Τα κρυπτονοµίσµατα µπήκαν εδώ και χρόνια στη ζωή µας. Από τις αρχές του 2009, που το λογισµικό Bitcoin έγινε διαθέσιµο στο κοινό για πρώτη φορά, µέχρι το 2022, έχουν δηµιουργηθεί πάνω από 10.000 κρυπτονοµίσµατα.
Πόσοι όµως ξέρουµε πραγματικά τι είναι, πώς λειτουργούν και τους κινδύνους;
Με αφορµή τη θεαµατική άνοδο της τιµής του bitcoin, ιδιαίτερα µετά την εκλογή του Τραµπ στην προεδρία των ΗΠΑ, ο χρηµατοοικονοµικός αναλυτής Πέτερ Ιωσήφ, µιλά στη «Χαραυγή» για όλα τα πιο πάνω και ξεκαθαρίζει πως αυτός ο κόσµος είναι ακόµα πιο επικίνδυνος από ό,τι το χρηµατιστήριο. Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι και η περίπτωση όταν η αξία του bitcoin ανέβηκε κατακόρυφα χάρη σε µια και µόνο δήλωση, χωρίς να υπάρχει οποιοδήποτε άλλο υπόβαθρο.
Τι είναι τα κρυπτονοµίσµατα;
Τα κρυπτονοµίσµατα είναι ψηφιακά νοµίσµατα -ουσιαστικά µορφές κώδικα προγραµµατισµού- που µπορούν να γίνουν ιδιοκτησία κάποιου µε βάση τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού υπολογιστή (IP). Το κάθε κοµµάτι κώδικα είναι καταγραµµένο σε ποιο IP ανήκει. Και αυτό είναι γνωστό σε οποιονδήποτε µετέχει σε αυτό το σύστηµα.
Ποιοι είναι οι κανόνες του και γιατί δεν ελέγχεται;
Το ίδιο το σύστηµα παρέχει κανόνες µε το ρυθµό της δηµιουργίας νέων κρυπτονοµισµάτων, το οποίο βασίζεται πάνω στο ρυθµό που γίνονται αυτοί οι υπολογισµοί. Ουσιαστικά είναι αυτοτροφοδοτούµενο το σύστηµα και γι’ αυτό δεν µπορεί να το ελέγξει η Κεντρική Τράπεζα. Γιατί ουσιαστικά το ίδιο το σύστηµα καθορίζει τους κανόνες του παιχνιδιού, οι οποίοι δεν µπορούν να αλλάξουν. Όσα περισσότερα νοµίσµατα δηµιουργούνται, τόσο πιο δύσκολη είναι η αναπαραγωγή του επόµενου κρυπτονοµίσµατος.
Τι εννοούµε µε τον όρο σύστηµα;
Εναπόκειται σε όλους τους υπολογιστές των ιδιοκτητών του συγκεκριµένου κρυπτονοµίσµατος. ∆ηλαδή δεν πρόκειται για ένα σύστηµα σε ένα συγκεκριµένο υπολογιστή, αλλά το ίδιο σύστηµα µπορεί να υπάρχει ταυτόχρονα σε χιλιάδες υπολογιστές. Για αυτόν το λόγο δεν µπορεί να αλλάξει κάτι.
Όλοι ανά πάσα στιγµή µπορούν να δουν ποιοι υπολογιστές κατέχουν τα κρυπτονοµίσµατα. Για το ποιος κατέχει τους υπολογιστές που έχουν τα κρυπτονοµίσµατα, κανένας δεν ξέρει.
Το κάθε wallet στο οποίο αποθηκεύονται τα κρυπτονοµίσµατα έχει µοναδικά κλειδιά πρόσβασης, τα οποία ουσιαστικά δεν µπορούν να χακαριστούν µε τα σηµερινά τεχνολογικά δεδοµένα.
Το πλεονέκτηµα είναι ότι ακόµα και αν παραβιαστεί (χακαριστεί) ένα wallet, δεν µπορεί να κλαπεί το κρυπτονόµισµα γιατί ουσιαστικά όλοι οι άλλοι ξέρουν πως ιδιοκτήτης του κρυπτονοµίσµατος είναι ο συγκεκριµένος υπολογιστής. ∆εν µπορείς να χακάρεις ταυτόχρονα 300 χιλιάδες υπολογιστές. Αυτό είναι που κάνει αυτήν την τεχνολογία µοναδική. Το ότι αντιστέκεται στην κλοπή και ότι υπάρχει απόλυτη διαφάνεια.
