Σε μία ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα συμφώνησαν Ρωσία και Ουκρανία, ύστερα από ένα τριήμερο ειρηνευτικών συνομιλιών στην Σαουδική Αραβία, με αξιωματούχους των ΗΠΑ. Το Κρεμλίνο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις συνομιλίες αυτές, αλλά όρισε ως προϋπόθεση για την υλοποίηση της συμφωνίας, την άρση ορισμένων από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο ρωσικό εμπόριο, μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
«Είμαστε ικανοποιημένοι για τον ρεαλιστικό και εποικοδομητικό τρόπο με τον οποίο διεξάγεται αυτός ο διάλογος, ο οποίος έχει εξάλλου αποτελέσματα», σχολίασε κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ, προσθέτοντας ότι «πραγματικά εντατικές» επαφές εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξέλιξη με τις ΗΠΑ.
Αν και οι εμπόλεμοι ανακοίνωσαν, έπειτα από ξεχωριστές συνομιλίες με τις ΗΠΑ, μελλοντική εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα και την ενεργοποίηση ξανά συμφωνίας που θα επιτρέψει την εμπορική ναυσιπλοΐα και τις εξαγωγές ουκρανικών αγροτικών προϊόντων, η Μόσχα όρισε αυστηρές προϋποθέσεις για να τεθεί σε ισχύ. Σύμφωνα με τον Πεσκόφ, «η εργασία με τους Αμερικανούς συνεχίζεται» πάνω στο θέμα αυτό. Πιο συγκεκριμένα, ζητά την ανάκληση των κυρώσεων στην κρατική αγροτική τράπεζα Rosselkhozbank και την αποκατάσταση της πρόσβασης των ρωσικών εταιρειών στο διεθνές σύστημα πληρωμών Swift.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ και οι σύμμαχοί της ανέστειλαν την πρόσβαση στο Swift για έναν αριθμό ρωσικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Στόχος ήταν οι ρωσικές εταιρείες να χάσουν την πρόσβαση στις κανονικές ομαλές και άμεσες συναλλαγές που παρέχει η Swift, διαταράσσοντας τις πληρωμές για τις πολύτιμες εξαγωγές ενέργειας και γεωργικών προϊόντων της. Η ανάκληση αυτής της απόφασης θα χρειαζόταν την έγκριση της ΕΕ, κάτι που φαντάζει δύσκολο υπό το φως των πρόσφατων ευρωπαϊκών δηλώσεων υποστήριξης προς το Κίεβο. Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ξεκαθάρισε ότι η απόσυρση όλων των ρωσικών δυνάμεων από την Ουκρανία θα είναι μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την άρση ή την τροποποίηση τυχόν κυρώσεων.
Η Ρωσία αξιώνει την άρση τραπεζικών κυρώσεων και ασφαλίσεων που έχουν επιβληθεί από τους δυτικούς, οι οποίες εμποδίζουν ντε φάκτο τις ρωσικές εξαγωγές κυρίως δημητριακών και λιπασμάτων.
Η Μόσχα έκλεισε το 2023 την πόρτα στην πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας, συμφωνίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και της Τουρκίας, η οποία επέτρεπε στην Ουκρανία να εξάγει την αγροτική παραγωγή της μέσω θαλάσσης. Η Ρωσία έκρινε ότι οι δυτικοί δεν είχαν τηρήσει τη δέσμευσή τους καθώς δεν ήραν κάποιες κυρώσεις. Η Ουκρανία έχει έκτοτε δημιουργήσει έναν θαλάσσιο διάδρομο που της επιτρέπει τις εξαγωγές, αλλά τα λιμάνια και πλοία της δέχονται συχνά επιθέσεις.
Η Μαύρη Θάλασσα αποτελεί ζωτικής σημασίας ναυτιλιακή οδό για τις ουκρανικές εξαγωγές και μετά την αποχώρηση από την Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας το 2023, η Μόσχα διεμήνυσε ότι θα θεωρούσε οποιοδήποτε σκάφος με προορισμό την Ουκρανία ως πιθανό στρατιωτικό στόχο. Ως αποτέλεσμα, οι εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας μειώθηκαν σημαντικά.
Από τη μεριά του ο Ζελένσκι δήλωσε ότι πιστεύει ότι η συμφωνία δεν απαιτεί απαλλαγή από τις κυρώσεις για να τεθεί σε ισχύ, και θα τεθεί σε ισχύ αμέσως, ενώ χαρακτήρισε τη δήλωση του Κρεμλίνου προσπάθεια «χειραγώγησης» των συμφωνιών.
Μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας την Τρίτη, η Ουάσιγκτον είπε ότι όλα τα μέρη θα συνεχίσουν να εργάζονται για μια «διαρκή ειρήνη», προσθέτοντας ότι η συμφωνία θα ανοίξει εκ νέου μια σημαντική εμπορική οδό. Την Τρίτη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η Ρωσία μπορεί να προσπαθεί να καθυστερήσει τον τερματισμό του πολέμου. «Νομίζω ότι η Ρωσία θέλει να δει ένα τέλος σε αυτό, αλλά μπορεί να σέρνουν τα πόδια τους», τόνισε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του στο Newsmax.
Απαγόρευση επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές
Η Ουκρανία και η Ρωσία δεσμεύτηκαν επίσης να «αναπτύξουν μέτρα» για την εφαρμογή μιας προηγουμένως συμφωνηθείσας απαγόρευσης επίθεσης στις εκατέρωθεν ενεργειακές υποδομές, δήλωσε ο Λευκός Οίκος.
Παράλληλα, όσον αφορά το μορατόριουμ στα πλήγματα σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, η Μόσχα βεβαιώνει ότι το σέβεται μονομερώς ύστερα από ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στις 18 Μαρτίου, την οποία έκανε έπειτα από τηλεφωνική συνομιλία με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ. Το Κίεβο και η Ουάσινγκτον δήλωσαν ότι το μορατόριουμ αυτό αποτελεί ακόμη αντικείμενο συνομιλιών σχετικά με τους όρους για την εφαρμογή του.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε εξάλλου από την πλευρά του ότι η Ουκρανία στοχοθέτησε ρωσικές εγκαταστάσεις στη διάρκεια της νύχτας που πέρασε. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατήγγειλε στη συνέχεια νέες ρωσικές επιθέσεις στη διάρκεια της νύχτας με περίπου εκατό μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα με εκρηκτικά, τις οποίες θεώρησε «σαφή ένδειξη» ότι η Μόσχα δεν επιδιώκει «πραγματική ειρήνη». Οι επιθέσεις έγιναν με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην πόλη-λιμάνι Μικολάιβ.
