Του
Κυριάκου Λοΐζου
Σημαντικό κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία συνιστούν οι σαρωτικοί δασμοί που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σε μια περίοδο κατά την οποία η ανάπτυξη είναι υποτονική, προειδοποίησε η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα σε δήλωσή της πριν από μερικές μέρες, πριν ακόμα ο Τραμπ επιβάλει δασμούς 125% στα κινεζικά προϊόντα.
Η επικεφαλής του ΔΝΤ τόνισε ότι είναι σημαντικό να αποφευχθούν βήματα που θα μπορούσαν να βλάψουν περαιτέρω την παγκόσμια οικονομία και απηύθυνε έκκληση στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εμπορικούς τους εταίρους να εργαστούν εποικοδομητικά για τη μείωση των εντάσεων.
«Εξακολουθούμε να αξιολογούμε τις μακροοικονομικές επιπτώσεις των δασμολογικών μέτρων που ανακοινώθηκαν, αλλά σαφώς αντιπροσωπεύουν σημαντικό κίνδυνο για τις παγκόσμιες προοπτικές σε μια περίοδο υποτονικής ανάπτυξης», δήλωσε η Γκεοργκίεβα στα πιο αυστηρά σχόλια που έχει κάνει μέχρι σήμερα σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονούν οι εμπορικές ενέργειες των ΗΠΑ.
«Είναι σημαντικό να αποφευχθούν βήματα που θα μπορούσαν να βλάψουν περαιτέρω την παγκόσμια οικονομία. Απευθύνουμε έκκληση στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εμπορικούς τους εταίρους να εργαστούν εποικοδομητικά για την επίλυση των εμπορικών εντάσεων και τη μείωση της αβεβαιότητας».
Η Γκεοργκίεβα δήλωσε ότι το ΔΝΤ θα παράσχει την αξιολόγησή του για τους δασμούς που ανακοινώθηκαν, όταν θα δημοσιεύσει μια επικαιροποίηση των Παγκόσμιων Οικονομικών Προοπτικών του κατά τη διάρκεια των συναντήσεων της 21ης-26ης Απριλίου στην Ουάσιγκτον, που συγκεντρώνουν τα μέλη και τους μετόχους του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Μετά το «πάγωμα» των ανταποδοτικών δασμών από την πλευρά των ΗΠΑ για 90 ημέρες, η ΕΕ ανέστειλε με τη σειρά της τους δασμούς – απάντηση προς τις ΗΠΑ, επίσης για 90 ημέρες, με τις αγορές να ανακουφίζονται ήδη από τα πρώτα λεπτά των ανακοινώσεων Τραμπ.
Πλην της Κίνας, οι χώρες που δεν ανταπέδωσαν την αμερικανική επίθεση αυτή, την επιβολή μέτρων προστατευτισμού, θα ωφεληθούν για τρεις μήνες από τον περιορισμό των τελωνειακών δασμών στο 10%. Αντίθετα, παραμένουν σε ισχύ οι επιπρόσθετοι δασμοί (+25%) σε όλα τα εισαγόμενα οχήματα και ανταλλακτικά, στον χάλυβα και στο αλουμίνιο, που τέθηκαν σε ισχύ την περασμένη εβδομάδα και πλήττουν σκληρά ιδιαίτερα ιαπωνικές βιομηχανίες.
Η ιαπωνική οικονομία είναι σε κρίσιμο βαθμό εξαρτημένη από τις εξαγωγές και οι ΗΠΑ απορροφούν το 20% του συνόλου τους, ή αλλιώς αγαθά αξίας 142 δισεκ. δολαρίων.
Στην ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία αναλογούσε την περασμένη χρονιά το 28% των εξαγωγών από το αρχιπέλαγος στις ΗΠΑ: εξήχθησαν στην αμερικανική αγορά όχι λιγότερα από 1,49 εκατ. οχήματα, αξίας κάπου 40 δισεκ. δολαρίων. Ο τομέας χαρακτηρίζεται ως πυλώνας της ιαπωνικής οικονομίας και σε αυτόν απασχολείται ο ένας στους οκτώ εργαζόμενους.
Εξάλλου, η Ιαπωνία είναι ο έκτος κυριότερος προμηθευτής χάλυβα των ΗΠΑ και εξήγαγε στη χώρα αυτή πέρσι κάπου 1,12 εκατ. τόνους (ποσότητα η οποία αντιστοιχεί στο 4% των συνολικών αμερικανικών εισαγωγών).
Σε δραματικούς τόνους, πάντως, έρχεται η έκκληση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ο οποίος προειδοποιεί για βαρύτατες επιπτώσεις από τον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο.
