Δεν δημιουργείται δυναμική από τις εξελίξεις που προέκυψαν στη Γενεύη, όμως ανοίγει παράθυρο προοπτικής, εκτιμά ο τέως Γ.Γ. του ΑΚΕΛ και βουλευτής, Άντρος Κυπριανού.
Σημειώνει ότι για να προχωρήσει η διαδικασία στο Κυπριακό, θα πρέπει να πείσουμε την Τουρκία ότι με μια σωστή λύση θα διασφαλιστούν και δικά της συμφέροντα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα κάνουμε υποχωρήσεις στο θέμα της ουσίας του Κυπριακού. Εκτιμά επίσης ότι αν καταφέρει να κερδίσει τις εκλογές το ΡΤΚ στα κατεχόμενα, τότε αρκετά θα αλλάξουν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και σε ό,τι αφορά το Κυπριακό.
Συνέντευξη στον Μιχάλη Μιχαήλ
Το Κυπριακό έχει πάρει ακόμα μια ανάσα ζωής μέχρι τον Ιούλιο, ύστερα από την άτυπη πενταμερή του Λονδίνου. Τι σημαίνει αυτό κατά την άποψή σας; Προεξοφλά ότι μέχρι τον Ιούλιο θα έχουμε κάποιο θετικό αποτέλεσμα;
Όπως σωστά έχετε πει, το Κυπριακό, στην Ελβετία, πήρε ανάσα ζωής. Η απαράδεκτη αξίωση της τουρκικής πλευράς για λύση δύο κρατών αλλά και οι προτεραιότητες και ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε τα πράγματα ο Ν. Χριστοδουλίδης, δεν μπορούσαν να οδηγήσουν σε κάτι περισσότερο.
Αυτό που έγινε είναι ένα μικρό βήμα μπροστά σε ό,τι αφορά τη διαδικασία. Δυστυχώς, στα θέματα ουσίας δεν επετεύχθη απολύτως τίποτα, ούτε και αναμενόταν κάτι τέτοιο. Το αν θα έχουμε κάποιο θετικό αποτέλεσμα τον Ιούλιο θα εξαρτηθεί από σειρά παραγόντων. Ποιες προτεραιότητες θα θέσει η Τουρκία σε ό,τι αφορά την υλοποίηση κάποιων στόχων της; Ποιος θα αναδειχθεί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας στις επικείμενες εκλογές; Θα καταφέρει να πείσει ο Ν. Χριστοδουλίδης για την ειλικρίνεια και την ετοιμότητά του να διεξαγάγει ουσιαστικές συνομιλίες που αυτή τη φορά θα πάνε μέχρι τέλους; Θα δώσει κίνητρα στην τουρκική πλευρά για να εγκαταλείψει την απαράδεκτη αξίωσή της για λύση δύο κρατών;
Από τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και άλλα θα διαφανεί κατά πόσο θα έχουμε θετικές εξελίξεις μέχρι τον Ιούλιο. Ένα είναι βέβαιο. Όπως διαμορφώνονται οι εξελίξεις στην Ουκρανία, την Παλαιστίνη και τη Συρία, όπου ο ΟΗΕ έχει τεθεί στο περιθώριο, τόσο ο ΟΗΕ όσο και ο Γκουτέρες έχουν ανάγκη από μια επιτυχία. Αυτή θα μπορούσε, κάτω από προϋποθέσεις, να είναι στο Κυπριακό.
Η θέση της κυβέρνησης είναι ότι αν επαναρχίσουν οι συνομιλίες, θα πρέπει να είναι συνέχεια από το σημείο που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Η θέση που διατυπώνει η κυβέρνηση δεν αρκεί για να ξαναρχίσουν συνομιλίες, κατά την άποψή μου. Ξεκαθαρίζω όμως ότι διαφωνώ ριζικά με εκείνους που προτείνουν ως επιλογή για το πλαίσιο λύσης τη χαλαρή ομοσπονδία, με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών. Κατ’ επανάληψη είχα ρωτήσει τόσο τον Αναστασιάδη όσο και τον ΔΗΣΥ να μας πουν ποιες από τις συμφωνημένες αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης θα ήθελαν να μεταφερθούν στις συνιστώσες οντότητες. Ουδέποτε πήρα απάντηση.
Το πρόβλημα κατά την άποψή μου δεν είναι σε αυτό το θέμα. Χρειάζεται να πείσουμε την Τουρκία ότι με σωστή λύση στο Κυπριακό θα έχει και η ίδια να κερδίσει. Ποια είναι τα θέματα που ενδιαφέρουν την Τουρκία; Πρώτον, η συμμετοχή στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου που υπάρχει στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Δεύτερο, η στενότερη σχέση με την Ε.Ε. που θα της αποφέρει οικονομικά και άλλα οφέλη. Χρειάζεται να της δώσουμε κίνητρα σε αυτά τα ζητήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει, σε καμιά περίπτωση, να προβούμε σε υποχωρήσεις στην ουσία του Κυπριακού.
Το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει από τον Δεκέμβρη του 2020 σχετική πρόταση και την επανέλαβε στον Χριστοδουλίδη το 2023. Με απλά λόγια, αν μας βοηθήσει να λύσουμε σωστά το Κυπριακό, να πούμε ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για τα ενεργειακά με πρόθεση την αμοιβαία επωφελή συνεργασία και ότι θα άρουμε τις όποιες ενστάσεις μας για συνεργασία της Τουρκίας με την Ε.Ε., με την προϋπόθεση ότι θα πληροί και όλα τα άλλα κριτήρια που θέτει η Ένωση.
