Με όραµα την ειρήνη και την επανένωση της πατρίδας µας, Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι καλλιτέχνες ενώνουν την τέχνη τους και παρουσιάζουν τη ∆ικοινοτική Εικαστική Έκθεση «Από τον πόνο στην ελπίδα», αύριο ∆ευτέρα στη Λευκωσία. Η ιδέα για την έκθεση προήλθε από µία συγγενή «αγνοούµενου», τη Γιλντάν Σεντέφ Γκιουλάκντενιζ από την Τόχνη.
Το 1974, κάποιοι Ελληνοκύπριοι που ανήκαν στην ΕΟΚΑ Β’ είχαν πάρει δύο λεωφορεία µε Τουρκοκύπριους από την Τόχνη και το Ζύγι και µεταξύ αυτών ήταν και τα δύο νεαρά αδέρφια της Γιλντάν που παρέµειναν αγνοούµενοι µαζί µε όλους τους άλλους.
Τα λείψανα πολλών εκ των αγνοούµενων Τουρκοκυπρίων από την Τόχνη και το Ζύγι βρέθηκαν κατά τις εκταφές της ∆ικοινοτικής Επιτροπής Αγνοουµένων στη Γεράσα και την Παρεκκλησιά. Αν και βρέθηκαν τα λείψανα ενός εκ των αδερφών της Γιλντάν, του Αχµέτ Χαµζά, τα λείψανα του Γιουκσέλ Χαµζά δεν βρέθηκαν στους οµαδικούς τάφους και εξακολουθεί να αγνοείται.
Νιλγκιούν Γκιουνέι: Να βεβαιωθώ πως µέσα από την Τέχνη δεν θα ξανασυµβούν τραγωδίες
Η Νιλγκιούν Γκιουνέι, ζωγράφος, µία εκ των επιµελητών της Έκθεσης και κόρη του Ισµέτ Γκιουνέι που ζωγράφισε την κυπριακή σηµαία, αναφέρει στη «Χαραυγή» πως, καθώς η ζωή της βασίζεται στη ζωγραφική, «το καλύτερο πράγµα που µπορώ να κάνω για να αποτρέψω την επανάληψη τροµερών τραγωδιών που έχουν συµβεί στη χώρα µας είναι η επικοινωνία µε ένα ευρύ φάσµα ανθρώπων µέσω της τέχνης µου».
Ερωτηθείσα για το «τι την παρακινεί να συµµετέχει σε τέτοιου είδους εκθέσεις και δράσεις», η Νιλγκιούν υπογραµµίζει ότι «λόγω της ηλικίας µου έχω βιώσει τον πόλεµο στην Κύπρο και δεν θέλω να ξανασυµβεί», επισηµαίνοντας παράλληλα πως δεν θέλει τα δικά της παιδιά και εγγόνια ή οποιοδήποτε άλλο παιδί να χαθεί σε αυτόν τον ανούσιο αγώνα.
Αντί να κρύβουµε τι συνέβη ή να κατηγορούµε πάντα το άλλο µέρος, τόνισε η καλλιτέχνις, µπορούµε να θυµηθούµε και να µάθουµε από προηγούµενο πόνο. «Πρέπει να είµαστε σε θέση να αντιµετωπίσουµε τα εγκλήµατα που διαπράχθηκαν στο παρελθόν».
Σε ό,τι αφορά τη δική της δουλειά, αναφέρει πως αυτό που η ίδια κάνει είναι να δηµιουργεί τέχνη. Γι’ αυτό ό,τι κάνω πρέπει να το κάνω µέσα από την τέχνη. «Η τέχνη δεν χρειάζεται πάντα να υπηρετεί κάτι. Αν όµως η δουλειά που κάνω εξυπηρετεί επίσης ένα µεγαλύτερο καλό, µε κάνει χαρούµενη», είπε.
«Η Κύπρος είναι ένα καλό µέρος για να ζεις, αν µπορούµε να αφήσουµε στην άκρη τις ανούσιες συγκρούσεις και τον εθνικισµό», κατέληξε.
Γιώργος Γαβριήλ: Μέσα από την Τέχνη θα καταδικάζουµε κάθε πράξη εκφασισµού
«Μπορεί οι καλλιτέχνες να µην κινούν τα νήµατα της επίλυσης του Κυπριακού, αλλά µπορούν να συµβάλουν στο µέτρο των δυνατοτήτων τους, βάζοντας το δικό τους χαλικάκι στην προσπάθεια εξεύρεσης µιας δίκαιης και βιώσιµης λύσης του Κυπριακού», δήλωσε ο ζωγράφος Γιώργος Γαβριήλ, γνωστός στο ευρύ κοινό για τις αήθεις επιθέσεις που είχε δεχτεί στο πρόσφατο παρελθόν για έργα του που στηλίτευαν τη διαφθορά στην Κύπρο.
Όπως εξήγησε, οι προσπάθειες που γίνονται από τις προοδευτικές δυνάµεις τόσο των Ελληνοκυπρίων, όσο και των Τουρκοκυπρίων για επαναπροσέγγιση και αλληλοκατανόηση µεταξύ των δύο λαών, µπορούν να συµβάλουν σηµαντικά και να βοηθήσουν στην επίλυση του κυπριακού προβλήµατος.
