Κατά την τελευταία Ολοµέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συζητήθηκε η ανάγκη επιβολής/εφαρµογής της Πράξης για της Ψηφιακές Υπηρεσίες και ο ρόλος της για την προστασία της δηµοκρατίας στο ψηφιακό περιβάλλον.
Η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2022, περιλαµβάνει υποχρεώσεις για τις διαδικτυακές πλατφόρµες για την καταπολέµηση της παραπληροφόρησης και τη διασφάλιση ενός διαφανούς και ασφαλούς περιβάλλοντος για τους χρήστες.
Η συζήτηση κρίθηκε αναγκαία λόγω της αδράνειας της Επιτροπής απέναντι σε µια συστηµατική και άνευ προηγουµένου αµφιλεγόµενη συµπεριφορά εκ µέρους των µεγάλων ψηφιακών εταιρειών -των λεγόµενων Big Tech. Συµπεριφορά που περιλαµβάνει τη συµµετοχή του Tik Tok στις προεδρικές εκλογές της Ρουµανίας, τις συστηµατικές παρεµβάσεις/δηλώσεις του Elon Musk και την, τεκµηριωµένη, κατάχρηση της πλατφόρµας του X υπέρ ακροδεξιών πολιτικών δυνάµεων στην Ευρώπη µε πιο πρόσφατο παράδειγµα την υποστήριξη στο κόµµα AFD στη Γερµανία. Το πρόβληµα δεν είναι τόσο η γνώµη του Μασκ, αλλά το πώς χρησιµοποιεί τον αλγόριθµο του Χ για να τη διαδώσει. Παράλληλα, ο διευθύνων σύµβουλος της Meta, Ζούκερμπεργκ, ανακοίνωσε ότι η Meta διακόπτει τον έλεγχο δεδοµένων από ανεξάρτητους δηµοσιογράφους στο Facebook και το Instagram, ενώ κάλεσε τον Τραμπ να προστατεύσει τις αµερικανικές ψηφιακές εταιρείες από πρόστιµα που τους επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτοί, όπως και άλλοι δισεκατοµµυριούχοι της µεγάλης τεχνολογίας, όπως ο Τζεφ Μπέζος ή το αφεντικό του OpenAI, Σαµ Άλτµαν, έχουν δωρίσει εκατοµµύρια στην προεκλογική εκστρατεία του Τραµπ. Αυτή η νέα συµµαχία χαρακτηρίστηκε από ακτιβιστές ως η χειρότερη περίπτωση τοξικής συµµαχίας ενός κρατικού µηχανισµού µε τεχνολογικούς γίγαντες.
Και πώς αντιδρά µέχρι στιγµής η Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Με τη διεξαγωγή ερευνών! Υπάρχουν, µάλιστα, φήµες ότι οι έρευνες της Επιτροπής για το X θα είχαν ολοκληρωθεί, αλλά η δηµοσίευσή τους τέθηκε σε αναµονή. Ενόψει της απειλής του Τραµπ για εισαγωγικούς δασµούς, η Κοµισιόν προφανώς φοβάται έναν εµπορικό πόλεµο και δεν θέλει να “επιβληθεί” στις µεγάλες ψηφιακές εταιρείες/Big Tech παρά το γεγονός ότι έχει τα εργαλεία για να το κάνει.
Κατά τη συζήτηση η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών τόνισαν την ανάγκη να εφαρµοστεί άµεσα η νοµοθετική Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), ώστε να αποτραπεί η χειραγώγηση του διαδικτυακού περιεχοµένου και οι ξένες παρεµβάσεις στις δηµοκρατικές διαδικασίες της Ένωσης. Υπήρχαν και αντιδράσεις, ιδιαίτερα από ακροδεξιές δυνάµεις οι οποίες, όπως έπραξαν και κατά την αρχική επεξεργασία της Πράξης, υποστήριξαν ότι οποιεσδήποτε παρεµβάσεις κατά των ψηφιακών εταιρειών υποσκάπτουν την ελευθερία της γνώµης.
Η θέση της Οµάδας της Αριστεράς για το ζήτηµα είναι σαφής. Η Ευρώπη πρέπει να ανακτήσει την ψηφιακή κυριαρχία. Από τη στιγµή όµως που τα αρµόδια ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα δεν εστιάζουν στο επιχειρηµατικό µοντέλο των πλατφόρµων BIG TECH, που προσελκύουν χρήστες µέσω ακραίου περιεχοµένου, δεν µπορούµε πραγµατικά να αντιµετωπίσουµε τις βαθύτερες αιτίες της διάδοσης ρητορικής µίσους και παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο…
Παράλληλα, η Οµάδα της Αριστεράς είναι της άποψης ότι, µακροπρόθεσµα, χρειαζόµαστε άλλες εναλλακτικές δηµόσιες/κοινωνικές πλατφόρµες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και παράλληλα µε τις αναγκαίες έρευνες κατά των Big Tech, τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα θα πρέπει να στηρίξουν ήδη υπάρχουσες εναλλακτικές λύσεις όπως, για παράδειγµα, το Bluesky ή το Mastodon.
