Η φορολογική πρόταση δεν βοηθά αυτούς που έχουν φορολογητέο εισόδημα κάτω από €20.500

Δώρον άδωρον για τους χαμηλόμισθους –που είναι η πλειοψηφία των φορολογουμέ­νων– αποτελεί η κυβερνητική πρόταση για τη φορολογική μεταρρύθμιση, τόνισε στη συνέντευξή του στη «Χαραυγή» ο οικονομολόγος Πάμπος Παπαγεωργίου.

Υπογράμμισε ότι οι προτεινόμενες αλλαγές δεν καλύπτουν τη διάβρωση των εισοδημάτων από τον πληθωρισμό, ούτε θα επωφεληθούν οι χαμηλόμισθοι με το προτεινόμενο, νέο αφορολό­γητο, ενώ ευνοούνται οι υψηλά αμειβόμενοι και οι τοπικές εταιρείες.

Συνέντευξη στον Μιχάλη Μιχαήλ

Βρισκόμαστε ενώπιον της πολυδιαφημιζόμενης φο­ρολογικής μεταρρύθμισης. Η οποία ωστόσο βρίσκεται υπό κριτική, αλλά και υπό έγκριση από κάποια κόμμα­τα. Θεωρείτε ότι έγινε ή γί­νεται επαρκής διάλογος για ένα τόσο σοβαρό θέμα;

Σίγουρα οι τεχνοκράτες που ανέλαβαν να συντάξουν την αρχική πρόταση –από την κυ­βέρνηση και το Πανεπιστήμιο Κύπρου– πήραν απόψεις από τους κοινωνικούς φορείς και τα κόμματα. Η ομάδα που ετοίμα­σε την πρόταση είναι σοβαροί επιστήμονες και τεχνοκράτες. Όμως πρόκειται για ένα πολύ­πλοκο ζήτημα.

Πρέπει να πετύχεις μια ισορ­ροπία ανάμεσα στην αποτελε­σματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη όταν σχεδιάζεις ή αλλάζεις το φορολογικό σύ­στημα. Ως προς την αποτε­λεσματικότητα, δεν θα ήθελε κάποιος να υπάρξουν παρε­νέργειες ή να δημιουργηθούν ελλείμματα. Το θέμα όμως της δικαιοσύνης περιέχει έντονα αξιολογικά στοιχεία. Αλλιώς το αντιλαμβάνονται οι πολιτι­κές δυνάμεις αναλόγως με τις πεποιθήσεις τους. Συν το ότι η μεταρρύθμιση επηρεάζει οι­κονομικά τον μέσο πολίτη, κά­ποιους τους ωφελεί, περισσότε­ρο ή λιγότερο και κάποιους όχι.

Με όσα έχουν γίνει γνω­στά μέχρι τώρα, θεωρείτε ότι αυτή η μεταρρύθμιση ανταποκρίνεται στις ανά­γκες που προκύπτουν από το κόστος ζωής της εποχής μας; Π.χ. η αύξηση του αφο­ρολόγητου κατά €1.000;

Κατ’ ακρίβεια, για να φέ­ρουμε το όριο στο οποίο αρχίζει να φορολογείται κάποιος στο ίδιο επίπεδο που ήταν το 2002, όταν έγινε η προηγούμενη φο­ρολογική μεταρρύθμιση, θα έπρεπε να οριστεί στις 28.000 ευρώ και όχι στις 20.500 που είναι η τωρινή πρόταση. Και τούτο γιατί η αγοραστική δύ­ναμη των 19.500 ευρώ το 2002 αντιστοιχεί σε 28.000 σήμερα. Οτιδήποτε άλλο σημαίνει ότι ο κόσμος πληρώνει υψηλότερο φόρο σήμερα από ό,τι πριν.

Βασικά, κάθε χρόνο πληρώ­νει υψηλότερο φόρο χωρίς να το καταλαβαίνει. Να δώσω ένα παράδειγμα: Ας πούμε ότι ο μι­σθός μου είναι 30.000 το χρόνο και τον επόμενο χρόνο ο πλη­θωρισμός είναι 5%. Ακόμα και αν πάρω 100% ΑΤΑ, θα χάσω χρήματα πληρώνοντας 300 ευρώ επιπρόσθετο φόρο. Δηλα­δή, η αγοραστική μου δύναμη θα έχει μειωθεί ακόμα και αν πάρω αύξηση στη δουλειά μου ίση με τον πληθωρισμό. Αν, μά­λιστα, αυτή η αύξηση με πάρει σε άλλη φορολογική κλίμακα, θα πληρώσω και υψηλότερο συντελεστή. Πρόκειται για το περίφημο fiscal drag.

Ακόμα και οι 24.000 που είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο Πρόεδρος δεν είναι αρκετές για να αποζημιώσουν τον πολίτη από τη συνεχή και αθέατη αύ­ξηση της φορολογίας. Ίσως να ήταν αρκετές πριν τρία χρόνια. Μεσολάβησε όμως μια περίο­δος με ασυνήθιστα υψηλό πλη­θωρισμό. Οπότε πρέπει να πάμε πάνω από τις 24 χιλιάδες και όχι πιο κάτω.

Παρεμπιπτόντως, αν απορεί κάποιος με την τεράστια αύξη­ση των φορολογικών εσόδων τα τελευταία χρόνια, θα πρέπει να ξέρει ότι αυτή είναι αποτέλε­σμα του υψηλού πληθωρισμού, ο οποίος συνεπάγεται αύξηση της φορολογίας χωρίς να το αντιλαμβάνεται κανείς.

