Είναι η μισή αλήθεια το ότι οι τράπεζες μείωσαν τα επιτόκια, αφού αύξησαν το συνολικό κόστος δανεισμού, ιδιαίτερα στα στεγαστικά δάνεια, τόνισε στη «Χαραυγή» ο Χάρης Πολυκάρπου, μέλος Π.Γ. ΑΚΕΛ και επικεφαλής Τομέα Οικονομίας του κόμματος.
Στη συνέντευξή του τονίζει επίσης ότι η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έχει λάβει μέτρα για την προστασία της κοινωνίας, αλλά ενθαρρύνει και επικροτεί με την πολιτική της τον καταχρηστικό τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται σήμερα οι τράπεζες.
Επισημαίνει επίσης, μεταξύ άλλων, ότι η βοήθεια των €100 εκ. δεν έφθασε ποτέ στην κοινωνία, γιατί η κυβέρνηση σε συνεργασία με μια ετερόκλητη συμμαχία ΔΗΣΥ – ΔΗΚΟ – ΔΗΠΑ – VOLT επέλεξαν να στηρίξουν τις τράπεζες αντί την κοινωνία.
Μετά την προσπάθεια του ΑΚΕΛ μέσω της Βουλής για επιβολή φορολογίας των υπερκερδών των τραπεζών, οι τράπεζες αναγκάστηκαν να μειώσουν τα επιτόκια. Είναι ικανοποιητική αυτή η μείωση;
Ασφαλώς δεν είναι ικανοποιητική, διότι είναι η μισή αλήθεια. Από τον Ιούλη του 2022 που ξεκίνησε η αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, οι τράπεζες όχι μόνο δεν μείωσαν, αλλά αύξησαν το συνολικό κόστος δανεισμού, ιδιαίτερα στα στεγαστικά δάνεια.
Το συνολικό κόστος δανεισμού αποτελείται από το επιτόκιο δανεισμού και τις επιπλέον χρεώσεις για τη σύναψη δανείου. Σήμερα, παρά τη μικρή μείωση στα επιτόκια, παρατηρούμε ότι το συνολικό κόστος (όπως φαίνεται από το συνολικό ετήσιο ποσοστό επιβάρυνσης – ΣΕΠΕ) αυξήθηκε, με αποτέλεσμα η Κύπρος να έχει το δεύτερο πιο υψηλό κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη, σχεδόν 1,5% πιο πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Αυτή η διαφορά είναι σκανδαλώδης προς όφελος των τραπεζών.
Η θέση μας είναι ότι πρέπει να μπει τέλος σε αυτή τη συμπεριφορά.
Και εδώ θα κριθεί και θα αξιολογηθεί η κυβέρνηση, που όχι μόνο δεν έχει λάβει μέτρα για την προστασία της κοινωνίας, αλλά ενθαρρύνει και επικροτεί με την πολιτική της τον καταχρηστικό τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται σήμερα οι τράπεζες.
Υπάρχουν ενέργειες που μπορούν να γίνουν σήμερα για να βοηθήσουν την οικονομία απέναντι σε αυτές τις συμπεριφορές;
Κατ’ αρχάς να θυμίσω ότι η πρόταση του ΑΚΕΛ για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών θα έδινε σημαντική στήριξη στην κοινωνία, επιστρέφοντας πίσω ένα μέρος από αυτά που ήδη έχει πληρώσει σε δόσεις λόγω των αυξημένων επιτοκίων.
Η βοήθεια των €100 εκ. δεν έφθασε ποτέ στην κοινωνία, γιατί η κυβέρνηση σε συνεργασία με μια ετερόκλητη συμμαχία ΔΗΣΥ – ΔΗΚΟ – ΔΗΠΑ – VOLT επέλεξαν να στηρίξουν τις τράπεζες αντί την κοινωνία.
Και επειδή τα υπερκέρδη από πλευράς τραπεζών δεν πρόκειται να σταματήσουν το 2025, επεξεργαζόμαστε τις επόμενες πρωτοβουλίες που θα αναλάβουμε σε κοινοβουλευτικό -και όχι μόνο- επίπεδο για να στηρίξουμε την κοινωνία.
Πέραν από τις προτάσεις νόμου που θα καταθέσουμε, επιμένουμε ότι οι τράπεζες θα πρέπει άμεσα να μειώσουν το κόστος δανεισμού στα επίπεδα των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης και να καταργήσουν υπέρμετρες χρεώσεις που επιβλήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
Θα πρέπει να αντιληφθούν οι τράπεζες ότι δεν μπορούν να λειτουργούν καταχρηστικά. Αν δεν υπάρχει κοινωνία, δεν θα υπάρχουν τράπεζες στο τέλος της ημέρας.
Η επανασύσταση του Συνεργατισμού μπορεί να βοηθήσει;
Η μεγάλη συγκέντρωση – συγχώνευση στον τραπεζικό τομέα -μετά και τη διάλυση του Συνεργατισμού από την προηγούμενη διακυβέρνηση- έχει άμεση και σοβαρή επίδραση στο κόστος που φορτώνεται ο κόσμος. Επομένως η απάντηση στο ερώτημα είναι αβίαστα θετική.
Ο τραπεζικός τομέας στην Κύπρο μονοπωλείται ουσιαστικά από δυο τράπεζες και αυτό από μόνο του τεκμηριώνει την ανάγκη να υπάρξουν πρωτοβουλίες που να προσφέρουν εναλλακτικές για να δώσουν ανάσα στον κόσμο. Ωστόσο θα πρέπει να είναι σαφές ότι αυτή η πραγματικότητα από μόνη της δεν οδηγεί αυτόματα στη δημιουργία μιας νέας συνεργατικής τράπεζας, διότι το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν πλέον οι τράπεζες -είτε εμπορικές είτε συνεργατικές- έχει αλλάξει σημαντικά.
