Η διάθεση τουρκοκυπριακών κατοικιών δεν είναι το πρόβλημα που απασχολεί όσον αφορά τις τ/κ περιουσίες, δήλωσε στη «Χαραυγή» ο πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων της Βουλής, Νίκος Κέττηρος. Κι αυτό γιατί με την εισαγωγή της μοριοδότησης και των κριτηρίων που θα τεθούν για τη διάθεση των διαθέσιμων τ/κ κατοικιών δεν θα υπάρχει πλέον το αίσθημα της αδικίας που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια και το αίσθημα ότι οποιοσδήποτε είχε γνωστό, ο όποιος είχε μέσο, θα μπορούσε να εξασφαλίσει τ/κ κατοικία ή εξοχική κατοικία. Εκείνο που πρέπει να γίνει, σημείωσε, είναι να επικεντρωθούν οι υπηρεσίες στις συντηρήσεις, οι οποίες καθυστερούν αφού τα συνεργεία στις Επαρχιακές Διοικήσεις είναι λίγα.
Το ενοίκιο για τις εμπορικές δραστηριότητες
Ένα από τα σοβαρά προβλήματα αποτελεί ο τομέας των εμπορικών δραστηριοτήτων που στεγάζονται σε τ/κ περιουσίες καθώς υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ ενός μικροεπιχειρηματία βιοπαλαιστή (επιπλοποιού ή μηχανικού) που πήρε μια τέτοια περιουσία και του εστιάτορα, του ιδιοκτήτη καφετέριας ή του τουριστικού υποστατικού που βγάζουν πολλές χιλιάδες ευρώ, είπε ο Ν. Κέττηρος. Στην Επιτροπή Προσφύγων ο ίδιος ο διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τ/κυπριακών Περιουσιών είχε αναφερθεί σε επενδύσεις 4 εκατομμυρίων σε ένα υποστατικό στο Μακένζι και 2,5 εκατομμυρίων σε άλλο υποστατικό, επίσης στο Μακένζι.
Παρόμοιες περιπτώσεις υπάρχουν και στη Λεμεσό και στην Πάφο, όπου πρέπει να καθοριστεί ένα λογικό ενοίκιο και να υπάρξουν αυξήσεις εκεί που για χρόνια κάποιοι εκμεταλλεύονται τ/κ περιουσίες χωρίς να καταβάλλουν το ανάλογο ενοίκιο. Όμως οι αρμόδιοι αντί να ξεκινήσουν από τα υποστατικά όπου στεγάζονται μεγάλες επιχειρήσεις, ξεκίνησαν από τα υποστατικά του κάθε φτωχού και από 200 ευρώ που π.χ. πλήρωνε για το επιπλοποιείο του τον υποχρέωσαν να πληρώνει 2.000 ευρώ, γιατί δίπλα κτίστηκε πύργος στη Λεμεσό. Άφησαν όμως ανέγγιχτες τις πιο μεγάλες επιχειρήσεις, γι’ αυτό και το ΑΚΕΛ υπέβαλε σχετική πρόταση εξορθολογισμού της κατάστασης και θα συζητηθεί κατά την εξέταση του νομοσχεδίου.
Επίσης, εκείνο που πρέπει να τελειώσει, υπογράμμισε ο Ν. Κέττηρος, είναι το θέμα των υπενοικιάσεων το οποίο υφίσταται για πολλά χρόνια και οφείλει η εκτελεστική εξουσία να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί και να μην επικαλείται όποτε της συμφέρει τη διάκριση των εξουσιών.
Γεωργικοί κλήροι
Το τρίτο κεφάλαιο είναι οι γεωργικές περιουσίες, οι κλήροι, καθώς εδώ υπάρχει μια μεγάλη στρέβλωση, σημείωσε. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι γεωργοί και κρατούν μεγάλες εκτάσεις γεωργικής τ/κ γης τις οποίες υπενοικιάζουν. «Μπορεί αυτοί οι άνθρωποι να ήταν παλαιότερα γεωργοί και αυτή τη στιγμή να είναι συνταξιούχοι. Εδώ πρέπει να γίνουν πολλές και διάφορες ρυθμίσεις. Π.χ. εάν τα παιδιά τους ακολούθησαν το επάγγελμα θα πρέπει να το αντικρίσεις διαφορετικά από άλλες περιπτώσεις. Επίσης, υπάρχει κόσμος που δεν ήταν ποτέ γεωργός, δεν είχε περιουσία στα κατεχόμενα και πήρε γη και έγινε τσιφλικάς».
Κατάθεση στην Αστυνομία για τον υπόκοσμο
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων αναφέρθηκε στις πρόσφατες δηλώσεις του ότι υπόκοσμος διαχειρίζεται τ/κ περιουσίες και είπε ότι μετά τις καταγγελίες του επικοινώνησε μαζί του η Αστυνομία, η οποία ζήτησε κατάθεση.
Ο Ν. Κέττηρος εξέφρασε την ανησυχία του για το ότι κατά την επαφή του με την Αστυνομία, άκουσε να του λένε ότι δεν γνωρίζουν τίποτε για το θέμα. Σε συνάντηση που είχε με τον ΥΠΕΣ, Κων. Ιωάννου, την περασμένη Τρίτη συμφωνήθηκε να διερευνηθούν οι καταγγελίες και στις αρχές του νέου χρόνου να αποφασιστεί ο χειρισμός που θα γίνει προκειμένου να αρθούν οι παρανομίες.