«Οι προκαταρκτικές προβλέψεις μάς υποδεικνύουν ότι οι ανταλλαγές εμπορευμάτων ανάμεσα στις δυο χώρες μπορεί να μειωθούν ως και κατά 80%», εξαιτίας των δασμών και των εντάσεων, υπογράμμισε σε ανακοίνωσή της η Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα, προσθέτοντας πως «η διαίρεση της παγκόσμιας οικονομίας σε δύο συνασπισμούς μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη μείωση του παγκόσμιου πραγματικού ΑΕΠ κατά σχεδόν 7%».
«Η προσέγγιση αυτή, πλήγματος και αντιποίνων, ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, οι συναλλαγές των οποίων αντιστοιχούν στο 3% των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών, θα έχει πολύ πιο ευρείες συνέπειες και θα μπορούσε να κάνει μεγάλη ζημιά στις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας», υπογράμμισε η γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, άλλοτε Υπουργός Οικονομικών της Νιγηρίας.
Η ύφεση και ένας διαφορετικός πληθωρισμός
Τι πραγματικά θα συμβεί σε παγκόσμιο επίπεδο;
«Με μία λέξη… ύφεση», τονίζει στη «Χαραυγή» ο οικονομολόγος και μέλος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Δρ Μάριος Κληρίδης και επισημαίνει ότι θα δούμε επιβράδυνση ή ακόμα και αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία. Αυτά, λέει ο κ. Κληρίδης, θα φέρουν αύξηση της ανεργίας σε παγκόσμια κλίμακα.
Κληθείς να σχολιάσει τον πληθωριστικό κίνδυνο, σημειώνει πως υπάρχει μια παρεξήγηση, υπογραμμίζοντας πως οι δασμοί θα αυξήσουν μια φορά τις τιμές. «Από κει και πέρα δεν θα υπάρξει πληθωρισμός όπως τον ξέρουμε -όταν οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται συνεχώς. Εγώ ως καταναλωτής δεν θα μπορώ να αγοράζω τα προϊόντα που αγόραζα προηγουμένως και οι εταιρείες δεν θα μπορούν να δώσουν αυξήσεις στα εισοδήματα».
Όπως εξηγεί, «είχαν δοκιμαστεί τη δεκαετία 1920-1930 από τους Ρεπουμπλικάνους μια σειρά από οικονομικά μέτρα, παρόμοιας φύσεως, και για 25 με 30 χρόνια έχασαν την εξουσία». Αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως μια συνέχιση πολιτικών που ενδεχομένως να στοιχίσουν πολιτικά στην τωρινή κυβέρνηση των ΗΠΑ και στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων, ωστόσο αυτό θα το δείξει το άμεσο μέλλον, όπως άλλωστε έγινε και πριν 100 χρόνια.
Στην παρατήρηση ότι ο πλανήτης συνήθισε τα τελευταία πολλά χρόνια το παγκόσμιο, ελεύθερο εμπόριο, και ερωτηθείς αν θα υπάρξει κρίση της «ελευθερίας» αυτής, ο οικονομολόγος υποδεικνύει πως θα ξαναρχίσουμε να σκεφτόμαστε με όρους κράτους και όχι παγκοσμιοποίησης. «Θα αρχίσει κάθε χώρα να σκέφτεται πως θα πρέπει να γίνει αυτόνομη, ωστόσο θα χαθεί το πλεονέκτημα της ανταλλαγής προϊόντων. Ενδέχεται οι χώρες να ποντάρουν στα εσωτερικά, δυνατά τους χαρτιά (άλλοι με τουρισμό, άλλοι με βαριά βιομηχανία, αυτοκίνητα κ.ά.), αλλά είναι μια επικίνδυνη οδός», τονίζει, παραθέτοντας και ένα παράδειγμα: αν εγώ μπω στη θέση τη δική σας, του δημοσιογράφου, κι εσείς στη δική μου, του οικονομολόγου, το πιθανότερο είναι να μη γίνεται καλά η δουλειά ούτε από τον έναν ούτε από τον άλλον.
«Είναι τα ίδια πράγματα που ζήσαμε περιστασιακά επί κορονοϊού, που δεν μπορούσαμε να έχουμε εμπόριο γιατί ήταν κλειστές οι επιχειρήσεις. Δεν είμαστε μακριά από αυτό», σημειώνει ο Μάριος Κληρίδης.
Καταληκτικά, τονίζει ότι είναι μια πάρα πολύ επικίνδυνη κατάσταση για την παγκόσμια οικονομία και επισημαίνει ότι οι οικονομικοί αναλυτές ανά το παγκόσμιο βρίσκονται σε τρόμο.
