Έντονες οι ανησυχίες της κοινωνίας σχετικά με την υγεία των νέων μας, καθώς μετά και από ερωτήσεις του βουλευτή του ΑΚΕΛ Νίκου Κέττηρου και σύμφωνα με στοιχεία που κατέθεσε ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανού, στη Βουλή, από την Έρευνα Γενικού Πληθυσμού που διενεργεί η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου και την Πανευρωπαϊκή Έρευνα “ESPAD”, διαφάνηκε ότι οι Κύπριοι μαθητές βρίσκονται στις πιο υψηλές θέσεις στην Ευρώπη στη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων και ναργιλέ.
Σχετικά με το θέμα αυτό, η «Χ» ασχολήθηκε σε εκτενές ρεπορτάζ την προηγούμενη εβδομάδα. Ωστόσο, η δημοσίευση των στοιχείων πυροδότησε ένα διάλογο στην κοινωνία και ιδιαίτερα στους νέους, σε σχέση με τα ηλεκτρονικά και συμβατικά τσιγάρα. Συγκεκριμένα, η συζήτηση αφορά τη σύγκριση μεταξύ των σκευασμάτων αυτών και για το ποιο από αυτά έχει τις λιγότερες συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία.
Δεν είναι αθώα τα ηλεκτρονικά τσιγάρα
Σε τηλεοπτική του παρέμβαση ο ειδικός πνευμονολόγος Δρ Χάρης Αρμεύτης εξήγησε πως το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι ότι δεν είναι αθώα τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. «Είναι λανθασμένο αυτό που έχει περάσει στην κοινωνία και έχει γίνει και παραδοχή, να δεχόμαστε κάποιο νεαρό να ατμίζει από το να καπνίζει συμβατικό τσιγάρο», δήλωσε και πρόσθεσε πως πρέπει να μας ανησυχήσει αυτό.
«Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και γενικά όλα αυτά τα σκευάσματα, όταν πέρασαν στην κυκλοφορία πέρασαν στη θεωρία με το ότι βλάπτουν λιγότερο από το συμβατικό κάπνισμα, όμως η επιστημονική κοινότητα τα αντιμετωπίζει με λίγο δισταγμό. Δεν μπορεί εύκολα να γίνει οποιαδήποτε σύσταση διότι επιστημονικά για να παραδεχθείς κάτι και να το αποδεχθείς πρέπει να το τεκμηριώσεις με την έρευνα. Για να γίνει αυτό πρέπει να γίνουν μακροχρόνιες μελέτες που θα περιλαμβάνουν για 30 χρόνια καπνιστές για να δούμε τις επιπτώσεις», σημείωσε. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, όμως εξήγησε, αν για παράδειγμα μέσα από τις μελέτες εξαχθεί το συμπέρασμα ότι παρατηρείται μικρή μείωση των ατόμων που πλήττονται από καρκίνο του πνεύμονα, σε σχέση με τους καπνιστές συμβατικού τσιγάρου, αυτό δεν σημαίνει ότι θα συστήνεται το άτμισμα.
Στη μόνη περίπτωση που μπορεί να γίνει σύσταση του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι αν το άτομο είναι «βαρύς» καπνιστής, ο οποίος καπνίζει δύο πακέτα τσιγάρα την ημέρα, έχει αναπτύξει χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και αρνείται να μπει σε πρόγραμμα διακοπής καπνίσματος μετά από σύσταση ιατρού. «Εκεί μπορώ ως ιατρός, στη βάση της μείωσης του κινδύνου, να κάνω σύσταση να προχωρήσει εναλλακτικά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ενθαρρύνουμε τους νέους και να αποδεχόμαστε να ατμίζουν, διότι η ποσότητα νικοτίνης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι περισσότερη από τα συμβατικά και ο ατμός τους περιλαμβάνει βλαβερές ουσίες», ανέφερε.
«Τα δεδομένα που έχουμε μπροστά μας λένε ότι δημιουργούμε νέους εθισμένους στη νικοτίνη. Άρα έχουμε ένα νεαρό πληθυσμό, που του δημιουργούμε εθισμό και τα δεδομένα λένε πως ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των νέων που σήμερα ατμίζουν θα περάσουν στο συμβατικό τσιγάρο, ενώ ένα άλλο μεγάλο ποσοστό μπορεί να μείνει ως ατμιστές», τόνισε.
Δεν πρέπει ως κοινωνία να το αποδεχτούμε, συμπλήρωσε και πρόσθεσε πως ως Πολιτεία πρέπει να το περιορίσουμε και να εφαρμοστούν οι νόμοι, που απαγορεύουν την πώληση καπνικών ή άλλων προϊόντων σε νέους ηλικίας κάτω των 18 ετών, διότι αυτό ελλοχεύει ένα σοβαρό κίνδυνο να δημιουργήσουμε προβλήματα υγείας μακροχρόνια, τα οποία θα ξεκινήσουν από την εφηβική ηλικία.
