν είναι συγκρίσιμη με αυτήν που έχουν οι ασθενείς σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Η καθυστέρηση στις προμήθειες και η περιορισμένη επιλογή προϊόντων δείχνουν ότι το σύστημα δεν ακολουθεί τις εξελίξεις της διεθνούς ιατρικής κοινότητας. Όταν βλέπουμε ότι ασθενείς σε άλλες χώρες της ΕΕ έχουν πρόσβαση σε σύγχρονη τεχνολογία, όπως ασύρματες αντλίες ινσουλίνης τελευταίας γενιάς, προηγμένους αισθητήρες γλυκόζης, ινσουλίνες υπερταχείας δράσης αλλά και πολλά συμπαρομαρτούντα αναλώσιμα αισθανόμαστε ότι υστερούμε σημαντικά. Αυτή η ανισότητα μας αδικεί και αναδεικνύει τις αδυναμίες του συστήματος υγείας μας. Μην πάτε μακριά! Ακόμη και οι μετρητές ζαχάρου – φορητές, μικρές συσκευές που με δείγμα αίματος δίνουν την τιμή του ζαχάρου – είναι απαρχαιωμένοι, μη συμβατοί κι αγνώστου προελεύσεως και ποιότητος, όταν σε άλλα κράτη υπάρχει πληθώρα μετρητών ζαχάρου, ΔΩΡΕΑΝ! Το ΓεΣΥ οφείλει να μάθει από τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που εξασφαλίζουν την ίση πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες και προϊόντα. Παρά τις προσπάθειες, υπάρχει ακόμα σημαντικό κενό στην υλοποίηση αυτών των προτύπων, κάτι που πρέπει να διορθωθεί το συντομότερο για να προσφέρει στους Κύπριους ασθενείς ισότιμη πρόσβαση στις ίδιες επιλογές.
Σε ποιο βαθμό οι ασθενείς με Τύπου 1 Διαβήτη στην Κύπρο επωφελούνται από τις αποφάσεις του ΟΑΥ, και ποιοι θεσμοί πρέπει να ελεγχθούν για τυχόν ελλείψεις στη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους;
Είναι απογοητευτικό ότι, παρά τις υποσχέσεις, τα δικαιώματά μας συνεχίζουν να αγνοούνται. Ως Διαβητικοί Τύπου 1 δεν είμαστε καθόλου ευχαριστημένοι με τις μέχρι σήμερα εξελίξεις και πλέον δεν είναι σωστό να δηλώνουμε ευχαριστημένοι ή χαρούμενοι όταν μας αντιμετωπίζουν “με το σταγονόμετρο”. Δεν μπορούμε να δεχτούμε άλλο μια κατάσταση όπου οι ανάγκες μας δεν λαμβάνονται υπόψη στις αποφάσεις που λαμβάνονται κι όπου ο παράγοντας χρόνος απουσιάζει.
Οι θεσμοί, όπως το Υπουργείο Υγείας και ο ΟΑΥ, πρέπει να λογοδοτήσουν για τις ελλείψεις τους. Εμείς είμαστε οι άνθρωποι που ζούμε καθημερινά με την πάθηση και την οικονομική δυσπραγία και οι φωνές μας πρέπει επιτέλους να εισακουστούν πραγματικά. Δόθηκαν πολλές φορές υποσχέσεις, μας χτύπησαν φιλικά στην πλάτη αλλά το αποτέλεσμα παραμένει απογοητευτικό. Σίγουρα έγιναν προσπάθειες, δεχόμαστε την καλή πίστη όλων, ωστόσο το αποτέλεσμα δεν είναι το αναμενόμενο, δεν είναι ενθαρρυντικό!
