Του
Κώστα Νάνου
Χρειάστηκαν περίπου 6 χρόνια στον ∆ήµο Πόλεως Χρυσοχούς για να συµφωνήσουν µε τις προτάσεις των µελετητών για τα σχέδια ανάπλασης και ανάδειξης του ιστορικού πυρήνα του δήµου. Η πλειοψηφία του ∆ηµοτικού Συµβουλίου του ∆ήµου Πόλης Χρυσοχούς την περασµένη εβδοµάδα υιοθέτησε την πρόταση του δηµάρχου Γιώτη Παπαχριστοφή για κατεδάφιση του κτιρίου της πρώην ∆ηµοτικής Αγοράς, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί τα τελευταία 15 χρόνια. Το θέµα είχε απασχολήσει και το προηγούµενο ∆ηµοτικό Συµβούλιο σε πολλές συνεδριάσεις, αλλά τότε η πλειοψηφία τασσόταν εναντίον της κατεδάφισης του κτιρίου. Η απόφαση αυτή λήφθηκε προκειµένου να ενταχθεί στο σχεδιασµό για την ανάπλαση της πλατείας και του ιστορικού κέντρου του ∆ήµου.
Η απόφαση προκάλεσε την αντίδραση ορισµένων παραγόντων της περιοχής και επηρεαζόµενων επαγγελµατιών της πλατείας, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η απόφαση για την κατεδάφιση εξυπηρετεί αλλότρια συµφέροντα. Υποστήριξαν επίσης ότι το κτίριο θα µπορούσε να συντηρηθεί, να αναβαθµιστεί και να αξιοποιηθεί ως αγορά παραδοσιακών και τοπικών προϊόντων και να γίνει πόλος έλξης για τους επισκέπτες. Ο κ. Παπαχριστοφή χαρακτήρισε αναγκαία την κατεδάφιση, σηµειώνοντας πως το κτίριο είχε εγκαταλειφθεί από το 2007, δεν έχει καµιά αρχιτεκτονική αξία και επιβάρυνε την εικόνα της περιοχής. Με την απόφαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου, όπως είπε, θα δηµιουργηθεί πλατειακός χώρος και θα αναπνεύσει η περιοχή. Οι υπόλοιπες τρεις προτάσεις που είχαν κατατεθεί και απορρίφθηκαν, προέβλεπαν στη θέση του κτιρίου να ανεγερθούν υποστατικά τα οποία θα ενοικιάζονταν για κέντρα αναψυχής και εστιατόρια.
Αποκατάσταση προσόψεων και εξωραϊσµός στο ιστορικό πυρήνα
Η κατεδάφιση του κτιρίου περιλαµβανόταν στην αρχική πρόταση των µελετητών της ανάπλασης του παραδοσιακού πυρήνα, ώστε να διπλασιαστεί η έκταση της σηµερινής πλατείας και να ενωθεί µε άλλους ζωτικούς χώρους στην ανατολική πλευρά. Στην πρότασή τους περιλαµβάνονται ακόµη πεζοδροµήσεις ή και µονοδροµήσεις που θα συνδέουν ουσιαστικά την ιστορική πλατεία µε το χώρο στάθµευσης που βρίσκεται απέναντι από την ιστορική εκκλησία Αγίου Νικολάου και τον σηµερινό πεζόδροµο της Γρίβα ∆ιγενή. Ο υφιστάµενος χώρος στάθµευσης θα αναµορφωθεί σε πλατεία και ουσιαστικά µέσω του πεζόδροµου θα συνδέεται µε τη µεγαλύτερη πλατεία, δηµιουργώντας έναν πολύ µεγαλύτερο ανοιχτό χώρο, ο οποίος θα προσφέρεται για πολλές δραστηριότητες και κυρίως θα επιτρέπει στους επισκέπτες να κινηθούν σε ολόκληρο το ιστορικό κέντρο µε τα νεοκλασικά κτίρια, τα οποία σήµερα είναι πνιγµένα και υπό εγκατάλειψη. Στα σχέδια των µελετητών περιλαµβάνεται και η αποκατάσταση τουλάχιστον των προσόψεων αυτών των κτιρίων µε τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών τους. Στο πλαίσιο του έργου περιλαµβάνεται υπογειοποίηση όλων των υπηρεσιών, κατασκευή αποχετευτικού και όµβριων υδάτων, πεζοδρόµια και αστικός εξοπλισµός.
Η Πόλη Χρυσοχούς είναι ίσως ο µοναδικός δήµος στον οποίο δεν έγιναν εξωραϊστικά έργα στον ιστορικό πυρήνα την τελευταία δεκαετία – δεκαπενταετία και δεν αξιοποιήθηκαν διαθέσιµα κονδύλια από ευρωπαϊκά ταµεία. Ο βασικότερος λόγος ήταν η απουσία σχεδίων και ώριµων έργων. Ο κ. Παπαχριστοφή δήλωσε αισιόδοξος και εξέφρασε την ευχή το 2025 να ξεκινήσουν τα έργα για τον πυρήνα της Πόλης Χρυσοχούς, του Προδροµίου, και η κατασκευή του υπαίθριου αµφιθεάτρου.
Τι περιλαµβάνει ο σχεδιασµός των µελετητών
Το όλο έργο αφορά την εκπόνηση ολοκληρωµένης µελέτης, η οποία θα ενσωµατώνει σχεδιασµένες επεµβάσεις συντήρησης, κυκλοφοριακής διαχείρισης και οργάνωσης του δηµοσίου χώρου, µε στόχο την ανάπλαση/αναζωογόνηση του παραδοσιακού πυρήνα του δήµου. Η µελέτη έχει ως αφετηρία τον σύνθετο λειτουργικό ρόλο που πρέπει να έχουν οι χώροι, ώστε αυτοί να συµβάλουν στην ουσιαστική αναζωογόνηση του πυρήνα του δήµου και στην ενδυνάµωση της ιστορικής και αρχαιολογικής ταυτότητας του οικισµού.
