Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου
Η πρόταση νόμου για φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών στον τομέα της ενέργειας τίθεται επί τάπητος προς εξέταση στην αυριανή συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, με σκοπό τη δημιουργία ταμείου για στήριξη όσων αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της ενεργειακής φτώχειας.
Η πρόταση νόμου, η οποία έχει κατατεθεί στη Βουλή από τον ΓΓ του κόμματος της Αριστεράς, Στέφανο Στεφάνου, οδηγείται αύριο Δευτέρα για συζήτηση στη συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών.
Η πρόταση νόμου είναι σχετικά απλή όσον αφορά την εφαρμογή της, αφού βασίζεται στο ίδιο μοντέλο που εφαρμόζεται ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Βασίζεται επίσης στο περιεχόμενο της επιστολής του Επιτρόπου Ενέργειας της ΕΕ, Νταν Γιόργκενσεν, σε απάντηση σε σχετική επιστολή που διαβιβάστηκε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το ΑΚΕΛ μέσω του ευρωβουλευτή του κόμματος, Γιώργου Γεωργίου.
Υπενθυμίζεται ότι η υπό αναφορά επιστολή του Επιτρόπου Ενέργειας –η οποία εξασφαλίστηκε και πάλι μετά από πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ– είναι αυτή που άνοιξε τον δρόμο για μείωση του ΦΠΑ από 19% σε 9% στο ηλεκτρικό ρεύμα για τους οικιακούς καταναλωτές.
Πιο συγκεκριμένα, το ΑΚΕΛ πίεζε για μήνες για μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, ωστόσο η κυβέρνηση πρότασσε το επιχείρημα ότι αυτό δεν επιτρέπεται από τους κανονισμούς της ΕΕ. Παρά ταύτα, ο Επίτροπος Ενέργειας στην επιστολή του δικαίωσε το ΑΚΕΛ και επιβεβαίωσε ότι η ευρωπαϊκή οδηγία επιτρέπει τη μείωση ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Επεσήμανε επίσης ότι είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και η πρόταση του ΑΚΕΛ για φορολόγηση των υπερκερδών, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι:
«Όταν προκύπτουν πραγματικά υπερκέρδη, τα κράτη-μέλη μπορούν να θεσπίζουν φορολογικά μέτρα για την αντιμετώπισή τους, υπό την προϋπόθεση ότι τα μέτρα αυτά δεν παρεμποδίζουν την ορθή λειτουργία των χονδρικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τα επενδυτικά κίνητρα». Τόνισε ακόμη ότι «η ενεργειακή φτώχεια και οι υψηλές τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως», προσθέτοντας παράλληλα ότι:
«Οι τιμές της ενέργειας είναι καθοριστικός παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και για την ευημερία των πολιτών […] Οι κανόνες της εσωτερικής αγοράς επιτρέπουν ήδη στα κράτη-μέλη να θεσπίζουν ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα, για παράδειγμα ρυθμιζόμενα τιμολόγια λιανικής σύμφωνα με την οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια, και κίνητρα για τους καταναλωτές ώστε να μεταθέσουν τη ζήτησή τους εκτός περιόδων περιορισμένης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Επίσης, οι κανονιστικοί περιορισμοί στη συμμετοχή της αποθήκευσης, της απόκρισης ζήτησης και των ανεξάρτητων φορέων συγκέντρωσης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να καταργηθούν σύμφωνα με την οδηγία. Το άρθρο 66α της αναθεωρημένης οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια επεκτείνει τις δυνατότητες βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων στις αγορές λιανικής σε περίπτωση που το Συμβούλιο κηρύξει κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, για την εφαρμογή της οδηγίας».
