Του
Κυριάκου Λοΐζου
To πρόβλημα της εγκληματικότητας στην Κύπρο αποτελεί μία ανοιχτή πληγή για την κοινωνία, ωστόσο δεν περιορίζεται σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά καλύπτει το πολιτειακό και επιχειρησιακό πλαίσιο· δηλαδή το κράτος (κυβέρνηση) και το Αστυνομικό Σώμα.
Μετά το θάνατο του 24χρονου Πακιστανού, ο οποίος βρέθηκε με μια σφαίρα στο σώμα από όπλο αστυνομικού, αναδύονται ξανά οι παθογένειες της Αστυνομίας, καθώς οι κατά καιρούς εξαγγελίες περί «κάθαρσης» πέφτουν στο κενό. Την ίδια στιγμή, οι δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού, οι οποίες δεν κινούνται στο πνεύμα της ανάληψης των ευθυνών, πολιτικών και μη, προκαλούν ανησυχία και καταδεικνύουν ανάγλυφα τη σαθρή εικόνα σε ανώτατο επίπεδο. Σε αυτό προστίθενται και οι «νερόβραστες» τοποθετήσεις του ΠτΔ, ο οποίος δεν φαίνεται διατεθειμένος να βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο, καθώς ο θάνατος ενός Πακιστανού από υπηρεσιακό πιστόλι ίσως να μην αποτελεί και μέγα πολιτικό ζήτημα, αν αναλογιστούμε τους πολιτικο-ιδεολογικούς συσχετισμούς που τον ανέδειξαν στον προεδρικό θώκο.
Πέραν πάσης αμφιβολίας, η εγκληματικότητα, η απουσία πολιτικής βούλησης και η επιχειρησιακή ανικανότητα της Αστυνομίας είναι ένα τρίπτυχο αλληλεξάρτησης, στο οποίο κανένα μέρος δεν μπορεί να απομονώνεται. Φυσικά, υπάρχει αύξηση της εγκληματικότητας εξαιτίας πολλών παραγόντων, τους οποίους η Πολιτεία είτε δεν μπορεί να κατανοήσει είτε δεν θέλει να αγγίξει για λόγους που δεν γίνονται κατανοητοί.
Η εγκληματικότητα και η μακροχρόνια αδυναμία της ποινικής δικαιοσύνης
Σε ό,τι αφορά τις μετρήσεις για τον δείκτη της εγκληματικότητας, αυτές δεν έχουν γίνει σε εθνικό επίπεδο στην Κύπρο, διότι υπάρχουν και τα εγκλήματα που αναφέρονται στην Αστυνομία και μετά εμφανίζονται στις στατιστικές, αναφέρει στη «Χαραυγή» ο εγκληματολόγος και πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εγκληματολόγων, Ανδρέας Καπαρδής, σημειώνοντας πως υπάρχει και το λεγόμενο αφανές έγκλημα, το οποίο στην Κύπρο ακόμα δεν έχουμε υπολογίσει.
«Στην Κύπρο έχει αλλάξει η ηλικία των ατόμων που διαπράττουν σοβαρά ποινικά αδικήματα, αφού ολοένα και μικρότερες ηλικιακά ομάδες εμπλέκονται σε αυτά. Επίσης, μεγάλος καταλύτης για την άσχημη αυτή εικόνα είναι τα ναρκωτικά, ενώ το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η μακροχρόνια αδυναμία της ποινικής δικαιοσύνης στο νησί», υπογραμμίζει ο κ. Καπαρδής, εξηγώντας ότι το σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης αδυνατεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην αλλαγή της εικόνας της εγκληματικότητας και «χρονίζει ο εκσυγχρονισμός της ποινικής δικαιοσύνης».
Επίσης, όπως εξηγεί ο καθηγητής, η αύξηση του χάσματος μεταξύ πλούσιων και φτωχών συντείνει στην αύξηση του φαινομένου της εγκληματικότητας.
«Οι ευθύνες είναι πολιτικές»
Με αφορμή το τελευταίο περιστατικό με το θάνατο του Πακιστανού, το οποίο φέρνει στην επιφάνεια την πολιτική χροιά του προβλήματος, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ και μέλος της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, Γιώργος Κουκουμάς, ξεκαθαρίζει στη «Χαραυγή» ότι οι ευθύνες «είναι πολιτικές».
Ειδικότερα, υπογραμμίζει πως όταν η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη και ο Δημοκρατικός Συναγερμός μιλούν για διαχρονικές παθογένειες στην Αστυνομία, είναι τον καθρέφτη που πρέπει να κοιτάξουν. Δεν είναι τυχαίο, εξηγεί, που είχαμε ρεκόρ ακυρώσεων προαγωγών ηγετικών στελεχών της Αστυνομίας τα τελευταία χρόνια.