Ανέφερες ότι κανείς δεν ξέρει ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του υπολογιστή που κατέχει τα κρυπτονοµίσµατα. Αυτό εγκυµονεί άλλους κινδύνους; Τι γίνεται αν κλαπεί ο υπολογιστής;
Εάν υπάρχει wallet και τα στοιχεία πρόσβασης σε έναν υπολογιστή και ο υπολογιστής κλαπεί, τότε ο ιδιοκτήτης ουσιαστικά χάνει την κυριότητα των κρυπτονοµισµάτων. Θεωρητικά θα µπορούσες να παρακολουθήσεις την πορεία των κρυπτονοµισµάτων µέσα από το blockchain, αλλά στην πράξη ο ιδιοκτήτης τα χάνει. Εδώ είναι και µια από τις οµοιότητες των κρυπτονοµισµάτων µε τα µετρητά. Ένα άλλο παράδειγµα θα ήταν ότι ουσιαστικά τα κρυπτονοµίσµατα χάνουν τον ιδιοκτήτη τους, εάν αυτός αποβιώσει και δεν µεταβιβάσει τα στοιχεία πρόσβασης.
Τι είναι αυτό που κάνει το bitcoin και έχει τόση µεγάλη διαφορά από τα άλλα κρυπτονοµίσµατα;
Ήταν το πρώτο κρυπτονόµισµα που δηµιουργήθηκε και είναι το πιο γνωστό.
Πώς εξηγείται το γεγονός ότι η τιµή του εκτοξεύθηκε µετά την εκλογή του Τραµπ στην προεδρία των ΗΠΑ;
Η αξία αυτών των κρυπτονοµισµάτων βασίζεται στην κερδοσκοπία. Η αρχική ιδέα ήταν να δηµιουργηθούν για να επιτρέπουν ελεύθερες συναλλαγές και ανώνυµες (όπως είναι τα µετρητά), αλλά µέσω υπολογιστή.
Στη συνέχεια, όµως, ο συναλλαγµατικός χαρακτήρας άλλαξε και φτάσαµε στο σηµείο όπου ο κόσµος αγόραζε τα κρυπτονοµίσµατα, όχι για να κάνει συναλλαγές, αλλά για να αποθηκεύσει αξία, όπως με το χρυσό, ή για να κερδοσκοπήσει, όπως με τις µετοχές.
Το πρόβληµα εντάθηκε όταν τέθηκε το ζήτηµα κατά πόσο θα αναγνωριστούν. Υπάρχουν οικονοµίες, όπως η Ιαπωνία, όπου µπορείς να πληρώσεις µε κρυπτονόµισµα, αλλά µεγάλες εταιρείες τείνουν να µην το δέχονται, καθώς ο κύκλος εργασιών τους είναι, για παράδειγµα, οι αγοραπωλησίες προϊόντων και όχι ο τζόγος µε τα κρυπτονοµίσµατα.
Οπόταν ένα χαρακτηριστικό, το οποίο κατά τη διάρκεια της ιστορίας των κρυπτονοµισµάτων επηρέαζε την αξία τους, ήταν το επίπεδο αναγνωρισιµότητας διεθνώς. Ο λόγος που ανέβηκαν µε την εκλογή Τραµπ είναι ότι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής, µία από τις θέσεις του ήταν ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να δηµιουργήσουν στρατηγικό απόθεµα κρυπτονοµισµάτων. Μεταξύ αυτών και το bitcoin.
Άρα ανέβηκε η αξία όλων των κρυπτονοµισµάτων, αλλά περισσότερο του bitcoin;
Ακριβώς. Ο Τραµπ ανέφερε σε συνέντευξή του πως θα µπορούσαν να ξεχρεωθούν οι οικονοµικές υποχρεώσεις των ΗΠΑ µε κρυπτονοµίσµατα. Όλα δείχνουν ότι ο Τραµπ προσπαθεί να δηµιουργήσει περισσότερη αναγνώριση για την αγορά κρυπτονοµισµάτων. Τούτο οδήγησε σε αυτή τη ραγδαία αύξηση της αξίας του bitcoin.