Σε γενικές γραµµές ο σχεδιασµός περιλαµβάνει:
• Ανακατασκευή του οδοστρώµατος. Η ανακατασκευή θα λαµβάνει υπόψη την υφιστάµενη διαµόρφωση του χώρου, την πολύµορφη ανάπτυξη της ρυµοτοµικής και οικοδοµικής γραµµής και των εισόδων των εφαπτόµενων οικοδοµών και θα σέβεται το σύστηµα του πολεοδοµικού ιστού. Θα τοποθετηθεί παραδοσιακό λιθόστρωτο ή κατάλληλο σύγχρονο υλικό, το οποίο να συνάδει µε τη µορφολογία, υλικά και χρώµατα του δοµηµένου και φυσικού περιβάλλοντος.
• Ανακατασκευή των προσόψεων µε κατάλληλο τρόπο και υλικά για να συνάδουν µε τη µορφολογία, το χαρακτήρα, υλικά και χρώµατα του δοµηµένου και φυσικού περιβάλλοντος.
• Οδικός φωτισµός και φωτισµός εξωτερικών χωρών µετά από ετοιµασία σχετικής Φωτοµετρικής Μελέτης.
• Ετοιµασία µελέτης κυκλοφοριακής διαχείρισης, µε στόχο τη βελτίωση της ροής (οχηµάτων, πεζών, ΑµεΑ, ποδηλατιστών, δηµοσίων συγκοινωνιών), της κυκλοφοριακής ικανότητας και στάθµευσης των οδών, την επίτευξη της επιθυµητής ταχύτητας στα πλαίσια της µετακίνησης εντός αστικού περιβάλλοντος και τη µείωση των οδικών συγκρούσεων, της ρύπανσης και της κατανάλωσης ενέργειας. Στη µελέτη περιλαµβάνεται και κεφάλαιο για τη διαµόρφωση/καθορισµό προτεραιότητας, σήµανση/σηµατοδότηση των κύριων συµβόλων σε λεπτοµερή σχέδια αποτύπωσης καθώς και σχέδιο διαχείρισης της κυκλοφορίας κατά την υλοποίηση του έργου.
• Ένταξη της υφιστάµενης µελέτης του αποχετευτικού συστήµατος οικιακών λυµάτων στη µελέτη του έργου.
• Επιλογή και τοποθέτηση στοιχείων αστικού εξοπλισµού για εξωτερικό χώρο (παγκάκια, ανθοδόχες, κάλαθοι αχρηστών, βάσεις γλυπτών, σιντριβάνι κ.ά.). Τοπιοτέχνηση υπαίθριων δηµοσίων χώρων, οι οποίοι εντάσσονται σε κοµβικά σηµεία, µε την προοπτική να αποτελέσουν εν δυνάµει οικείους και ευέλικτους πόλους συναθροίσεων, κοινωνικών δραστηριοτήτων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η επιλογή των χώρων, όπως αναφέρουν, θα γίνει σε συνεννόηση µε την Αναθέτουσα Αρχή και µε γνώµονα το στόχο ανάδειξης και προβολής των παραδοσιακών, αρχαιολογικών ή άλλης εξέχουσας σηµασίας υφιστάµενων στοιχείων του χώρου. Προστασία/ανάδειξη υφιστάµενου πρασίνου και εµπλουτισµός µε νέες δενδροφυτεύσεις.
• Ενίσχυση και υπογειοποίηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.
Ανάδειξη νεοκλασικών κτιρίων και σηµεία ενδιαφέροντος
Σε φάση ολοκλήρωσης είναι τα έργα αναµόρφωσης δύο πλατειών στην Πόλη Χρυσοχούς. Πρόκειται για τις πλατείες που βρίσκονται µπροστά από το ∆ηµοτικό Μέγαρο και δίπλα από τον πρώην Αστυνοµικό Σταθµό, οι οποίες ενοποιούνται και θα προσδώσουν άλλο χαρακτήρα και στα δύο κτίρια του πρώην Αστυνοµικού Σταθµού και του πρώην ∆ηµοτικού Σχολείου, τα οποία αξιοποιούνται για τις ανάγκες του δήµου.
Το κόστος των έργων ανέρχεται στο 1,4 εκατοµµύριο ευρώ. Η χρηµατοδότηση γίνεται κατά τα 2/3 από το Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από δανειοδότηση του ∆ήµου. Τα έργα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2023 και η ολοκλήρωσή τους προβλεπόταν εντός 14 µηνών, όµως υπήρξε καθυστέρηση και θα ολοκληρωθούν αρχές Ιανουαρίου. Τα δύο κτίρια και οι πλατείες τους θα συνδεθούν µε την προωθούµενη ανάπλαση του ιστορικού κέντρου και θα δηµιουργήσουν έναν άξονα που θα διασχίζει την Πόλη Χρυσοχούς, αναδεικνύοντας ορισµένα νεοκλασικά κτίρια και σηµεία ενδιαφέροντος. Με την ολοκλήρωση αυτών των έργων εκτιµάται ότι το κέντρο της Πόλης Χρυσοχούς θα γίνει πιο ελκυστικό τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες. Αυτός ήταν ένας διαχρονικός στόχος της τοπικής Αρχής.