«Η κυβέρνηση Αναστασιάδη επί μία δεκαετία άλωσε την ηγεσία της Αστυνομίας με προαγωγές σκανδαλωδώς αναξιοκρατικές που αναπόφευκτα οδήγησαν στην υποβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας του σώματος. Όπως και για τη διαφθορά στο σώμα που είναι αυταπόδεικτη, όταν μέσα σε μερικές μέρες είχαμε τρεις συλλήψεις αστυνομικών για θέματα διαφθοράς, κατάχρησης εξουσία και δεκασμού», τονίζει ο κ. Κουκουμάς και διερωτάται: «Όταν η Επιτροπή Greco εδώ και χρόνια επεσήμανε ότι δεν υπάρχει στην Αστυνομία πολιτική πρόληψης της διαφθοράς, ποιος άλλος θα έπρεπε να πάρει μέτρα εκτός από αυτούς που κυβερνούσαν και αυτούς που διοικούσαν το Σώμα;»
Σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο ο βουλευτής του ΑΚΕΛ τονίζει ότι δεν μπορεί να μην αντιλαμβάνεται ο Υπουργός Δικαιοσύνης ότι υπάρχει και η έννοια της πολιτικής ευθύνης όταν συσσωρεύονται απαράδεκτα φαινόμενα και αποτυχίες στον τομέα του. «Πόσες πρέπει να γίνουν οι αποδράσεις για να αναλάβει την ευθύνη του; Πόσες αποτυχίες στην αντιμετώπιση της αθλητικής βίας και του οργανωμένου εγκλήματος πρέπει να μαζευτούν για να συναισθανθεί ότι δεν πετυχαίνει στα καθήκοντά του;»
Το σίγουρο, λέει καταληκτικά ο Γιώργος Κουκουμάς, είναι ότι αυτή η κατάσταση αδικεί τους χιλιάδες έντιμους κι ευσυνείδητους αστυνομικούς που υπηρετούν την αποστολή τους με αφοσίωση και πολύ περισσότερο προκαλεί την κοινωνία που θέλει ασφάλεια στην καθημερινότητά της.
Απουσία σχεδιασμού
Από πλευράς του ο βουλευτής των Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών και μέλος της Επιτροπής Νομικών, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, λέει πως το ζήτημα δεν είναι να παραιτηθεί ο υπουργός, αλλά το τι κάνουμε για να βελτιωθεί η επιχειρησιακή ικανότητα της Αστυνομίας, όπως η πρόσληψη προσωπικού. Παράλληλα, υπογραμμίζει με τη σειρά του ότι πράγματι, υπάρχει πρόβλημα στην Αστυνομία και τα τελευταία γεγονότα το δείχνουν.
«Υπάρχουν πολλά και σοβαρά ζητήματα για τα οποία χρειάζεται η παρέμβαση της Αστυνομίας, όπως π.χ. τα ναρκωτικά, τα οποία παρουσιάζουν μεγάλη έξαρση, ωστόσο δυστυχώς τίποτα ουσιαστικό δεν γίνεται», σημειώνει και εξηγεί πως πρέπει να υπάρξουν σοβαρότατες αλλαγές γενικότερα.
Για την ευθύνη της Πολιτείας, με αφορμή τη δολοφονία του 24χρονου Πακιστανού ο βουλευτής των Οικολόγων έδωσε το παράδειγμα της Αγγλίας, αναφέροντας πως κάποτε υπήρχε η πολιτική οι αστυνομικοί να μην οπλοφορούν, παρά μόνο σε ειδικές αποστολές αυξημένου κινδύνου, έτσι ώστε να μην υπάρχει ο κίνδυνος της ανταλλαγής πυρών.
Αξίζει να σημειωθεί πως μόλις προχθές, Παρασκευή, έδωσε η Αστυνομία στη δημοσιότητα το όνομα του 24χρονου Πακιστανού, δείγμα της λειτουργίας της Αστυνομίας σε μία τόσο σοβαρή υπόθεση όπως ο θάνατος ενός ανθρώπου από πυρά αστυνομικού.
Η κατάδειξη των ευθυνών της Πολιτείας και της Αστυνομίας είναι βαρύνουσας σημασίας, ωστόσο προηγείται η κάθαρση και πραγματικές τομές έτσι ώστε τα λόγια να μετατραπούν σε πράξεις.