Τουρκοκύπριοι ζητούν πίσω περιουσίες
Απαντώντας σε ερώτηση ο βουλευτής επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις Τ/κ που ζητούν πίσω τις περιουσίες τους, ιδιαίτερα αν αυτοί κατοικούσαν στο εξωτερικό το 1974. Οι πλείστες περιπτώσεις, είπε, αντιμετωπίζονται με διαφόρους τρόπους, όμως οι δύσκολες περιπτώσεις είναι αυτές που οι ιδιοκτήτες τους ζούσαν και ζουν ακόμα στο εξωτερικό. Μια τέτοια περίπτωση είναι αυτή του Μακένζι που ο ιδιοκτήτης κατοικούσε στο εξωτερικό πριν το 1955. Σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις δόθηκαν πίσω περιουσίες μετά από απόφαση δικαστηρίων και εφόσον οι ιδιοκτήτες είναι πολίτες της Κ.Δ., ανέφερε, εκφράζοντας την άποψη ότι αυτό δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία.
Χρίστος Σενέκης: Αντικειμενικά και μετρήσιμα τα κριτήρια
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Σενέκης ανέφερε στη «Χαραυγή» ότι πριν την ύπαρξη της νομοθεσίας του 1991 δόθηκαν σε κάποιους προνομιούχους κάποια τεμάχια, τα οποία έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από αυτήν που υπολογίστηκε αρχικά. Τώρα με τα νέα κριτήρια που θα καθοριστούν γίνεται μια προσπάθεια να ρυθμιστεί το θέμα της παράνομης υπενοικίασης.
Ύστερα από μια έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, σημείωσε, έγινε μια ρύθμιση με πρόταση της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τ/κυπριακών Περιουσιών σε συνεννόηση και με τη Νομική Υπηρεσία, ούτως ώστε οι περιουσίες να παραχωρηθούν στους σημερινούς χρήστες για επτά χρόνια για να αποσβέσουν την όποια επένδυση και να μην καταλήξουμε στα δικαστήρια, αλλά να τους παραχωρηθεί με το αγοραίο ενοίκιο και όχι με τα 100 ευρώ που είναι παραχωρημένες τώρα, εφόσον πρόκειται για φιλέτα. Με αυτή την πρόταση, είπε, «η Υπηρεσία θα λαμβάνει ετησίως σχεδόν ένα εκατομμύριο ευρώ, τη στιγμή που ο φορολογούμενος πολίτης σήμερα καταβάλλει 7 εκατ. ευρώ το χρόνο στον προϋπολογισμό του κράτους για τη λειτουργία της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τ/κυπριακών Περιουσιών».
Ο κ. Σενέκης πρόσθεσε ότι η προσπάθεια που γίνεται για τον καθορισμό των νέων κριτηρίων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, διότι είναι αντικειμενικά, είναι μετρήσιμα, λαμβάνουν υπόψιν ακόμα και την περιουσία που άφησε μια οικογένεια στα κατεχόμενα, δίνουν το δικαίωμα διαδοχής σε κάποιες περιπτώσεις εντός της οικογένειας, κάτι το οποίο δεν ίσχυε προηγουμένως και υπήρχαν σοβαρά προβλήματα και συνεπεία τούτων θεωρείται ότι θα γίνει ένας σοβαρός εκσυγχρονισμός. Αρκεί να επιτρέψουμε να λειτουργήσει και να μην ξεκινήσουν οι παρεμβάσεις που θα εκτρέψουν την κατάσταση, είπε χαρακτηριστικά.
Το ΥΠΕΣ ακόμα δεν γνωρίζει αριθμούς
Απευθυνθήκαμε στο ΥΠΕΣ για να πληροφορηθούμε ποια στοιχεία διαθέτει για τη διάθεση των τ/κ περιουσιών. Σύμφωνα με πίνακα που μας απέστειλαν από το ΥΠΕΣ, ο αριθμός τ/κ υποστατικών που είναι διαθέσιμα για παραχώρηση σε παγκύπρια βάση, αφού προηγηθεί οπτικός έλεγχος, είναι 82 κατοικίες και 145 επαγγελματικά υποστατικά. Ο αριθμός τ/κ υποστατικών που είναι παραχωρημένα σήμερα, επίσης σε παγκύπρια βάση, είναι 4.609 κατοικίες και 1.766 επαγγελματικά υποστατικά.
Σε ό,τι αφορά τα τ/κ γεωργικά τεμάχια, το ΥΠΕΣ δηλώνει ότι «δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποια από αυτά είναι γόνιμη γη και επομένως μπορεί να διατεθεί σε δικαιούχους και ποια όχι. Η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών είναι στη διαδικασία ανάπτυξης νέου μηχανογραφικού συστήματος, στο οποίος θα καταχωρισθεί η εν λόγω πληροφόρηση».
Για τα διαθέσιμα υποστατικά (οικιστικά και επαγγελματικά), αναφέρεται ότι αναμένεται η δημοσίευση της τροποποίησης του νόμου, που ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων στις 14/11/2024, ώστε η Υπηρεσία Διαχείρισης Τ/κ Περιουσιών να προχωρήσει σε οπτικούς ελέγχους για λόγους ασφάλειας και ακολούθως να δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της όλα τα διαθέσιμα υποστατικά, ώστε οι πολίτες να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους. Επιπλέον, υπάρχουν επιπλέον 84 τ/κ κατοικίες παγκύπρια και 48 επαγγελματικά υποστατικά, τα οποία εγκρίθηκαν να διατεθούν λόγω κληρονομικής διαδοχής σε δικαιούχους ύστερα από μελέτη στατικής επάρκειας
