Χαμηλοί ρυθμοί έκδοσης πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών. Ο κλάδος αδειοδότησης χρειάζεται τουλάχιστον 90 άτομα για να μπορέσει να λειτουργήσει κανονικά
Του Τάσου Περδίου
Οι δύο βασικοί τομείς ευθύνης του ΕΟΑΛ, η αδειοδότηση αναπτύξεων και η ύδρευση, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, απαιτώντας περαιτέρω προσπάθεια και δράση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των υφιστάμενων προβλημάτων.
Ο Κλάδος Αδειοδότησης είχε φανεί από την αρχή ότι αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα, τα οποία δυστυχώς παραμένουν, με τους αριθμούς να μιλούν από μόνοι τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, από τις 1.709 αιτήσεις που παρέλαβε ο ΕΟΑ από προηγούμενες πολεοδομικές Αρχές την 1η Ιουλίου 2024, έχουν διεκπεραιωθεί μόλις οι 402, ένα ποσοστό μόλις 23%.
Ακόμα πιο χαμηλό είναι το ποσοστό αυτό στον οικοδομικό έλεγχο, στον οποίο την 1η Ιουλίου 2024 παραλήφθηκαν 2.500 αιτήσεις από Αρχές Οικοδομικής Αδειοδότησης, αλλά οκτώ μήνες μετά έχουν διεκπεραιωθεί μόνο 430 φάκελοι, με το ποσοστό να διαμορφώνεται στο 17%. Όπως αναφέρθηκε, αυτά οφείλονται σε αντικειμενικές προκλήσεις, με πρώτη την πολύ σοβαρή υποστελέχωση του Κλάδου Αδειοδότησης. Δυστυχώς, όμως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, και οι ίδιες οι διαδικασίες στελέχωσης τρέχουν με πολύ αργούς ρυθμούς εάν αναλογιστεί κανείς ότι οκτώ μήνες μετά την εκκίνηση του ΕΟΑ και ενώ είχε ξεκαθαριστεί ότι ο Κλάδος Αδειοδότησης χρειάζεται τουλάχιστον 90 άτομα για να μπορέσει να λειτουργήσει κανονικά, μόλις τώρα μπαίνει στο τελικό στάδιο η διαδικασία προσλήψεων επτά αρχιτεκτόνων και επτά πολιτικών μηχανικών.
Φυσικά, γι’ αυτή την κατάσταση μεγάλο μερίδιο της ευθύνης φέρει η κυβέρνηση, η οποία καθυστέρησε να εγκρίνει τον προϋπολογισμό του ΕΟΑΛ, αλλά σε κάθε περίπτωση οι ρυθμοί κάλυψης των κενών είναι πολύ αργοί.
Ενδεικτικό του προβλήματος στελέχωσης του Κλάδου Αδειοδότησης είναι το γεγονός ότι ο ΕΟΑΛ ξεκίνησε να λειτουργεί με μόλις ένα Λειτουργό Αδειοδότησης αντί τριών που ήταν το πλάνο. Επίσης, η μεταφορά των εκκρεμμουσών αιτήσεων από προηγούμενες Αρχές Αδειοδότησης δεν ήταν στο αρχικό πλάνο, αλλά προέκυψε μετά, ενώ υπάρχει επίσης σοβαρό πρόβλημα με την πρόωρη αποχώρηση προσωπικού λόγω αφυπηρετήσεων ή λόγω θεμάτων που σχετίζονται με το καθεστώς απασχόλησης. Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στο τμήμα πολεοδομικού ελέγχου το προσωπικό μειώθηκε από 29 σε 25 άτομα και στο τμήμα οικοδομικού ελέγχου η μείωση ήταν από 28 σε 20 λειτουργούς, οπότε γίνεται κατανοητό ότι με αυτά τα δεδομένα δεν μπορούν να υπάρχουν προσδοκίες για πλήρη παραγωγικότητα του κλάδου. Στα θέματα στελέχωσης, όμως, θα πρέπει να προστεθούν και άλλες προκλήσεις, όπως η ανεπαρκής λειτουργία του συστήματος Ιππόδαμος και η ανεπαρκής εκπαίδευση του προσωπικού στη διαχείριση του λογισμικού.
