Ανησυχία για τα όσα θα ακολουθήσουν για την Κύπρο λόγω των σχέσεων που αναπτύσσει µε το Ισραήλ εκφράζει ο τέως ευρωβουλευτής Νιαζί Κιζίλγιουρεκ. Στη συνέντευξή του στη «Χαραυγή» τονίζει ότι η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης δεν οδήγησε στο «τέλος της ιστορίας», αλλά στη δηµιουργία ενός νεοφιλελεύθερου πολέµου που όξυνε τις αντιθέσεις διεθνώς ευνοώντας συρράξεις και άνοδο της ακροδεξιάς κυρίως στην Ευρώπη.
Εξηγεί την πολυπλοκότητα της κατάστασης στη Συρία και τονίζει ότι το µέλλον της χώρας είναι αβέβαιο. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, εκφράζει την άποψη ότι η Τουρκία δεν αποφάσισε ακόµα τι θα πράξει και ότι σε περίπτωση που τα πράγµατα είναι ευνοϊκά για µια οµοσπονδιακή λύση, ένας ηγέτης από τις τάξεις του ΡΤΚ έχει ρόλο να διαδραµατίσει.
Είµαστε σε µια εποχή και µια περιοχή µε τοπικές συρράξεις, άτυπες ανακατατάξεις συνόρων, µε παράδειγµα την Ουκρανία και τη Συρία. Το ερώτηµα είναι πού οδηγούν όλες αυτές οι αναδιατάξεις;
Όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, κάποιοι υποστήριζαν ότι ήρθε «το τέλος της ιστορίας» και ότι θα επικρατήσει η φιλελεύθερη οικονοµία και η ελεύθερη αστική δηµοκρατία παντού στον κόσµο και θα υπάρχει µια ισορροπία και µια αρµονία. Κάθε άλλο παρά έγινε αυτό. ∆ηµιουργήθηκε µια διεθνής αναρχία, οι ΗΠΑ έχασαν το µονοπώλιό τους και ενδυναµώθηκαν άλλα µονοπώλια, όπως της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας κ.λπ. Παράλληλα, διαπιστώνουµε ότι οι διεθνείς θεσµοί δεν λειτουργούν.
Η επικράτηση της νεοφιλελεύθερης παγκοσµιοποίησης οδήγησε σε ανισότητα και αβεβαιότητα ανάµεσα σε λαούς και πολίτες. Αυτό στην ΕΕ οδήγησε στην άνοδο της ακροδεξιάς που για εµένα σηµαίνει κρίση της παγκοσµιοποίησης, διότι τα ακροδεξιά σχήµατα στηρίζονται πάνω στην ανισότητα και το φόβο των πολιτών που δηµιούργησε η νεοφιλελεύθερη παγκοσµιοποίηση.
Επιπλέον, δίνεται η ευκαιρία σε διάφορα κράτη, µικρά και µεγάλα, να µπουν σε περιπέτειες και διεκδικήσεις. Ιδιαίτερα πρώην αυτοκρατορίες, όπως η Ρωσία και η Τουρκία, ανάπτυξαν ένα µετα-αυτοκρατορικό κόµπλεξ και µπαίνουν σε περιπετειώδεις διεκδικήσεις µε τη µία στην Ουκρανία και την άλλη στη Συρία.
Να δούµε λίγο το πιο πρόσφατο; Τι γίνεται τώρα στη Συρία;
Για να αντιληφθούµε καλύτερα τα πράγµατα πρέπει να δούµε την «Αραβική Άνοιξη» όπου έπεσαν καθεστώτα, αλλά δεν επήλθε η δηµοκρατία.
Ο Άσαντ κατάφερε να επιβιώσει καθαρά λόγω της στήριξης της Ρωσίας και του Ιράν, µε αποτέλεσµα να εφαρµόσει µια τυραννία. Ο Άσαντ έπεσε διότι αδυνάτισε το Ιράν και η Χεζµπολάχ λόγω των πολλαπλών δράσεων του Ισραήλ. Από την άλλη, αδυνάτισε και η Ρωσία λόγω του πολέµου στην Ουκρανία σε βαθµό που επέτρεψε σε όσους καραδοκούσαν και στηρίζονται και από την Τουρκία να καταλάβουν τη ∆αµασκό µε έναν περίπατο.