Τι κάνει τη λιγότερη ζημιά;
Ερωτηθείς σχετικά με το αν κάποιο από αυτά τα σκευάσματα προκαλεί λιγότερη ζημιά, εξήγησε πως «είναι δύσκολο να το απαντήσουμε, αλλά σύμφωνα με τα δεδομένα ξέρουμε ότι για το συμβατικό τσιγάρο γνωρίζουμε τις επιπτώσεις του». Στο ηλεκτρονικό τσιγάρο ή στα άλλα σκευάσματα, πιθανόν να υπάρχουν λιγότερες βλαβερές συνέπειες, όμως δεν ξέρει κανένας να μας απαντήσει σήμερα πόσο λιγότερες είναι οι βλαβερές συνέπειες, ανέφερε.
«Στη θεωρία είναι λίγο παρακινδυνευμένο να λες “ατμίστε γιατί αυτό δεν βλάπτει”. Φαίνεται στα συστατικά αερολύματός του να υπάρχουν βλαβερές ουσίες και καρκινογόνες ουσίες. Η νικοτίνη δεν είναι ποτέ μια αθώα ουσία», τόνισε.
Συμβάλλουν στη μείωση οι απαγορεύσεις – Ανάγκη για συγκεκριμένα μέτρα
Στο ερώτημα κατά πόσον οι απαγορεύσεις θα συμβάλουν στη μείωση χρήσης τους, εξήγησε πως αυτές βοηθούν, όπως έγινε και με τους καπνιστές συμβατικού τσιγάρου. Ωστόσο, οι ίδιες οι καπνοβιομηχανίες, επειδή ξέρουν ότι θα χάσουν τους πελάτες τους, κάνουν θυγατρικές που πουλούν ηλεκτρονικό τσιγάρο. «Οπότε οι απαγορεύσεις βοηθούν σίγουρα μέχρι κάποιο βαθμό, αλλά θεωρώ ότι το σημαντικό είναι να εκπαιδεύσουμε και να περάσουμε ως νοοτροπία τον υγιεινό τρόπο ζωής από τα παιδικά χρόνια», σημείωσε. Ο Δρ Αρμεύτης σχολιάζοντας την άποψη περί γενικευμένου απαγορευτικού νόμου ανέφερε πως «στην Κύπρο έχουμε πάρα πολλούς νόμους και εκατοντάδες από αυτούς δεν εφαρμόζονται, οπότε το θέμα είναι να σκεφτούμε την υγεία μας πρώτα!»
Την ίδια ώρα, ο Κωνσταντίνος Στυλιανού, εκτελεστικός διευθυντής της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, ανέφερε στη «Χ» ότι η Πολιτεία ανησυχεί ιδιαίτερα με τα δεδομένα που εμφανίζονται και παρακολουθούμε και ενημερωνόμαστε ότι αυξάνεται πολύ σημαντικά η χρήση των νέων καπνικών προϊόντων, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους. Υπάρχουν, επίσης, πολλοί μύθοι γύρω από αυτά, «τους οποίους εμείς προσπαθούμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Παιδείας να τους διαψεύσουμε, δίνοντας υλικό που θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση», εξήγησε. Μάλιστα, συμπλήρωσε, «βρισκόμαστε σε μια διαδικασία με αυτά τα Υπουργεία για να ετοιμάσουμε μια σειρά μέτρων».
Ερωτηθείς για το αν πραγματοποιούνται επισκέψεις και ενημερωτικά σεμινάρια στα σχολεία για τους μαθητές, εξήγησε πως κάνοντας γενικές ενημερωτικές εκστρατείες για τους μαθητές και τους νέους, «ξέρουμε πως αυτό δεν δουλεύει και δεν αποτρέπει τους νέους από το να καπνίζουν. Χρειάζονται άλλου είδους μέτρα, όπως για παράδειγμα ενημέρωση προς γονείς και εκπαιδευτικούς. Από κει και πέρα το πιο σημαντικό για τους νέους είναι να μεγαλώνουν και να νιώθουν ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο απαγορευτικό πλαίσιο και κανονισμοί, που εφαρμόζονται», κατέληξε.
Διστακτική η κυβέρνηση στην εφαρμογή και επικαιροποίηση της νομοθεσίας
Την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2024, οι Υπουργοί Υγείας των 27 κρατών-μελών της ΕΕ συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες και ενέκριναν σύσταση -που δεν είναι δεσμευτική- με την οποία καλούνται να επεκτείνουν την απαγόρευση καπνίσματος (και ατμίσματος) και σε εξωτερικούς χώρους.
Παρ’ όλο που οι διαπιστώσεις για την κατάσταση γίνονται συνεχώς και κάθε εξάμηνο εμφανίζονται νέες έρευνες που επιβεβαιώνουν την αυξητική τάση στους νέους, παρατηρείται πως η κυβέρνηση είναι διστακτική να εφαρμόσει πολιτικές που έχουν πραγματικά γνώμονα τη δημόσια υγεία, επικαιροποιώντας τη νομοθεσία και τις απαγορεύσεις που πρέπει να υπάρχουν.
Την ίδια ώρα, φαίνεται να μη φροντίζει για την τήρηση των υφιστάμενων νόμων, καθώς όπως και στην περίπτωση της επικαιροποίησης της νομοθεσίας θα αναγκαστεί να έρθει σε ρήξη με διάφορα συμφέροντα.