Είναι θετικό ότι δίνονται ορισμένες φορολογικές ελα­φρύνσεις, οι οποίες στην πράξη μεταφέρουν το όριο φορολογί­ας πέρα από τα €20.500, όμως αυτές δεν φτάνουν για να κα­λύψουν την αθέατη αύξηση της φορολογίας μέσω του πληθω­ρισμού. Σε κάποιες περιπτώσεις μεταφέρουν πράγματι το αφο­ρολόγητο κοντά στις €24.000. Δεν αφορούν όμως το σύνολο των φορολογουμένων.

Συγκεκριμένα πού εντοπίζε­τε αδυναμίες ή παραλείψεις;

Αυτά που είπα πριν. Δεν κα­λύπτει τη διάβρωση από τον πληθωρισμό, δεν δίνει κάτι στα χαμηλά εισοδήματα, ευνοεί πιο πολύ τους πολύ υψηλόμισθους και τις τοπικές εταιρείες.

Επίσης η πρόταση, αν και ονομάζεται «ολοκληρωμένος φορολογικός μετασχηματι­σμός», δεν περιλαμβάνει την έμμεση φορολογία η οποία είναι σημαντικό κομμάτι των φορολογικών εσόδων, έχει αυ­ξηθεί πολύ την τελευταία δε­καετία και πλήττει δυσανάλογα τους λιγότερο εύπορους. Αν δεν περιλάβεις την έμμεση φορολο­γία, πώς θα δώσεις κάτι στους πολίτες εκείνους που είναι σε πιο δύσκολη θέση; Θα κάνουμε μεταρρύθμιση που θα αγνοεί τους μισούς πολίτες;

Πέρα από τα όσα είπατε, θα θέλατε να εισηγηθείτε κάτι άλλο;

Φαντάζομαι θα υπάρξουν προτάσεις και τροποποιήσεις από κόμματα και κοινωνικά σύνολα. Δύο πράγματα που μου έρχονται στο νου τώρα αφορούν κυρίως αυτούς που έχουν εισόδημα κάτω από δύο χιλιάδες ευρώ το μήνα και δεν ωφελούνται από την πρόταση που ανακοινώθηκε. Η πρώτη είναι να μειωθεί το ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα από 19% στο 9% όπως πρότεινε το ΑΚΕΛ. Και η δεύτερη είναι ο φόρος στα καύσιμα να πάει στο ελά­χιστο που επιτρέπει η Ευρω­παϊκή Ένωση και επιπλέον να διεκδικήσουμε από την ΕΕ να μην μπαίνει ΦΠΑ πάνω στο φόρο καυσίμων. Να μην πλη­ρώνουμε δηλαδή φόρο πάνω στο φόρο.

Θα ήθελα, επίσης, να προ­τείνω όπως στις φορολογικές εκπτώσεις για παιδί ή φοιτητή και για τόκους δανείου προ­στεθεί και έκπτωση που θα δίνεται και στα άτομα ή στα νοικοκυριά στα οποία υπάρχει εργαζόμενος, αλλά με εισό­δημα που δεν πληρώνει φό­ρους. Να τους δίνεται το 20% με χρηματικό βοήθημα, δηλα­δή 200 ευρώ για κάθε παιδί και μάξιμουμ 300 ευρώ για τό­κους δανείων. Δεν θα στοιχίσει πολύ, νομίζω γύρω στα 20-40 εκατ. ευρώ το χρόνο και θα δι­ορθωθεί έτσι μια αδυναμία της πρότασης.

Κανένα όφελος για τους μισούς φορολογούμενους

Ποιους θεωρείτε ότι εξυπη­ρετεί η κυβέρνηση με αυτή τη μεταρρύθμιση;

Πρώτα – πρώτα ποιους δεν εξυπηρετεί! Η πρόταση αυτή δεν προσφέρει κάτι σε αυτούς που έχουν φορολογητέο εισό­δημα κάτω από €20.500 και είναι πολλοί, σχεδόν οι μισοί συμπολίτες μας. Αυτοί δεν παίρνουν τίποτα αν και τα τε­λευταία χρόνια με τις συνεχείς αυξήσεις στην έμμεση φορο­λογία πληρώνουν στο κράτος πολύ περισσότερα από ό,τι προηγουμένως.

Σίγουρα ευνοεί πιο πολύ τους υψηλόμισθους, αυτούς που έχουν φορολογητέο ει­σόδημα πάνω από 60 χιλιά­δες ευρώ. Αυτοί ευνοούνται επιπρόσθετα με τη μεταφορά του ορίου φορολόγησης με τον υψηλό συντελεστή 35% από τις €60.000 στις €80.000.

Κερδίζουν, επίσης, οι κυ­πριακές εταιρείες αφού το συ­νολικό τους βάρος στα κέρδη μειώνεται παρά την αύξηση του συντελεστή στο 15%. Μει­ώνεται μέσω της μείωσης στη λογιζόμενη διανομή μερίσμα­τος. Χάνουν οι ξένες εταιρείες που μέχρι σήμερα πλήρωναν 12,5%, αλλά αυτοί έχουν άλλα ωφελήματα και δεν νομίζω ότι θα φύγουν. Ίσως αυτό το 15% θα έπρεπε να επιβληθεί κλιμα­κωτά και πάνω από ένα επίπε­δο όγκου εργασιών ή κερδών.