Παρά τα ψηλά δημοσιονομικά πλεονάσματα και τα κέρδη ρεκόρ στις τράπεζες, ο δείκτης όσον αφορά το κράτος πρόνοιας είναι πιο χαμηλός από τον μέσο όρο της ΕΕ
Στα άτομα με αναπηρία βρισκόμαστε στην τελευταία θέση μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ
Για να προσεγγίσει η Κύπρος τον ευρωπαϊκό πήχη, οι δαπάνες για κοινωνική πρόνοια πρέπει να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 1,29 δισ. ευρώ τον χρόνο
Οι χώρες με τα πιο προοδευτικά συστήματα όσον αφορά την κοινωνική πρόνοια είναι η Φιλανδία, η Γαλλία και η Αυστρία
Του
Κωνσταντίνου Ζαχαρίου
Την ώρα που η Κυβέρνηση κοκορεύεται για τα ψηλά δημοσιονομικά πλεονάσματα και τα κέρδη ρεκόρ τα οποία καταγράφουν οι τράπεζες, έκθεση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνει ότι ο δείκτης όσον αφορά το κράτος πρόνοιας είναι τουλάχιστον 20% πιο χαμηλός από τον ευρωπαϊκό πήχη. Σε ορισμένες κατηγορίες, μάλιστα, όπως η στήριξη στα άτομα με αναπηρία, βρισκόμαστε στην τελευταία θέση μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ.
Η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα του 2023 και αποκαλύπτει ότι στην Κύπρο οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης για την κοινωνική πρόνοια ανέρχονται συνολικά στα 4,74 δισ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 15,1% του ΑΕΠ, την ώρα που ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 19,2%. Δηλαδή, ο δείκτης στην Κύπρο είναι 21% πιο χαμηλός από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Σημειώνεται ότι, για να προσεγγίσει η χώρα μας τον μέσο όρο των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, οι δαπάνες για κοινωνική πρόνοια πρέπει να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 1,29 δισ. ευρώ τον χρόνο. Παρά ταύτα, με κυβερνήσεις όπως η προηγούμενη του Νίκου Αναστασιάδη και του ΔΗΣΥ ή/και η υφιστάμενη του Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος επίσης προέρχεται από τον ΔΗΣΥ, αυτό δεν αναμένεται να γίνει ποτέ.
Επισημαίνεται επίσης ότι οι χώρες με τα πιο προοδευτικά συστήματα όσον αφορά τις δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια είναι η Φινλανδία (η οποία δαπανά για τον σκοπό αυτό το 25,7% του ΑΕΠ της), η Γαλλία (23,4%) και η Αυστρία (21,4%).
Ανά κατηγορία τα στοιχεία τα οποία αφορούν τις δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια είναι τα ακόλουθα:
Επιδόματα για στήριξη προσώπων που υποφέρουν από κάποια ασθένεια ή αναπηρία: Οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχονται σε 163,2 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 0,5% του ΑΕΠ, την ώρα που ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 2,7%. Η Κύπρος βρίσκεται στην τελευταία θέση, ενώ οι άλλες δύο χώρες του πυθμένα είναι η Βουλγαρία και η Μάλτα (και οι δύο 0,8% του ΑΕΠ). Από την άλλη πλευρά, οι χώρες με τα πιο προοδευτικά συστήματα είναι η Δανία (4,7%), η Ολλανδία (4,5%), το Βέλγιο και η Λιθουανία (και οι δύο 3,7%).
Συντάξεις γήρατος: Οι δαπάνες ανέρχονται σε 3,17 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 10,1% του ΑΕΠ, την ώρα που ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 10,4%. Οι χώρες με τα πιο προοδευτικά συστήματα είναι η Φινλανδία (14,9%), η Ιταλία (13,6%) και η Αυστρία (13,4%), ενώ από την άλλη πλευρά, οι χώρες με τα πιο χαμηλά ποσοστά είναι η Ιρλανδία (3,2%), η Ολλανδία (5,9%) και η Μάλτα (6%).
Συντάξεις χηρείας: Οι δαπάνες ανέρχονται σε 437,3 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 1,4% του ΑΕΠ, όσο και ο μέσος όρος στην ΕΕ. Οι χώρες με τα πιο ψηλά ποσοστά είναι η Ιταλία (2,4%), η Ισπανία (2,2%) και η Ελλάδα (2,1%). Από την άλλη πλευρά, τρεις χώρες φαίνεται ότι εφαρμόζουν εναλλακτικά συστήματα, αφού παρουσιάζουν ποσοστό 0% στην υπό αναφορά κατηγορία (Δανία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία), ενώ άλλες τρεις χώρες παρουσιάζουν ποσοστό 0,1% (Εσθονία, Ρουμανία και Σουηδία).
Επιδόματα για στήριξη των οικογενειών και των παιδιών: Οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχονται σε 633,6 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ και είναι οριακά πιο πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (1,9%). Οι χώρες με τα πιο προοδευτικά συστήματα είναι η Δανία (4%), το Λουξεμβούργο (3,7%) και η Φινλανδία (3,5%), ενώ από την άλλη πλευρά, οι χώρες με τα πιο χαμηλά ποσοστά είναι η Ιρλανδία (0,8%), η Μάλτα (0,8%) και η Ελλάδα (0,9%).
Επιδόματα για στήριξη των άνεργων: Οι δαπάνες ανέρχονται σε 138 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 0,4% του ΑΕΠ, την ώρα που ο μέσος όρος στα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι 1,2%. Οι χώρες με τα πιο ψηλά ποσοστά είναι η Γαλλία, η Φινλανδία, η Γερμανία και η Ισπανία (οι δύο πρώτες με 1,6% και οι άλλες δύο με 1,5%), ενώ από την άλλη πλευρά, οι χώρες με τα πιο χαμηλά ποσοστά είναι η Ρουμανία (0%), η Τσεχία και η Μάλτα (και οι δύο με 0,1%).
Επιδόματα για τη στέγαση: Οι δαπάνες ανέρχονται σε 10,3 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο θεωρείται αμελητέο σε σχέση με το ΑΕΠ, την ώρα που ο μέσος όρος στα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι 0,3% του ΑΕΠ. Οι χώρες με τα πιο ψηλά ποσοστά είναι η Ιρλανδία (0,9%), η Γαλλία (0,7%), η Δανία και η Φινλανδία (και οι δύο 0,6%).
Λοιπά κονδύλια: Οι υπόλοιπες δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίες στοχεύουν στη στήριξη ατόμων που βρίσκονται στο φάσμα του κοινωνικού αποκλεισμού –και δεν περιλαμβάνονται στις πιο πάνω κατηγορίες– ανέρχονται σε 148,1 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 0,5% του ΑΕΠ, την ώρα που ο αντίστοιχος μέσος όρος στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ είναι 1%. Σημειώνεται ακόμη ότι οι δαπάνες για κοινωνική πρόνοια –οι οποίες επίσης δεν περιλαμβάνονται στις πιο πάνω κατηγορίες– ανέρχονται σε 41,7 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 0,1% του ΑΕΠ, την ώρα που ο αντίστοιχος μέσος όρος στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ είναι 0,3%.
