Εφιάλτης χωρίς τέλος οι λογαριασμοί ρεύματος

Ρεύμα: Εφιάλτης χωρίς τέλος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις

• Η Κύπρος είναι «πρωταθλήτρια» στην ακρίβεια στον τομέα της ενέργειας σε όλες τις κατηγορίες, ενώ παράλληλα είναι και η χώρα που καταγράφει τις μεγαλύτερες αυξήσεις τα τελευταία χρόνια

• Η εντολή της Κομισιόν προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ, περιλαμβανομένης της Κύπρου, για τερματισμό των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, ενδέχεται να οδηγήσει σύντομα σε νέα δραματική αύξηση των τιμών στον τομέα της ενέργειας

• Η εμμονή της κυβέρνησης στην επιβολή των νέων «πράσινων» φορολογιών θα οδηγήσει σε νέο κύμα ακρίβειας, αλλά και στην αύξηση της ενεργειακής φτώχειας

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Εφιάλτης χωρίς τέλος έχει καταντή­σει το κόστος της ενέργειας για τα νοι­κοκυριά και τις επιχειρήσεις. Το χειρότε­ρο όμως είναι ότι δεν φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ, αφού όλα τα έργα τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην μείωση των τιμών -όπως η ανά­πτυξη των αναγκαίων υποδομών για το τερματικό στο Βασιλικό με σκοπό την εισαγωγή φυσικού αερίου, η ηλεκτρική διασύνδεση και η εγκατάσταση συστη­μάτων για την αποθήκευση ενέργεια από ΑΠΕ- κόλλησαν στις εξαγγελίες της κυβέρνησης και ουδείς γνωρίζει πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα ολοκλη­ρωθούν.

Όπως προκύπτει από στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας τα οποία ανέλυσε η εφημερίδα μας, η Κύπρος είναι «πρωταθλήτρια» στην ακρίβεια στον τομέα της ενέργειας σε όλες τις κατηγορίες, ενώ παράλληλα είναι και η χώρα η οποία καταγράφει τις μεγαλύτερες αυξήσεις τα τελευταία χρόνια. Σημειώνεται μάλιστα ότι το πιο βαρύ κόστος το πληρώνουν τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, στα οποία οι χρεώσεις σε πρότυπα αγοραστικής δύ­ναμης (PPS) είναι 91% πιο ψηλές από τον μέσο όρο των 27 κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθ­μό γιατί η Κύπρος έχει το πιο υψηλό ποσοστό όσον αφορά την ενεργειακή φτώχεια στην ομάδα των ευάλωτων καταναλωτών.

Την ίδια ώρα, τα δεδομένα μπορεί να γίνουν πολύ χειρότερα στο αμέσως επόμενο διάστημα, λόγω της επιμονής της κυβέρνησης στην επιβολή των νέων «πράσινων» φορολογιών που αναμέ­νεται να οδηγήσουν στην αύξηση των τιμών στα πετρελαιοειδή αρχικά κατά 6 σεντ το λίτρο και σταδιακά κατά 30 σεντ το λίτρο. Σημειώνεται επίσης ότι η εντο­λή η οποία δόθηκε από την Κομισιόν προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ, περιλαμ­βανομένης της Κύπρου, για τερματισμό των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρω­σία, ενδέχεται να οδηγήσει σύντομα σε νέα δραματική αύξηση των τιμών στον τομέα της ενέργειας.

Σημειώνεται ότι τα στοιχεία της Ευ­ρωπαϊκής Υπηρεσίας αφορούν την περί­οδο μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Δηλαδή δεν περιλαμβάνουν το προσω­ρινό μέτρο το οποίο τέθηκε σε εφαρμο­γή από την 1η Απριλίου 2025 -μετά από έντονη πίεση από το ΑΚΕΛ- και αφορά τη μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύ­μα για τους οικιακούς καταναλωτές από 19% σε 9%.

Επισημαίνεται επίσης ότι μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2021 η Κύπρος βρισκόταν κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ, ωστόσο στη συνέχεια η ψαλίδα άνοιξε δραματικά.