Η προσπάθεια για έναν νέο Συνεργατισμό -θετική και απαραίτητη- για να πετύχει θα πρέπει να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα χωρίς να αλλοιώνει τον συνεργατικό χαρακτήρα της.
Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό δείχνουν ότι έχει περιοριστεί κάτω από το 3% το 2024. Έχουμε τελειώσει με την ακρίβεια;
Κάθε άλλο. Εκείνο που μειώνεται δεν είναι οι τιμές, αλλά το πόσο μεγάλη είναι η αύξηση των τιμών!
Από το 2021 οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο 17%. Σε βασικά αγαθά όπως ο ηλεκτρισμός έχουμε αυξήσεις πέραν του 50%, στα καύσιμα 33%, ενώ στα τρόφιμα 20%. Προφανώς και οι μισθοί για την πλειοψηφία των εργαζομένων δεν έχουν αυξηθεί με τέτοιο ρυθμό, επομένως η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν τα βγάζει πέρα με την αύξηση του κόστους ζωής.
Το πιο εξωφρενικό είναι ότι η κυβέρνηση σφυρίζει αδιάφορα. Λες και δεν υπάρχει ακρίβεια. Δεν βρήκε λέξη να πει ο Ν. Χριστοδουλίδης στο διάγγελμά του για το 2025, υποτιμώντας κατάφωρα τη νοημοσύνη των πολιτών. Πρέπει όμως να έχει κατά νου ότι η πρόοδος της οικονομίας είναι εδώ που κρίνεται. Όχι μόνο από τους οικονομικούς δείκτες, αλλά από το αν στην τελική ο κόσμος ζει καλύτερα ή χειρότερα από προηγουμένως.
Τον Μάιο θα έχουμε τις λεγόμενες πράσινες φορολογίες. Πόσο θα επηρεαστούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις από αυτή την επιβολή;
Δεν φθάνει που η κυβέρνηση δεν έχει πλάνο για την ακρίβεια, φορτώνει την κοινωνία με περισσότερα οικονομικά βάρη. Φορολογίες χωρίς σχεδιασμό, χωρίς στόχευση, χωρίς νόημα.
Να δώσω ένα παράδειγμα. Με βάση τις σημερινές τιμές, τα επόμενα χρόνια το πετρέλαιο και η βενζίνη θα ξεπεράσουν τα €2 το λίτρο και το πετρέλαιο θέρμανσης το €1,5 το λίτρο. Υπάρχει έστω και ένας εντός της κυβέρνησης που να έχει μετρήσει τι θα σημαίνει για τον κόσμο και την οικονομία αυτή η αύξηση; Τι θα φέρει;
Με αυτές τις φορολογίες δεν θα έχουμε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα αν ο στόχος είναι η αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτών για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση.
Χωρίς αποδοτικές δημόσιες συγκοινωνίες, χωρίς μείωση της χρήσης μαζούτ στο ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς υποδομές για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, χωρίς τον ελάχιστο σχεδιασμό για μια ορθολογιστική διαχείριση των σκουπιδιών δεν μπορεί να γίνει συζήτηση για πράσινες φορολογίες και η κυβέρνηση να ζητά από την κοινωνία να πληρώσει τις δικές της εγκληματικές παραλείψεις και την αδυναμία της να υλοποιήσει έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Αυτές οι φορολογίες αποτελούν κομμάτι της φορολογικής μεταρρύθμισης;
Όχι, αποτελούν δεσμεύσεις που μονομερώς ανέλαβε η κυβέρνηση Αναστασιάδη απέναντι στην ΕΕ όταν έκανε τον σχεδιασμό για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επομένως, καλό είναι την επόμενη φορά που ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα επαναλάβει ότι είναι υπέρ της μείωσης των φορολογιών να θυμάται ότι οι πράσινες φορολογίες που θα φορτωθεί ο κόσμος ήταν δική του έμπνευση.
Εγκληματική ενέργεια η μη στήριξη των ευάλωτων για θέματα ενέργειας
Στο θέμα της ενέργειας έχουμε πολύ ψηλές τιμές με ανοδική τάση. Υπάρχει τρόπος να μειωθούν οι συνέπειες;
Μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, εισαγωγή φθηνών ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της ΑΗΚ με ιδία παραγωγή και με μειοδοτικούς διαγωνισμούς, κεντρικό σύστημα αποθήκευσης, φυσικό αέριο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής, κοινωνική πολιτική για στήριξη των ευάλωτων. Έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και καιρό, αλλά δυστυχώς είμαστε μπροστά σε ένα ακόμα παράδειγμα εγκληματικής αμέλειας από την προηγούμενη κυβέρνηση, την οποία συνεχίζει η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Είναι αδιανόητο νοικοκυριά να βάζουν φωτοβολταϊκά αλλά να υπάρχουν αποκοπές επειδή δεν έγιναν ενέργειες για να διαχειριστούμε την πλεονάζουσα παραγωγή. Είναι αδιανόητο να μην μπορεί η ΑΗΚ να προχωρήσει σε κεντρικό σύστημα αποθήκευσης, αλλά την ίδια ώρα να επιδοτούνται με δημόσιο χρήμα μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα για να εγκαταστήσουν συστήματα αποθήκευσης.
Και ασφαλώς είναι αδιανόητο σε μια οικονομία που πληρώνει πανάκριβο ρεύμα και έχει το δεύτερο πιο ψηλό ποσοστό ενεργειακής φτώχειας στην ΕΕ, να γίνεται ανεκτό μια χούφτα επιχειρήσεις να καταχράζονται τη δομή της αγοράς και να κερδοσκοπούν σε βάρος της ευημερίας του κόσμου.