Ως βασικά προβλήματα καταγράφονται, επίσης, ο επιπρόσθετος όγκος εργασίας από την πολοεοδομική αμνηστία αλλά και τα υπουργικά διατάγματα εκχώρησης 95% των εξουσιών στον Προϊστάμενο Πολεοδομικής Αδειοδότησης.
Με βάση αυτή την εικόνα, ο πρόεδρος και ο διευθυντής του ΕΟΑΛ παρουσίασαν σειρά βελτιωτικών μέτρων που σχετίζονται με τη βελτίωση του λογισμικού Ιππόδαμος, υπερωριακή εργασία, ανάθεση εργασίας σε ιδιώτες τεχνικούς μηχανικούς και προώθηση νέων προσλήψεων πέραν από τους 14 αρχιτέκτονες και πολιτικούς μηχανικούς που είναι προ των πυλών. Επίσης, όπως αναφέρθηκε, τα διατάγματα για ταχεία αδειοδότηση αναπτύξεων μικρής κλίμακας και η συμφωνία με το Υπουργείο Εσωτερικών για τροποποιήσεις του νόμου θα βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων.
Τρέχουν και δεν φτάνουν τις βλάβες και διαρροές στα παλιά δίκτυα
Ο δεύτερος πυλώνας που δυσκολεύει πάρα πολύ τον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης Λάρνακας ήταν από την πρώτη μέρα και παραμένει μέχρι σήμερα η ύδρευση. Στον απολογισμό οκταμήνου υπήρξε παραδοχή ότι ο ΕΟΑΛ παρέλαβε μια κατάσταση την οποία δεν ανέμενε, κυρίως αναλαμβάνοντας την ευθύνη για 16 νέες περιοχές υδατοπρομήθειας. Ενδεικτικό είναι ότι υπάρχουν περιοχές που δεν είχαν καν αποτυπωμένα δίκτυα υδροδότησης, κάτι που σημαίνει ότι ο ΕΟΑΛ βαδίζει κυριολεκτικά στα τυφλά και γι’ αυτό μια από τις βασικές προτεραιότητες είναι η νέα αποτύπωση των δικτύων. Ο Οργανισμός βρέθηκε επίσης αντιμέτωπος με μια κατάσταση με πεπαλαιωμένα δίκτυα, δεξαμενές ανεπαρκούς χωρητικότητας, δίκτυα ανεπαρκούς παροχετευτικότητας, παλιούς υδρομετρητές και πολλά άλλα.
Ο μεγάλος βραχνάς όμως ήταν και παραμένει οι διαρροές από το δίκτυο, οι οποίες ξεκινούν από ποσοστό 40% και σε κάποιες περιπτώσεις φτάνουν στο τρομακτικό 70% νερού που αγοράζεται από τις τοπικές Αρχές αλλά δεν φτάνει ποτέ στους καταναλωτές και δεν τιμολογείται, κάτι που έχει φυσικά και οικονομικές συνέπειες.
Τα στοιχεία για τις βλάβες και τις διαρροές στα δίκτυα είναι τρομακτικά, αφού από τον Ιούλιο του ’24 μέχρι σήμερα ο ΕΟΑΛ καλείται κάθε μήνα να επιδιορθώνει κατά μέσο όρο 500-530 διαρροές, με αποκορύφωμα τον Οκτώβριο του 2024 όταν είχαν παρουσιαστεί 655 βλάβες! Συνολικά, μέχρι στιγμής έχουν επιδιορθωθεί περίπου 4.300 βλάβες, με την υπεύθυνη του κλάδου να σημειώνει χαρακτηριστικά ότι αντί να ασχολούνται με τη ριζική αναβάθμιση των δικτύων, τρέχουν ανελλιπώς για ν’ αντιμετωπίσουν τις διαρροές.