Φουσκωμένοι κατά 90% οι λογαριασμοί για τους πιο ευάλωτους

Στην ομάδα των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, με κατανάλωση μι­κρότερη από 1.000 kWh, η Κύ­προς βρίσκεται στην πρώτη θέση, με το κόστος σε πρότυπα αγορα­στικής δύναμης να ανέρχεται στα 86,08 ευρώ ανά 100 kWh, την ώρα που ο μέσος όρος στην ΕΕ εί­ναι μόλις 45,10 ευρώ. Δηλαδή, οι λογαριασμοί που πληρώνουν τα ευάλωτα νοικοκυριά στην Κύπρο -όπως οι χαμηλοσυνταξιούχοι, τα άτομα με αναπηρίες και χρό­νιες παθήσεις, καθώς και μερίδα από τις πενταμελείς και τις πο­λύτεκνες οικογένειες- είναι 91% υψηλότεροι από τον μέσο όρο των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε.

Μαζί με την Κύπρο, στις πρώ­τες θέσεις με τους πιο φουσκωμέ­νους λογαριασμούς στο ηλεκτρι­κό ρεύμα βρίσκονται η Τσεχία (71,79 ευρώ ανά 100 kWh) και η Ιταλία (56,99 ευρώ). Στην άλλη πλευρά της κλίμακας βρίσκεται η Ολλανδία, στην οποία εφαρ­μόζεται αρνητική χρέωση για τις ευάλωτες ομάδες (-16,64 ευρώ ανά 100 kWh), ενώ ακολουθούν η Ουγγαρία (13,66 ευρώ) και η Βουλγαρία (20,43 ευρώ).

Επισημαίνεται επίσης ότι η Κύπρος καταγράφει τη μεγαλύτε­ρη αύξηση στις χρεώσεις σε βά­ρος των ευάλωτων νοικοκυριών τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά, από το πρώτο εξάμηνο του 2020 (πριν την κρίση του κορονοϊού) μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024 οι τιμές στην Κύπρο αυξή­θηκαν κατά 122%, ενώ στην ΕΕ την ίδια περίοδο οι τιμές αυξήθη­καν μόνο κατά 14%. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί η Κύπρος βρίσκεται στην πρώτη θέση με το πιο υψηλό ποσοστό όσον αφορά την ενεργειακή φτώχεια στην ομάδα των ευάλωτων (43,6% σε σύγκριση με 22,2% στην ΕΕ).

Νοικοκυριά με χαμηλή κατανάλωση

Στο δεύτερο σκαλοπάτι, στο οποίο βρίσκονται τα νοικοκυριά με χαμηλή κα­τανάλωση (1.000–2.499 kWh), η Κύπρος κατατάσ­σεται στην τέταρτη θέση, με 37,91 ευρώ ανά 100 kWh, την ώρα που ο μέ­σος όρος στην Ε.Ε. ανέρ­χεται στα 31,85 ευρώ. Δη­λαδή, οι λογαριασμοί στην Κύπρο είναι φουσκωμένοι κατά 19%.

Σημειώνεται ότι, από το πρώτο εξάμηνο του 2020 μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024, το κόστος στην Κύπρο αυξήθηκε κατά 54%, ενώ στην Ε.Ε. η αντί­στοιχη αύξηση ήταν 32%.

Οι χώρες με τις υψη­λότερες τιμές στην υπό αναφορά κατηγορία είναι η Τσεχία (48,55 ευρώ ανά 100 kWh), η Γερμανία (39,61 ευρώ) και η Ιρλαν­δία (38,54 ευρώ). Από την άλλη πλευρά, οι χώρες με τις χαμηλότερες τιμές είναι η Ολλανδία (10,46 ευρώ), η Ουγγαρία (13,13 ευρώ) και η Μάλτα (16,14 ευρώ).

Μέσο νοικοκυριό

Στο τρίτο σκαλοπάτι, στο οποίο βρίσκονται τα νοικοκυριά με κατανάλω­ση 2,500 – 4,999 kWh (τα οποία θεωρούνται η με­σαία τάξη), η Κύπρος βρί­σκεται στη δεύτερη θέση με 35,70 ευρώ ανά 100 kWh, την ώρα που ο μέ­σος όρος της ΕΕ ανέρχεται στα 28,49 ευρώ. Δηλαδή οι λογαριασμοί στην Κύ­προ είναι φουσκωμένοι κατά 25%.