Μπορούµε να εκτιµήσουµε τι θα γίνει στη Συρία;
Το ερώτηµα είναι αν η Συρία θα ακολουθήσει την πορεία της Αιγύπτου, του Αφγανιστάν ή της Τυνησίας. Αυτό δεν µπορεί να απαντηθεί αυτή τη στιγµή. Ο Τζολανί, ο µεγάλος παίκτης αυτή τη στιγµή στη Συρία, για να επιβιώσει χρειάζεται τη στήριξη της ∆ύσης, γιατί θέλει να κρατήσει µακριά τη Ρωσία και το Ιράν. Κατά πόσο θα εξασφαλίσουν µια λειτουργική κατάσταση θα εξαρτηθεί.
Το θέµα είναι ότι πολλά συµφέροντα πολλών, διαφόρων οµάδων και κρατών, συγκρούονται στη Συρία. Η Τουρκία έβαλε ως σκοπό να αποτρέψει την αυτονοµία των Κούρδων της Συρίας για να µη γίνει ό,τι έγινε στο Ιράκ. Ταυτόχρονα, η Τουρκία πιέζει για να µη συµµετέχουν οι Κούρδοι στη νέα κυβέρνηση που θα σχηµατιστεί τον Μάρτιο στη Συρία. Οι ΗΠΑ όµως ευνοούν το αντίθετο, γιατί οι Κούρδοι στη Συρία είναι δυτικόφιλοι και θα τους ήθελαν να παίζουν ρόλο στον νέο χάρτη. Εδώ βλέπουµε µια διπλή πολιτική των ΗΠΑ που από τη µια χαιρετίζουν τη συµβολή της Τουρκίας στην πτώση του Άσαντ, ενώ από την άλλη προσπαθεί να εµποδίσει την Τουρκία να επιτύχει το στόχο της ως προς του Κούρδους. Ούτε αυτό το θέµα µπορεί να γνωρίζουµε πού θα καταλήξει.
Ωστόσο, για να επικρατήσει αρµονία στη Συρία, θα πρέπει να υπάρχει µια δηµοκρατικά εκλεγµένη κυβέρνηση που θα ενσωµατώσει και όχι να αποκλείσει εθνοτικές οµάδες, και αυτό θα πρέπει να σηµαίνει και συµµετοχή και των Κούρδων στην κυβέρνηση που θα εκλεγεί τον Μάρτιο. Από κει και πέρα αν δεν πετύχει αυτό, δεν αποκλείεται να δούµε διχοτόµηση ή ακόµα και τριχοτόµηση της Συρίας. Από την άλλη, ο Τζολανί απέκλεισε την οµοσπονδοποίηση της Συρίας, άρα αυτονοµία για τους Κούρδους, ενώ το Ισραήλ θα ήθελε την αυτονοµία. Κι αυτό το θέµα εκκρεµεί.
Και µέσα σ’ όλα αυτά η Κύπρος προσπαθεί να παρουσιαστεί ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή κοντεύοντας όλο και περισσότερο τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και το ΝΑΤΟ. Αυτό πόσο υποβοηθητικό είναι για τη Συρία από τη µια και πόσο διασφαλίζει την Κύπρο;
Οι ευρωπαϊκές χώρες, µεταξύ τους και η Κύπρος, βιάζονται να στείλουν πίσω τους Σύρους πρόσφυγες. Αυτή είναι η κύρια έγνοια τους…
…Υπάρχει όµως το ενδεχόµενο να έρθουν άλλοι, υποστηρικτές του Άσαντ…
Βεβαίως, µετακινήθηκαν ήδη 200 χιλιάδες Αλεβίδες. Πού θα καταλήξουν δεν ξέρω.
