Η Κύπρος βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις πιο σοβαρές κρίσεις νερού στην ιστορία της. Η ζήτηση για νερό αυξάνεται, ενώ οι βροχοπτώσεις παραμένουν ανεπαρκείς και η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την ήδη τεταμένη κατάσταση.
Αναμενόμενη έλλειψη νερού στα φράγματα
Αναλυτικά, τα αποθέματα νερού στα φράγματα του νησιού αναμένεται να μειωθούν δραματικά μέχρι το τέλος του 2025. Τα φράγματα του Ενιαίου Σχεδίου Νοτίου Αγωγού (ΕΣΝΑ), από τα 46 εκατομμύρια κυβικά μέτρα σήμερα, αναμένεται να μειωθούν σε μόλις 8 εκατ. κ.μ.. Παράλληλα, τα φράγματα στην Πάφο προβλέπεται να περιέχουν μόνο 1,7 εκατ. κ.μ., έναντι των 18 εκατ. που καταγράφηκαν προηγουμένως.
Στρατηγικές και ανησυχίες
Η πολιτική διαχείρισης του νερού επικεντρώνεται στην αυστηρή κατανομή των διαθέσιμων αποθεμάτων, ενώ οι υφιστάμενες μονάδες αφαλάτωσης λειτουργούν στο μέγιστο της δυναμικότητάς τους και δεν είναι σε θέση να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες σε ύδρευση και άρδευση.
Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων εργάζεται πυρετωδώς για να διαχειριστεί τις υδατικές πηγές και να εξασφαλίσει τις βασικές ανάγκες. Παρόλα αυτά, η μείωση του νερού για άρδευση, κατά 50% σε σχέση με το 2024, προκαλεί σοβαρές ανησυχίες για την αγροτική παραγωγή, ιδίως σε τομείς όπως η καλλιέργεια φρούτων και λαχανικών.
Υποστήριξη για τους αγρότες
Το Τμήμα Γεωργίας επεξεργάζεται σχέδιο αποζημίωσης για τους επαγγελματίες αγρότες που θα πληγούν από την έλλειψη νερού, προσπαθώντας να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στην παραγωγή και το εισόδημα τους.
Σενάρια και μέτρα
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, τα αποθέματα νερού στα φράγματα του ΕΣΝΑ αναμένεται να είναι οριακά επαρκή για να καλύψουν τις ανάγκες μέχρι το τέλος του 2025, με τις προτεραιότητες να αφορούν κυρίως την ύδρευση και τη γεωργία. Ενδυνάμωση της προσπάθειας είναι η εγκατάσταση κινητών μονάδων αφαλάτωσης σε περιοχές όπως η Λεμεσός και η Μονή, για να ενισχυθεί η ικανότητα παραγωγής.
Η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται λόγω της μειωμένης βροχόπτωσης και της αυξημένης ζήτησης από τη τουριστική βιομηχανία και τα νοικοκυριά, αφήνοντας την Κύπρο αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κρίση υδάτινων πόρων.
Κατανομή και μελλοντικές επιπτώσεις
Η παραχώρηση νερού για άρδευση το 2025 είναι μειωμένη κατά 50% σε σχέση με το 2024, με την περιοχή Λεμεσού να πλήττεται περισσότερο λόγω της ανάγκης για ανακτημένο νερό και της χαμηλότερης απόδοσης των φραγμάτων. Η καλλιέργεια δενδρωδών φυτών θα είναι προτεραιότητα, ενώ τα αποθέματα στην Πάφο εκτιμώνται ότι θα περιοριστούν σε 1,7 εκατ. κ.μ. μέχρι το τέλος του 2025, σε αντίθεση με το προηγούμενο σενάριο.
Η μελλοντική κρίση νερού απαιτεί άμεσες δράσεις και προσαρμογή σε νέα δεδομένα για να αντιμετωπιστούν οι σοβαρές επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή και την καθημερινή ζωή των Κυπρίων.
