Στις 27 Νοεµβρίου 2024 η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξήγγειλε την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, η οποία βασίζεται στην έκθεση Ντράγκι και παρέχει το πλαίσιο για τις εργασίες της Επιτροπής σχετικά µε την ανταγωνιστικότητα κατά την παρούσα θητεία. Σηµειώνεται ότι στην έκθεσή του ο Ντράγκι τονίζει ότι για να βρεθεί η καινοτοµία στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ανανέωσης, θα πρέπει να αφαιρεθούν όσοι περιορισµοί εµποδίζουν την ανάπτυξη.
Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας παρουσιάστηκε στις 29 Ιανουαρίου 2025 ως η πρώτη σηµαντική πρωτοβουλία της παρούσας θητείας της Επιτροπής. Σύµφωνα µε τη σχετική ανακοίνωση, η «Πυξίδα χαράσσει την πορεία για να καταστεί η Ευρώπη ο τόπος όπου επινοούνται, κατασκευάζονται και διατίθενται στην αγορά µελλοντικές τεχνολογίες, υπηρεσίες και καθαρά προϊόντα, ενώ παράλληλα είναι η πρώτη ήπειρος που θα γίνει κλιµατικά ουδέτερη».
Επί της ουσίας η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας επιδιώκει δύο γενικούς στόχους. Πρώτον, τον προσδιορισµό των αλλαγών πολιτικής που απαιτούνται. ∆εύτερον, την ανάπτυξη νέων τρόπων συνεργασίας για να ενισχυθεί/αυξηθεί η ταχύτητα και η ποιότητα της λήψης αποφάσεων, να απλοποιηθούν τα πλαίσια και οι κανόνες της ΕΕ και να ξεπεραστεί ο κατακερµατισµός χωρίς να αλλοιώνεται ο τρόπος που νοµοθετούν τα θεσµικά όργανα.
Οι τρεις πυλώνες μετασχηματισμού
Η έκθεση Ντράγκι προσδιορίζει τρεις πυλώνες µετασχηµατισµού για τόνωση της ανταγωνιστικότητας και η Πυξίδα καθορίζει µια σειρά εµβληµατικών µέτρων για υλοποίηση καθενός από αυτούς τους πυλώνες, όπως: η µείωση του χάσµατος καινοτοµίας, ένας κοινός χάρτης πορείας για την απανθρακοποίηση και την ανταγωνιστικότητα και η µείωση των υπερβολικών εξαρτήσεων και ενίσχυση της ασφάλειας.
Οι τρεις πυλώνες συµπληρώνονται από πέντε οριζόντιους παράγοντες διευκόλυνσης, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας σε όλους τους τοµείς:
1. Απλούστευση/δραστική µείωση του κανονιστικού και διοικητικού φόρτου
2. Μείωση των φραγµών στην ενιαία αγορά
3. Χρηµατοδότηση της ανταγωνιστικότητας
4. Προώθηση των δεξιοτήτων και των ποιοτικών θέσεων εργασίας
5. Καλύτερος συντονισµός των πολιτικών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο
Η παρουσίαση της Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας συνάντησε ισχυρές αντιδράσεις από αρκετές πολιτικές οµάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Συγκεκριµένα, η Οµάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε ότι η Πυξίδα, ως οδικός χάρτης, δεν αγγίζει την πραγµατικότητα των ανθρώπων, αφού εστιάζει στο κέρδος θυσιάζοντας κοινωνικές κατακτήσεις, την ευηµερία των ανθρώπων και το περιβάλλον και µειώνει τα κοινωνικά πρότυπα εις βάρος των Ευρωπαίων, της υγείας τους και του περιβάλλοντος. Ειδικότερα για το περιβάλλον, η Οµάδα προειδοποιεί ότι οποιεσδήποτε χαλαρώσεις εφαρµοστούν στο πλαίσιο της Πυξίδας θα ενισχύσουν τις θέσεις της δεξιάς και της ακροδεξιάς που εδώ και αρκετό καιρό προσπαθούν να αποδυναµώσουν, να καθυστερήσουν ή ακόµα και να εγκαταλείψουν εντελώς την Πράσινη Συµφωνία.
Έντονη κριτική κατά της Πυξίδας εξέφρασε και η Ευρωπαϊκή Συνοµοσπονδία Συνδικάτων, η οποία επεσήµανε την εµµονή της Επιτροπής υπέρ του επιχειρηµατικού κόσµου εις βάρος των εργασιακών δικαιωµάτων και των πολιτών.
Στον αντίποδα, οι επιχειρηµατικές ενώσεις και τα σχετικά λόµπι τους εξήραν την ανακοίνωση της Επιτροπής και τα µέτρα για διευκόλυνση της επιχειρηµατικής δραστηριότητας στην Ευρώπη.