Υπάρχει ακόμη δρόμος…
Πολύ πιο δύσκολο από ό,τι αρχικώς είχε εκτιμηθεί αποδεικνύεται το έργο του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Λάρνακας, όπως φάνηκε από τον απολογισμό του πρώτου οκταμήνου λειτουργίας του Οργανισμού που έγινε την περασμένη Τρίτη 11 Μαρτίου. Το εγχείρημα ήταν σαφές ότι θα ήταν δύσκολο εξαρχής ένεκα της πολυπλοκότητας και της συστέγασης τόσο πολλών και διαφορετικών υπηρεσιών κάτω από μια δομή, ωστόσο στην πράξη αποδεικνύεται ακόμα δυσκολότερο. Μιλώντας στον απολογισμό, ο πρόεδρος του ΕΟΑΛ, Άγγελος Χατζηχαραλάμπους, είπε ότι τώρα ο Οργανισμός διάγει μια περίοδο σταθεροποίησης έπειτα από την πρώτη περίοδο προσαρμογής και έχει πια μπροστά του μια σαφή εικόνα της κατάστασης, των προβλημάτων και των προκλήσεων. «Γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε, έχουμε σαφή προσανατολισμό για το μέλλον και διαθέτουμε το σχέδιο για να φτάσουμε εκεί», ήταν η χαρακτηριστική φράση του. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος να διανυθεί και πολλή δουλειά να γίνει, κυρίως σε δύο τομείς ευθύνης του ΕΟΑ, την αδειοδότηση της ανάπτυξης και την ύδρευση.
Αυτοματοποίηση του εξοπλισμού δεξαμενων και γεωτρήσεων
Το πλάνο του Κλάδου Υδατοπρομήθειας περιλαμβάνει την αποτύπωση νέων δικτύων ύδρευσης, την ανέγερση νέων δεξαμενών και τη βελτίωση της διαχείρισης των υφιστάμενων υδατοδεξαμενών. Προβλέπει επίσης την εγκατάσταση νέων αγωγών, τον διαχωρισμό του δικτύου σε ζώνες υδροδότησης, την τοποθέτηση συστημάτων τηλεμετρίας, δικλείδων, αισθητήρων πίεσης, βαλβίδων ρύθμισης πίεσης και κεντρικών υδρομετρητών στις διάφορες περιοχές. Παράλληλα, σχεδιάζεται η αυτοματοποίηση του εξοπλισμού δεξαμενών και γεωτρήσεων, η αντικατάσταση παλιών αγωγών, η τοποθέτηση έξυπνων υδρομετρητών, η ανάθεση των εργασιών επιδιόρθωσης βλαβών σε ιδιώτες εργολάβους, καθώς και η ενίσχυση της υπηρεσίας μέσω πρόσληψης ωρομίσθιου προσωπικού. Όσον αφορά τις υπόλοιπες υπηρεσίες που έχουν ενταχθεί στον ΕΟΑΛ, η αποχέτευση αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες προέρχονται από τα Συμβούλια Αποχετεύσεων που ενσωματώθηκαν στον οργανισμό. Αυτές οι προκλήσεις είναι τόσο οικονομικής όσο και τεχνικής φύσεως, καθώς περιλαμβάνουν ελλιπή σχέδια και στοιχεία συνδέσεων, καθώς και ημιτελή δίκτυα, κυρίως στις περιοχές Αθηένου, Αγγλισίδων, Αγίων Βαβατσινιάς και στο Σύμπλεγμα Ορμήδειας – Ξυλοφάγου – Ξυλοτύμπου. Αντίστοιχα προβλήματα καταγράφονται και στα δίκτυα ομβρίων, όπου παρατηρείται απουσία ολοκληρωμένων συστημάτων συλλογής και έλλειψη καταγραφής των υφιστάμενων δικτύων.
