Η απουσία επιθεωρήσεων και η έλλειψη συντήρησης των φραγµάτων είχε ως αποτέλεσµα να χαθούν 1,3 εκατ. κ.µ. νερού που είχαν συγκεντρωθεί στο φράγµα του Μαυροκόλυµπου στην Πάφο. Όλη η ποσότητα του νερού κατέληξε στη θάλασσα. Από την ερχόµενη εβδοµάδα, το Τµήµα Υδάτων προτίθεται να ξεκινήσει εργασίες αποκατάστασης της ζηµιάς που υπέστη ο µεταλλικός αγωγός εξαερισµού εκκένωσης του φράγµατος.
Η διαρροή στο φράγµα εντοπίστηκε το απόγευµα της περασµένης Κυριακής και παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για να επιδιορθωθεί, αυτό δεν κατέστη δυνατόν. Μέχρι το απόγευµα της Πέµπτης, το φράγµα άδειασε και έµειναν µόνο οι λάσπες. Παράγοντες και ιδιοκτήτες αγροτεµαχίων της περιοχής υποστηρίζουν ότι τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του φράγµατος υπάλληλος που ήταν επιφορτισµένος µε την καταγραφή των ποσοτήτων νερού που λάµβαναν οι αγρότες είχε την ευθύνη και για την επιθεώρηση, τον καθαρισµό και συντήρηση του φράγµατος, καταγγέλλοντας ότι ανάλογη συντήρηση δεν έχει γίνει τα τελευταία 30 τουλάχιστον χρόνια.
Ο Μαυροκόλυµπος είναι χωρητικότητας 2,18 εκατοµµυρίων κυβικών µέτρων νερού και µέχρι την Κυριακή ήταν αποθηκευµένα περίπου 1,3 εκατ. κ.µ. Αυτή η ποσότητα είναι ίση µε όση ποσότητα συγκεντρώθηκε µέχρι τώρα από την αρχή του υδρολογικού έτους σε όλα τα φράγµατα της Πάφου. πλην αυτού της Αρµίνου. Το φράγµα είναι από τα παλαιότερα στην Κύπρο και κατασκευάστηκε µεταξύ Ιουνίου 1964 και Νοεµβρίου 1967 για να εξυπηρετεί αρδευτικούς σκοπούς και κυρίως να αρδεύονται οι µπανανοφυτείες της περιοχής Κισσόνεργας – Πέγειας.
Με παρόµοια τεχνικά χαρακτηριστικά κατασκευάστηκαν όµως και άλλα φράγµατα από τα οποία µπορεί να υπάρξει διαρροή. Στην Πάφο τα φράγµατα της Αργάκας, του Πωµού και της Αγίας Μαρίνας είναι περίπου της ίδιας περιόδου και κατασκευάστηκαν µε την ίδια τεχνική. Για να γίνουν εργασίες συντήρησης και αυτά τα φράγµατα θα πρέπει να αδειάσουν, κάτι που προφανώς δεν µπορεί να γίνει σε αυτή τη φάση παρότι έχουν πολύ χαµηλές πληρότητες.
Γ. Γαβριήλ: Θα λέµε το νερό νεράκι το καλοκαίρι
Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, σε δηλώσεις του απέδωσε τη διαρροή στον Μαυροκόλυµπο στην ελλιπή συντήρηση και επιθεώρηση του φράγµατος. Υπενθύµισε ότι πριν λίγα χρόνια η Βουλή έδωσε τη συγκατάθεσή της για την αγορά υπηρεσιών από ειδικούς στην Ελλάδα προκειµένου να επιθεωρούνται τα φράγµατα. Προφανώς, όπως είπε, δεν γίνονταν οι απαραίτητοι έλεγχοι, µε αποτέλεσµα να χαθούν τεράστιες ποσότητες νερού.
Αποκαλυπτικές για την κατάσταση που έχει διαµορφωθεί ήταν οι δηλώσεις του κ. Γαβριήλ µετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας για το υδατικό. «Τον Οκτώβρη του 2024 συζητούσαµε στην Επιτροπή Γεωργίας την ανάγκη κατασκευής µονάδων αφαλάτωσης, για κάλυψη των αναγκών σε περιόδους ανοµβρίας.
Ακόµα και σήµερα, κανείς δεν ξέρει πότε θα είναι έτοιµη η µονάδα αφαλάτωσης που θα κατασκευαστεί στην Πάφο», πρόσθεσε ο κ. Γαβριήλ. Αρχικά ενηµερωθήκαµε, είπε, πως θα ήταν έτοιµη τον Ιούνη και πριν λίγες µέρες πως θα είναι έτοιµη τον Οκτώβρη. «Οι τρεις µονάδες αφαλάτωσης που θα κατασκευαστούν στη Λεµεσό για σκοπούς ύδρευσης, δεν καλύπτουν τις ανάγκες της Λεµεσού. Στην Κύπρο θα λέµε το νερό νεράκι το καλοκαίρι, γιατί δεν πήραµε τα απαραίτητα µέτρα όταν έπρεπε να τα πάρουµε.
Στον πρωτογενή τοµέα τα δεδοµένα είναι τραγικά. Οι γεωργοί έχουν ενηµερωθεί ότι η παροχή νερού θα είναι µειωµένη κατά 50% από πέρσι. Μιλάµε για το 25% των ποσοτήτων που δοθήκαν το 2023. Μεγάλη είναι η πιθανότητα να τρώµε στο τέλος µόνο εισαγόµενα, καθώς οι γεωργοί µας δεν θα έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν τις εκτάσεις που καλλιέργησαν το 2023, αφού δεν θα έχουν νερό για να ποτίσουν τις καλλιέργειές τους», λέει ο κ. Γαβριήλ.