Επιστρέφοντας στην ερώτηση… Η προσέγγιση Κύπρου και Ισραήλ ξεκίνησε επί διακυβέρνησης Χριστόφια το 2012. Γιατί ξαφνικά το 2012 το Ισραήλ ανακάλυψε ξαφνικά την Κύπρο και έναν Πρόεδρο που ήταν υπέρ των Παλαιστινίων; Ήταν τότε που οι σχέσεις Ισραήλ και Τουρκίας ήταν πολύ ψυχρές λόγω της βύθισης του πλοιαρίου Μααβί Μαρµαρά. Ο Νετανιάχου ήρθε ξανά επί Νίκου Αναστασιάδη όπου υπέγραψαν και αρκετές συµφωνίες. Την ίδια εποχή εµφανίστηκε ο Τραµπ που ξεκίνησε να κτίζει τον άξονα Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ. Η κυβέρνηση Τραµπ προώθησε αυτή την πολιτική, η οποία χτίστηκε πάνω στον αποκλεισµό της Τουρκίας.
Σήµερα, φτάσαµε στο σηµείο να µιλούµε για ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, όµως ο κύριος άξονας είναι και πάλι Κύπρος – Ισραήλ. Με άλλα λόγια, η κυπριακή πολιτική άρχισε να γυρίζει γύρω από το Ισραήλ. Αυτό που µε ανησυχεί είναι να µην µπούµε σε ένα µεγαλοϊδεατισµό ότι µπορούµε να αποκλείσουµε την Τουρκία από την Ανατολική Μεσόγειο και την ενέργεια. Αυτή είναι µια συνταγή που οδηγεί σε µόνιµη διχοτόµηση την Κύπρο.
Αυτό θα ρωτούσα… αυτή η πολιτική βοηθά στην επίλυση του Κυπριακού;
Αντίθετα. Όπως δεν µας βοήθησε στο Κραν Μοντανά η σχέση µε το Ισραήλ, διότι υπερίσχυσε ο αποκλεισµός της Τουρκίας. Κι αυτό δεν είναι συνταγή για λύση.
∆ηλαδή αυτός ήταν ο λόγος του ναυαγίου του Κραν Μοντανά; Ο αποκλεισµός της Τουρκίας;
Ναι, κατά τη γνώµη µου η συµµετοχή των Τ/κ σε οµοσπονδιακή κυβέρνηση µε ίσους πολιτικούς όρους για το Ισραήλ σήµαινε ότι η Τουρκία θα έπαιζε ρόλο στην περιοχή. Κι αυτό δεν το ήθελε το Ισραήλ.
Αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική, θα έχουµε σοβαρά προβλήµατα. Σωστά το ΑΚΕΛ βάζει προτάσεις και καλεί τον Πρόεδρο να τις µελετήσει για τα θέµατα της Ενέργειας. Εδώ κρύβεται η ουσία και όχι αν θα ενισχύσουµε τη θέση µας µε την Ουάσινγκτον κ.λπ.
Στα κατεχόµενα όλα δείχνουν ότι θα πάµε σε εκλογές. Εάν έρθει στα πράγµατα το ΡΤΚ, θα αλλάξει κάτι;
Υπάρχει µεγάλη διαφορά µεταξύ ΡΤΚ και Τατάρ. Το ΡΤΚ είναι υπέρ της οµοσπονδίας, αλλά πρέπει να σκεφτούµε ότι η Τουρκία ασκεί µεγάλη πίεση ακόµα στα κατεχόµενα. Και δεν ξέρουµε τι θα κάνει σε µια τέτοια περίπτωση. Η Άγκυρα βλέπει προς την ΕΕ, αλλά και προς την Ανατολική Μεσόγειο, φυσικό αέριο κ.λπ. Αν υπάρχει προοπτική προόδου σε µια από τις δύο κατευθύνσεις, νοµίζω ότι η Τουρκία θα αναθεωρήσει τη θέση της και ένας ηγέτης από τις τάξεις του ΡΤΚ έχει ρόλο να διαδραµατίσει.