∆εν έχουν όµως και πάλι οικονοµική αξία τα κρυπτονοµίσµατα; ∆εν στοιχίζουν;
Ναι στοιχίζουν, εκτός και αν είσαι εσύ αυτός που τα δηµιουργεί…
Η αγορά των κρυπτονοµισµάτων µοιάζει µε το χρηµατιστήριο;
Ναι, αλλά όχι µε τους ίδιους κανόνες. Περιέχει πολύ πιο έντονο το στοιχείο του ρίσκου.
Για να αυξηθεί ή να µειωθεί η τιµή µιας µετοχής υπάρχει ένα υπόβαθρο µε βάση προσδοκίες στα οικονοµικά αποτελέσµατα µιας εταιρείας. Αλλά στα κρυπτονοµίσµατα αυτό το υπόβαθρο βασίζεται περισσότερο σε φήµες και δηλώσεις ατόµων που επηρεάζουν την κοινή γνώµη. Υπάρχει πολύ υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας.
Κλασικό παράδειγµα είναι η υπόθεση διαφήµισης της πλατφόρµας εµπορίας κρυπτονοµίσµατων Binance από τον πρώην ποδοσφαιριστή της Barcelona, Αντρές Ινιέστα. Η διαφήµιση ήταν πολύ µικρής διάρκειας σε µέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου ο ποδοσφαιριστής ανέφερε πόσο εύκολα έµαθε να εµπορεύεται κρυπτονοµίσµατα από την πλατφόρµα, χωρίς ο ίδιος να κατέχει το αντικείµενο.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που υποβόσκουν;
Ανάµεσα στους επενδυτές υπάρχουν και µεγάλες θεσµικές τράπεζες όπως η Goldman Sachs, JP Morgan, BlackRock. Αυτές οι εταιρείες αγόρασαν µε τη λογική να κερδίσουν, οπότε σε κάποια φάση θα πρέπει να πουλήσουν για την πραγµατοποίηση των κερδών. Προκύπτει, λοιπόν, το ερώτηµα τι θα γίνει σε µιαν τέτοια περίπτωση, αφού αν πουλήσουν µαζικά τότε θα µειωθεί η αξία τους και θα χάσουν χρήµατα. Μπορούν, βέβαια, να συνεννοηθούν για να πουλούν σταδιακά, αλλά αυτό σηµαίνει ότι η πραγµατοποίηση των κερδών θα είναι πολύ πιο αργή.
Αυτό επηρεάζει τις εθνικές οικονοµίες µε κάποιον τρόπο;
Έµµεσα ναι. Υπάρχει η πιθανότητα σε κάποια χώρα, µεγάλο µέρος του πληθυσµού να έχει επενδύσει πάνω σε κρυπτονοµίσµατα, να χάσει τα λεφτά του και ουσιαστικά να γίνει µεταφορά πλούτου από τη µια χώρα σε άλλη.
Στην Κύπρο µάς επηρεάζει καθόλου;
Προς το παρόν όχι, αλλά σε περίπτωση που έχουµε σοβαρό ποσοστό επένδυσης ως πολίτες αυτής της χώρας σε κρυπτονοµίσµατα, υπάρχει κίνδυνος.
Η τιµή του Bitcoin ξεπέρασε τις €100.000. Έως πού µπορεί να φτάσει;
Για την ώρα η πορεία του δείχνει ότι υπάρχει η προοπτική να ανέβει και άλλο η αξία του. Κάποιος µπορεί να πιθανολογήσει και €130-140 χιλιάδες. Αφού από τις αρχές του Νοέµβρη έως σήµερα ανέβηκε γύρω στις 40 χιλιάδες και έφτασε στις 105, τότε τι είναι αυτό που το εµποδίζει να πάει στις 150;
Η άλλη πιθανότητα είναι να αποφασίσουν οι µεγάλοι επενδυτές ότι επένδυσαν αρκετά και πως ήρθε η ώρα να κερδίσουν χρήµατα, οπότε θα πουλήσουν και θα πέσει η αξία του.
