Επιμέλεια: Νίκος Κουζούπης
Ο επαναστατικός τυχοδιωκτισμός είναι ένα ρεύμα πολύ επαναστατικό στα λόγια και καθόλου επαναστατικό στις πραγματικές του αντιλήψεις και σχέσεις με την επαναστατική τάξη, επαναστατικό από τη σφοδρότητα των λεκτικών επιθέσεων και συνάμα τελείως ανίκανο να επεξεργαστεί μια ορθή τακτική πάλης.
Στις θέσεις του επαναστατικού τυχοδιωκτισμού βρίσκονταν οι Ρώσοι Ναρόντνικοι και οι Εσσέροι με την ακολουθούμενη τακτική της ατομικής τρομοκρατίας. Κατά καιρούς αυτή η ιδεολογία διεισδύει και μέσα στα κομμουνιστικά κόμματα.
Στις θέσεις του σε μια σειρά ζητήματα βρέθηκαν οι τροτσκιστές, οι «αριστεροί κομμουνιστές», η «εργατική αντιπολίτευση», η θεωρία και η τακτική των οποίων δέχθηκε μια πλήρη κριτική σε έργα του Λένιν, ιδιαίτερα κατά την πρώτη μεγάλη ιδεολογική συζήτηση που έλαβε χώρο στη Σοβιετική Ρωσία μετά τη νίκη της Οκτωβριανής επανάστασης, όπου με αποφασιστικότητα απορρίφθηκαν οι απόψεις και των «αριστερών κομμουνιστών» και των τροτσκιστών, οι οποίοι επέμεναν στη θεωρία του «επαναστατικού πολέμου» που δήθεν θα υποβοηθούσε να έρθει ο σοσιαλισμός και σε άλλες χώρες.
Μια τέτοια θέση, όπως υπογράμμιζε ο Β.Ι. Λένιν ακόμα από το 1918, σήμαινε μια πλήρη ρήξη με τον μαρξισμό, ο οποίος πάντα απόρριπτε την «ώθηση» των επαναστάσεων, οι οποίες όμως αναπτύσσονται καθώς ωριμάζουν οι ταξικές αντιθέσεις, που με τη σειρά τους προκαλούν επαναστάσεις. Οι μαρξιστές είναι ακράδαντα πεπεισμένοι ότι η παρακίνηση επαναστάσεων από τα έξω, πολύ περισσότερο με στρατιωτικά μέσα, είναι και αχρείαστη και απαράδεκτη.