Σημειώνεται ότι ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Γεωργίου, στην επιστολή του προς τον Επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ παρέθεσε ισχυρά επιχειρήματα, τα οποία φαίνεται ότι έχουν πείσει τον Νταν Γιόργκενσεν. Συγκεκριμένα, επεσήμανε τα ακόλουθα: «Η Κύπρος είναι το μοναδικό κράτος-μέλος που παραμένει καταδικασμένο σε ενεργειακή απομόνωση, καθώς είναι αποκομμένο από όλα τα ενεργειακά δίκτυα της ΕΕ και δεν μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους για πράσινη μετάβαση.
Ως αποτέλεσμα, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο αυξάνονται συνεχώς και η ενεργειακή φτώχεια μαστίζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Σύμφωνα, δε, με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, στην Κύπρο πληρώνουμε το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Το 35% των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ ανέφεραν ότι ζουν σε κατοικία που δεν είναι αρκετά ζεστή ώστε να νιώθουν άνετα κατά τη διάρκεια του χειμώνα».
Η πρόταση νόμου
Στην αιτιολογική έκθεση, την οποία υπογράφει ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, αναφέρεται ότι σκοπός της πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου, ώστε να εισαχθούν ειδικές διατάξεις για τη φορολόγηση των πλεοναζόντων κερδών των παραγωγών και προμηθευτών ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σημειώνεται ότι με βάση υπολογισμούς που έγιναν παλαιότερα, τα υπερκέρδη στον τομέα της ενέργειας υπολογίζονται στα 60 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Επισημαίνεται επίσης ότι η έναρξη της συζήτησης στη Βουλή επί της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ αναμένεται να αναγκάσει την κυβέρνηση και τα υπόλοιπα κόμματα να ανοίξουν τα χαρτιά τους σε σχέση με το θέμα.
Σημειώνεται ότι για τη συζήτηση του θέματος έχουν κληθεί για να παραστούν στη συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών οι ακόλουθοι: Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, ο Έφορος Φορολογίας, εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, της Νομικής Υπηρεσίας, της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, του Γενικού Λογιστηρίου, του Γραφείου Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, της ΕΠΑ, της ΡΑΕΚ, του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής, της ΑΗΚ, του ΚΕΒΕ, της ΟΕΒ, του ΕΤΕΚ, του Ενεργειακού Γραφείου Κύπρου, του Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου, του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού, του Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας Κύπρου, του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών και της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής.
Δέκα προτάσεις για μείωση του κόστους της ενέργειας και στήριξη της κοινωνίας
Το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει εδώ και μήνες πακέτο δέκα προτάσεων, με στόχο τη μείωση του κόστους της ενέργειας και στήριξη της κοινωνίας.
• Άμεση εισαγωγή φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή.
• Ταχεία ένταξη ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ.
• Οριζόντια μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα από 19% σε 9%. Σημειώνεται ότι μετά από έντονες πιέσεις από το ΑΚΕΛ, η κυβέρνηση έκανε αποδεκτή την εφαρμογή του μέτρου σε προσωρινή βάση για τους οικιακούς καταναλωτές.
• Άμεση προκήρυξη μειοδοτικών διαγωνισμών για αγορά ενέργειας και αποθήκευση.
• Φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των εταιρειών ενέργειας και αξιοποίηση των εσόδων για καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
• Επέκταση προγραμμάτων χρηματοδότησης εγκατάστασης φωτοβολταϊκών για κατοικίες, δημόσια κτίρια και σχολεία. Χρειάζεται αύξηση κονδυλίων και διόρθωση αδυναμιών.
• Προώθηση των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
• Ενίσχυση της χρηματοδότησης μέτρων για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
• Αναστολή της λήψης αποφάσεων σε ό,τι σχετίζεται με την επιβολή πράσινων φορολογιών. Σημειώνεται ότι για το θέμα η κυβέρνηση αρχικά ήταν ανένδοτη, αλλά φαίνεται ότι υπό το βάρος της πίεσης του ΑΚΕΛ εξετάζει το ενδεχόμενο να κάνει ένα βήμα πίσω.
• Αυτόματη ένταξη όλων των δικαιούχων στην Ειδική Διατίμηση Ηλεκτρικού Ρεύματος της ΑΗΚ.