«Η συνεχιζόµενη ανοµβρία και τα χαµηλά αποθέµατα νερού στα φράγµατα, σε συνδυασµό µε την καταστροφή της αφαλάτωσης στην Πάφο και την απώλεια 1,4 εκατ. κυβικών µέτρων από τον Μαυροκόλυµπο δείχνει πως είµαστε ουραγοί όσον αφορά τον πρωτογενή τοµέα. Η εκτελεστική εξουσία και εδώ αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες», συµπλήρωσε.
Α. Γρηγορίου: Να είµαστε προετοιµασµένοι για εξοικονόµηση νερού
Το Τµήµα Υδάτων δήλωνε έτοιµο να ξεκινήσει άµεσα εργασίες για να αποκαταστήσει τη βλάβη στον Μαυροκόλυµπο, αλλά παρά το γεγονός ότι το φράγµα έχει αδειάσει είναι άγνωστο πότε θα ξεκινήσουν εργασίες. Ο αναπληρωτής διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας, Ανδρέας Γρηγορίου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση διευκρίνισε ότι το φράγµα δεν πρόκειται να κατεδαφιστεί ή να ανακατασκευαστεί. Θα πραγµατοποιηθεί επιτόπια επίσκεψη και επιθεώρηση, όπου θα γίνει εκτίµηση της κατάστασης και καταγραφή των αναγκών και µε βάση τα ευρήµατα θα συνταχθεί πρόγραµµα για την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών.
Ο κ. Γρηγορίου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι µηχανικοί και τεχνικοί του ΤΑΥ βρίσκονται από το πρωί της Πέµπτης στο φράγµα µελετώντας εναλλακτικές µεθόδους επίλυσης του προβλήµατος, λαµβάνοντας υπόψιν ότι η τεχνική µέθοδος βάσει της οποίας κατασκευάστηκε δεν επέτρεπε την επέµβαση για επίλυση του προβλήµατος. Ως εκ τούτου, συνέχισε, «προσπαθούν να βρουν µια λύση, η οποία θα επιτρέπει µελλοντικά τη συντήρηση του φράγµατος, αλλά και την επέµβαση σε περίπτωση προβλήµατος».
Ο κ. Γρηγορίου παραδέχθηκε ότι είναι υπαρκτό το ενδεχόµενο να επιβληθούν περικοπές στην ύδρευση παγκύπρια και όχι µόνο στην Πάφο. Αναφερόµενος στην υδατική κατάσταση που διαµορφώνεται µε την παρατεταµένη ανοµβρία, τη χαµηλή πληρότητα των φραγµάτων, την απώλεια της µονάδας αφαλάτωσης στα Κούκλια και την απώλεια της ποσότητας νερού από το φράγµα του Ασπρόκρεµμου, τόνισε ότι η κατάσταση είναι δύσκολη και θα πρέπει να είµαστε προετοιµασµένοι για εξοικονόµηση νερού.
Θα πουν το νερό νεράκι
Φορείς και παράγοντες της Πάφου εξέφρασαν έντονες ανησυχίες και προβληµατισµό για την απώλεια και αυτής της ποσότητας νερού από τα φράγµατα. Οι περιοχές που εξυπηρετούνταν από αυτό θα καλυφθούν από το µεγάλο αρδευτικό έργο της Πάφου, το οποίο είναι συνδεδεµένο µε άλλα φράγµατα, εξασφαλίζοντας παροχή νερού από το φράγµα Ασπρόκρεµµου.
Ο κ. Γρηγορίου σηµείωσε πως το Τµήµα Αναπτύξεως Υδάτων συνεργάζεται στενά µε όλα τα αρµόδια τµήµατα, υπηρεσίες και εµπλεκόµενους φορείς για την επίλυση του προκλήσεων που έχουν προκύψει στην επαρχία Πάφου, καθώς και ευρύτερα για την αντιµετώπιση της λειψυδρίας, λαµβάνοντας υπόψιν τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής και των περιόδων ανοµβρίας.
Η απώλεια των αποθεµάτων νερού που υπήρχαν στο φράγµα του Μαυροκόλυµπου επιδεινώνει ακόµη περισσότερο την κατάσταση στην Πάφο. Σύµφωνα µε τον πρόεδρο του ΕΟΑ, Χαράλαµπο Πιττοκοπίτη, για να αντιµετωπιστεί η κατάσταση θα αξιοποιήσουν κάθε δυνατότητα που υπάρχει. Ήδη, πρόσθεσε, αναζητούνται διατρήσεις, πηγές και πηγάδια για να αξιοποιηθούν.
Απηύθυνε έκκληση να τεθεί ως προτεραιότητα η κατασκευή δύο επιπρόσθετων φραγµάτων στην Πάφο, για τα οποία υπάρχουν µελέτες από τη δεκαετία του 1990, ενός στον ∆ιαρίζο ποταµό παρά την κοινότητα Σιουσκιούς και δεύτερου στον ποταµό της Έζουσας παρά την κοινότητα Επισκοπής. Τα δύο αυτά έργα µπορούν όπως εκτιµά να συµβάλουν τα µέγιστα στην ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου στην επαρχία Πάφου. «Θα στηρίξουν έµπρακτα και τον τοµέα της ύδρευσης, αλλά και τον πρωτογενή τοµέα και τους γεωργούς µας», τόνισε.