Επισημαίνεται επίσης ότι από το πρώτο εξάμηνο του 2020 μέχρι το δεύτε­ρο εξάμηνο του 2024 το κόστος στην Κύπρο αυξή­θηκε κατά 53%, ενώ στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 33%.

Οι χώρες με τις ψη­λότερες τιμές στην υπό αναφορά κατηγορία εί­ναι η Τσεχία (41,00 ευρώ ανά 100 kWh), η Κύπρος (35,70 ευρώ) και η Γερ­μανία (35,23 ευρώ), ενώ στην άλλη πλευρά της κλίμακας βρίσκονται η Μάλτα (14,33 ευρώ), το Λουξεμβούργο (15,39 ευρώ) και η Ουγγαρία (15,45 ευρώ).

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Στο τέταρτο σκαλοπά­τι, στο οποίο βρίσκονται κυρίως τα νοικοκυριά με μεγαλύτερη κατανάλω­ση (π.χ. πενταμελείς και πολύτεκνες οικογένειες), καθώς επίσης και οι πε­ρισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με κατα­νάλωση 5.000–14.999 kWh, η Κύπρος κατατάσ­σεται στη δεύτερη θέση, με 34,76 ευρώ ανά 100 kWh, την ώρα που ο μέ­σος όρος της Ε.Ε. ανέρ­χεται στα 26,41 ευρώ. Δηλαδή, οι λογαριασμοί στην Κύπρο είναι φου­σκωμένοι κατά 32%.

Επισημαίνεται επί­σης ότι, από το πρώτο εξάμηνο του 2020 μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024, το κόστος στην Κύ­προ αυξήθηκε κατά 53%, ενώ στην Ε.Ε. η αντίστοι­χη αύξηση ήταν 34%.

Οι χώρες με τις υψη­λότερες τιμές στην υπό αναφορά κατηγορία εί­ναι η Πολωνία (35,02 ευρώ ανά 100 kWh), η Κύπρος (34,76 ευρώ) και η Τσεχία (34,55 ευρώ), ενώ στην άλλη πλευρά της κλίμακας βρίσκονται το Λουξεμβούργο (13,04 ευρώ), η Μάλτα (15,93 ευρώ) και η Σουηδία (16,43 ευρώ).

Τουριστικές και ενεργοβόρες επιχειρήσεις

Στο πέμπτο και τε­λευταίο σκαλοπάτι, στο οποίο βρίσκονται κυρίως οι επιχειρήσεις στον το­μέα του τουρισμού (π.χ. ξενοδοχειακές μονάδες) καθώς και οι ενεργο­βόρες επιχειρήσεις (π.χ. βιομηχανίες), η Κύπρος βρίσκεται στη δεύτερη θέση, με το κόστος σε πρότυπα αγοραστικής δύναμης να ανέρχεται στα 34,08 ευρώ ανά 100 kWh, την ώρα που ο μέ­σος όρος στην ΕΕ ανέρ­χεται στα 25,50 ευρώ. Δηλαδή οι λογαριασμοί στην Κύπρο είναι φου­σκωμένοι κατά 34%.

Επισημαίνεται επί­σης ότι από το πρώτο εξάμηνο του 2020 μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024 το κόστος στην Κύπρο αυξήθηκε κατά 73%, ενώ στην ΕΕ αυξή­θηκε κατά 37%.

Οι χώρες με τις ψη­λότερες τιμές στην υπό αναφορά κατηγορία εί­ναι η Πολωνία (35,20 ευρώ ανά 100 kWh), η Κύπρος (34,08 ευρώ) και η Ελλάδα (32,92 ευρώ), ενώ στην άλλη πλευρά της κλίμακας βρίσκονται το Λουξεμβούργο (12,35 ευρώ), η Φινλανδία (13,07 ευρώ) και η Σου­ηδία (14,14 ευρώ).