Παρόλα ταύτα, βλέπετε να δημιουργείται μια νέα δυναμική από τις εξελίξεις;
Δυναμική σίγουρα δεν δημιουργείται. Ανοίγει όμως ένα παράθυρο προοπτικής. Αν θα αξιοποιηθεί ή όχι, θα εξαρτηθεί από τον τρόπο που η Τουρκία, η τουρκοκυπριακή ηγεσία και η πλευρά μας θα λειτουργήσουν στη συνέχεια. Τον πιο καθοριστικό ρόλο έχει η Τουρκία βέβαια, που αν επιθυμεί μπορεί να δώσει ώθηση στη διαδικασία.
Οι όποιες εξελίξεις, θετικές ή αρνητικές, ενδέχεται να οδηγήσουν σε αλλαγές μέσα στην τ/κυπριακή κοινότητα;
Όπως έχω αναφέρει πιο πάνω, σύντομα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα θα διεξαχθούν εκλογές. Από τις μέχρι σήμερα δημοσκοπήσεις φαίνεται ότι το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα έχει καλές πιθανότητες να κερδίσει αυτές τις εκλογές και ο Πρόεδρός του, Τ. Έρχιουρμαν, να αναδειχθεί ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Βέβαια καθοριστικό ρόλο για το εκλογικό αποτέλεσμα θα διαδραματίσει και η επιλογή που θα κάνει η τουρκική ηγεσία και πόσο θα επιδιώξει να επηρεάσει τις εκλογές.
Αν καταφέρει να κερδίσει τις εκλογές το ΡΤΚ, τότε αρκετά θα αλλάξουν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, αλλά και στα κοινωνικο-οικονομικά ζητήματα.
Σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά, έχουμε τη συμπλήρωση δύο χρόνων διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη. Συμμερίζεστε την απογοήτευση των πολιτών που αποτυπώνεται σε όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις;
Δικαιολογημένα οι πολίτες είναι απογοητευμένοι από τα δύο χρόνια διακυβέρνησης Ν. Χριστοδουλίδη. Άλλα υποσχέθηκε προεκλογικά και άλλα κάνει μετεκλογικά.
Στον τομέα της ακρίβειας παρακολουθεί ως απλός θεατής τις αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων, αδιαφορώντας για τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα. Η πρόταση για τη φορολογική μεταρρύθμιση, το στεγαστικό και τις πολλαπλές συντάξεις και πάλι εξυπηρετεί τους πολύ ψηλά αμειβόμενους. Η ευνοιοκρατία και ο νεποτισμός ποτέ προηγουμένως δεν ήταν σε τόσο ψηλά επίπεδα. Η αλαζονεία και η ημετεροκρατία το ίδιο. Στα εργασιακά ζητήματα και πάλι επιλέγουν τη στήριξη των εργοδοτικών οργανώσεων. Ο πρόεδρος και η κυβέρνησή του έχουν καταστήσει σαφές κατ’ επανάληψη ότι δεν ενδιαφέρονται για την επίλυση της ουσίας των προβλημάτων των πολιτών, αλλά περισσότερο από την επικοινωνιακή εικόνα που θα περάσουν στην κοινωνία.
Εκείνο που ενοχλεί περισσότερο τους πολίτες είναι το γεγονός ότι και στα ζητήματα που τον αφορούν προσωπικά, ο Ν. Χριστοδουλίδης δεν κατάφερε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Κλασικό παράδειγμα ο χειρισμός του θέματος της σύνταξης που παίρνει από τα 45 χρόνια.
Και κάτι τελευταίο. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η συγγραφή του βιβλίου σας; Με τι καταπιάνεται και πότε αναμένετε να κυκλοφορήσει;
Το βιβλίο αφορά αποκλειστικά το Κυπριακό. Σε αυτό καταγράφω το πώς έζησα προσωπικά από το 2003 μέχρι το 2021 τις εξελίξεις στο εθνικό μας πρόβλημα. Προσπάθειά μου είναι να καταγράψω τα γεγονότα με ιστορική συνοχή, δίχως βέβαια να φιλοδοξώ ότι θα γράψω τη σύγχρονη Ιστορία του Κυπριακού. Καταπιάνομαι κυρίως με τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη, που προκάλεσε τεράστια ζημιά στο Κυπριακό και μας έφερε μια ανάσα πριν τη διχοτόμηση, αλλά και με τις διακυβερνήσεις Τ. Παπαδόπουλου και Δ. Χριστόφια.
Προσπάθειά μου είναι να καταγράψω αντικειμενικά και τεκμηριωμένα τα όσα συνέβησαν. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιώ πολλά έγγραφα και πρακτικά από το αρχείο του ΑΚΕΛ και από τις συναντήσεις που είχα με αξιωματούχους του ΟΗΕ, της Ε.Ε., της Ελλάδας, της Τουρκίας και άλλους.
Αν όλα εξελιχθούν ομαλά, φιλοδοξώ ότι ως το τέλος του 2025 θα είναι έτοιμο. Θέλω να είναι αποτέλεσμα σοβαρής μελέτης.