Για την ιδέα από την οποία γεννήθηκε η έκθεση, ο ζωγράφος τόνισε πως µέλη της εγκληµατικής οργάνωσης ΕΟΚΑ Β’ διέπραξαν εγκλήµατα τόσο εις βάρος των Ελληνοκυπρίων, όσο και εις βάρος των Τουρκοκυπρίων και γενικά εις βάρος της πατρίδας µας. «Το ίδιο, δυστυχώς, συνέβη και από την άλλη πλευρά. Καταδικάζουµε τα εγκλήµατα αυτά και µέσα από την πολιτική µας δράση, αλλά και ως καλλιτέχνες µέσα από την τέχνη και τα έργα µας και θα συνεχίσουµε να καταδικάζουµε κάθε πράξη εκφασισµού της κοινωνίας µας, ρατσισµού και ξενοφοβίας».
Σχετικά µε το ρόλο της Τέχνης, ο Γιώργος Γαβριήλ τόνισε χαρακτηριστικά: Οι τέχνες γενικότερα, σίγουρα µπορούν να συµβάλουν σηµαντικά στην αφύπνιση των ανθρώπων στον προβληµατισµό τους για τα τεκταινόµενα στον τόπο µας και στον κόσµο γενικότερα.
Ηλίας Δηµητρίου: Να δείξουµε πώς τσακίζονται τα συρµατοπλέγµατα
Οι Κύπριοι έχουν βιώσει αλλεπάλληλες τραγωδίες κατά τη σύγχρονη ιστορία του τόπου τους. Η επίσηµη πολιτική διαδικασία για το Κυπριακό ελάχιστα έδωσε σηµασία στις ανοικτές πληγές στις ψυχές των ανθρώπων που υπέφεραν από πόλεµο, διακοινοτικές συγκρούσεις, προσφυγιά, κακοποιήσεις και απώλειες αγαπηµένων προσώπων και αγαθών, τόνισε στη «Χαραυγή» ο συντονιστής της ∆ικοινοτικής Εικαστικής Έκθεσης «Από τον Πόνο στην Ελπίδα», Ηλίας ∆ηµητρίου.
Σε αυτή τη συγκυρία, υπέδειξε ο κ. ∆ηµητρίου, 50 χρόνια µετά το 1974 και 60 χρόνια µετά το 1964, δίνουµε στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να εκφράσουν τόσο τον πόνο των Κυπρίων, όσο και την ανάγκη να δηµιουργηθεί η ελπίδα για την επόµενη µέρα.
Το Γραφείο Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ µαζί µε το «Μαζί Μπορούµε» και την «Κίνηση Πολιτισµού» ένωσαν δυνάµεις για να πραγµατοποιηθεί µια εικαστική έκθεση που να αποτυπώνει αυτή την ανάγκη. «Φέραµε µαζί καλλιτέχνες και από τις δύο πλευρές της Πράσινης Γραµµής, για να δείξουν πώς τσακίζονται τα συρµατοπλέγµατα και πώς οικοδοµείται το µέλλον σε νέες, στέρεες βάσεις», είπε ο συντονιστής της έκθεσης, θεωρώντας πως αυτή είναι µια διαδικασία που αναγνωρίζει τη δυνατότητα να επουλώνονται οι πληγές.
«Κόντρα στα µονοδιάστατα αφηγήµατα για το παρελθόν, δίνουµε την ευκαιρία σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να δουν κατάµατα και από κοινού το παρελθόν τους και να βάλουν τέρµα σε όσα δεν θέλουν να επαναλάβουν από την πικρή ιστορία τους», κατέληξε.
Φώτος Δηµητρίου: Είµαι καταδικασµένος να πιστεύω στην έννοια της ειρήνης
Ο γλύπτης και εκ των επιµελητών της έκθεσης, Φώτος ∆ηµητρίου, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ειρήνη λέγοντας πως τόσο µέσα από την τέχνη του, όσο και ως άνθρωπος της Αριστεράς είναι «καταδικασµένος να πιστεύει στην έννοια της ειρήνης» και τόνισε ότι είναι αδήριτη ανάγκη να λυθεί το Κυπριακό.
Όπως µας είπε, κάθε έκθεση, µικρή ή µεγάλη, έστω ως µία ρωγµή πάνω σε αυτό το βρόµικο τείχος που µας χωρίζει, είναι πολύ ωφέλιµη. «Η Τέχνη πάντοτε διαδραµάτιζε σπουδαίο ρόλο. Υπάρχουν ζωγράφοι που έδωσαν την εικόνα της εποχής τους, ενώ και σε άλλες τέχνες, όπως η µουσική, µπορούµε να θυµηθούµε τον Μίκη Θεοδωράκη που µε τη µουσική του ξεσήκωνε τα πλήθη», σηµείωσε ο κ. ∆ηµητρίου.
Κληθείς να σχολιάσει τα δικά του διαχρονικά έργα και κατά πόσον έχουν έναν ειρηνευτικό, τρόπον τινά, χαρακτήρα, ανέφερε πως ολόκληρη η δουλειά του στο πέρασµα του χρόνου «µυρίζει» ειρήνη. «Το θέµα µας σε αυτή την έκθεση είναι “από τον πόνο στην ελπίδα”, δηλαδή από τη µία το τραύµα των αγνοουµένων και από την άλλη πως θα είναι η ζωή µας µετά τη λύση του Κυπριακού, άρα γίνεται κατανοητό πόση σηµασία έχει η ειρήνη για εµάς», υπογράµµισε ο γλύπτης.
Για το συναίσθηµα να εργάζεται µε Τουρκοκύπριους σε µια έκθεση που ως σκοπό έχει την αλήθεια και κατά συνέπεια την ειρήνη, ο Φώτος ∆ηµητρίου είπε λακωνικά πως δεν αισθάνεται τίποτα ιδιαίτερο, εξηγώντας πως «δεν έχει σηµασία εάν είναι Τ/κ ή Ε/κ, αλλά το ποιόν του ανθρώπου ξεχωριστά, χωρίς διαχωρισµούς».