Πώς μπορεί να βελτιωθεί η διαφάνεια στις διαδικασίες διαγωνισμών για ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και ποιες θεσμικές παρεμβάσεις απαιτούνται για την αποτροπή στρεβλώσεων;
Η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των διαγωνισμών του ΟΑΥ έχει σοβαρές συνέπειες στην εμπιστοσύνη μας στο σύστημα υγείας και στη συνολική αποτελεσματικότητα του ΓεΣΥ. Η αναποτελεσματικότητα και η αδιαφάνεια δημιουργούν ανησυχία και απογοήτευση στους πολίτες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αποδυνάμωση του συστήματος. Όλοι εμείς που ζούμε με Τύπου 1 Διαβήτη ζητάμε μια πραγματική λύση στα προβλήματά μας, που να στηρίζεται στην αξιοκρατία, στη διαφάνεια και στην ισότιμη πρόσβαση. Δεν ζητάμε απλά προϊόντα – ζητάμε ζωή, ποιότητα ζωής και ισότητα. Δεν είναι οι πολίτες που πρέπει να κάνουν εισηγήσεις στη βελτίωση της διαφάνειας στις διαδικασίες διαγωνισμών. Υπάρχει Υπουργείο Υγείας, επιτροπή υγείας στη Βουλή και σχετικοί φορείς που θα πρέπει επιτέλους να απαιτήσουν τομές και εκσυγχρονισμό στις διαδικασίες και στη λειτουργία του Κράτους.
Ο ΟΑΥ στην Κύπρο προσπαθεί να ενσωματώσει διεθνείς πρακτικές αλλά, εκ του αποτελέσματος, αυτό δεν είναι αρκετό
Σε ποιο βαθμό ο ΟΑΥ έχει ενσωματώσει διεθνείς πρακτικές που διασφαλίζουν την ίση πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, και ποια είναι τα κενά στην υλοποίηση αυτών των προτύπων;
Ο ΟΑΥ στην Κύπρο έχει προσπαθήσει να ενσωματώσει διεθνείς πρακτικές για να διασφαλίσει την ίση πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες στο πλαίσιο του ΓεΣΥ. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή μπορεί να είναι χρονοβόρα και να επηρεάζεται από περιορισμούς στον προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα ορισμένες καινοτόμες θεραπείες να μην είναι διαθέσιμες ή να καθυστερούν στην ενσωμάτωσή τους στο ΓεΣΥ. Επίσης, φαίνεται εκ του αποτελέσματος ότι και η διαχείριση των προμηθευτών και των συμβάσεων για τις καινοτόμες θεραπείες είναι ένα πεδίο που απαιτεί βελτίωση, με στόχο την εξασφάλιση ότι οι ασθενείς θα έχουν πλήρη πρόσβαση χωρίς καθυστερήσεις ή περιορισμούς.
Πώς επηρεάζει η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των διαγωνισμών του ΟΑΥ την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το σύστημα υγείας και τη συνολική αποτελεσματικότητα του ΓεΣΥ;
Η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των διαγωνισμών του ΟΑΥ έχει σοβαρές συνέπειες στην εμπιστοσύνη των πολιτών προς το σύστημα υγείας και τη συνολική αποτελεσματικότητα του ΓεΣΥ. Οι πολίτες ενδέχεται να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στο σύστημα υγείας με συνέπεια ακόμα μεγαλύτερη απογοήτευση, καχυποψία και δυσαρέσκεια στο ΓεΣΥ, εφόσον θεωρούν ότι το σύστημα δεν διασφαλίζει ίση πρόσβαση και δικαιοσύνη. Αυτό μπορεί με τη σειρά του να επηρεάσει την ικανότητα του ΟΑΥ να εξασφαλίσει καλύτερες τιμές και ποιότητα υπηρεσιών υγείας. Σ’ ένα άλλο επίπεδο, η αμφισβήτηση των διαδικασιών διαγωνισμών μπορεί επίσης να δημιουργήσει αβεβαιότητα και για τους επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι ενδέχεται να θεωρούν ότι οι αποφάσεις για την ένταξη θεραπειών ή την υπογραφή συμβάσεων δεν γίνονται με βάση τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών, αλλά υπό πολιτικές ή οικονομικές πιέσεις. Απαιτείται ενσωμάτωση διεθνών βέλτιστων πρακτικών, ταχύτητα, πραγματική διάθεση για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των ασθενών και διαφάνεια για να αλλάξει ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι πολίτες τους διαγωνισμούς και τον ΟΑΥ.
