Του
Κωνσταντίνου Ζαχαρίου
Χειρότερη μέρα με τη μέρα γίνεται η κατάσταση με τις αποκοπές από μικρά εμπορικά και οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα.
Στους πρώτους έξι μήνες έγινε αποσύνδεση Φ/Β συστημάτων συνολικά 75 μέρες! Πιο συγκεκριμένα, έγινε αποσύνδεση 10 φορές τον Ιανουάριο, 11 τον Φεβρουάριο, 25 τον Μάρτιο, 21 τον Απρίλιο και 8 φορές στις πρώτες δεκαπέντε μέρες του Μάη.
Σημειώνεται ότι η ΑΗΚ σε πρόσφατη ανακοίνωσή της ανέφερε ότι «κατά το 2024 η απώλεια παραγωγής λόγω περικοπών σε μικρά εμπορικά και οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα ήταν της τάξης του 1% της δυνητικής ετήσιας παραγωγής τους». Ανέφερε επίσης ότι «με βάση τις προβλέψεις του ΔΣΜΚ, για το 2025 εκτιμάται ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί σε 4-5% και αυτό οφείλεται στη μεγάλη αύξηση του αριθμού των φωτοβολταϊκών συστημάτων, κυρίως των μικρών εμπορικών και οικιακών».
Παρά ταύτα, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι απώλειες για τα μικρά εμπορικά και οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα θα είναι πολύ μεγαλύτερες.
Παραδοχή ότι δεν κατεβαίνει ο διακόπτης των μεγάλων ιδιωτικών πάρκων
Για το θέμα των αποκοπών, η βουλευτίνα του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, έστειλε επιστολή προς τον Υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Παπαναστασίου, ο οποίος παραδέχθηκε ότι δεν κατεβαίνει ο διακόπτης των μεγάλων ιδιωτικών πάρκων πριν ξεκινήσουν οι αποκοπές από τα μικρά εμπορικά και οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα.
Πιο συγκεκριμένα, η Ε. Χαραλαμπίδου έστειλε επιστολή προς τον Υπουργό Ενέργειας, μέσω της διαδικασίας της άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου, και ζήτησε ενημέρωση όσον αφορά το ακόλουθο ερώτημα: «Όταν γίνονται αποκοπές στη διοχέτευση ηλεκτρικής ενέργειας από την παραγωγή των μεγάλων ιδιωτικών φωτοβολταϊκών πάρκων, προτού προχωρήσει ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου σε αποκοπές στους οικιακούς καταναλωτές, αυτή γίνεται επί του συνόλου της παραγωγής τους ή αφορά σε ένα ποσοστό της παραγωγής και ποιο είναι αυτό το ποσοστό;»
Ο Γ. Παπαναστασίου στην απαντητική του επιστολή ανέφερε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
- Πριν από εντολή για περιορισμό της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) μειώνει πρώτα την παραγωγή των συμβατικών θερμικών μονάδων της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) στο ελάχιστο ασφαλές τεχνικά όριο.
- Στη συνέχεια, όταν οι ανάγκες του συστήματος το απαιτούν, μια εξειδικευμένη εφαρμογή λογισμικού υπολογίζει σε πραγματικό χρόνο τη μέγιστη ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ που μπορεί να απορροφήσει το ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου. Η εφαρμογή αυτή, ενσωματωμένη στο Σύστημα Τηλελέγχου και Διαχείρισης Ενέργειας Μεταφοράς (ΣΤΗΔΕ Μεταφοράς), ενεργοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας (ΕΚΕΕ) του ΔΣΜΚ με στόχο τη διασφάλιση της ασφάλειας και της αξιοπιστίας του ηλεκτρικού συστήματος.
- Οι περικοπές ακολουθούν μια προκαθορισμένη σειρά. «Αρχικά, περιορίζεται η παραγωγή των μεγάλων εμπορικών συστημάτων ΑΠΕ, μειώνοντάς την σε πολύ χαμηλά επίπεδα, περίπου 15-20MW, για λόγους διασφάλισης της ευστάθειας του ηλεκτρικού συστήματος (π.χ. για την αντιμετώπιση πιθανών καθυστερήσεων στην ανταπόκριση των εντολών ή άλλων τεχνικών προβλημάτων)», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γ. Παπαναστασίου, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά ότι δεν κατεβαίνει ο διακόπτης των μεγάλων πάρκων.
- Εάν η παραπάνω περικοπή δεν επαρκεί για την εξισορρόπηση παραγωγής και κατανάλωσης, τότε ο ΔΣΜΚ αποστέλλει στον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ) εντολή περιορισμού και της παραγωγής από ΑΠΕ από μικρότερες εγκαταστάσεις ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών και μικρών εμπορικών ΦΒ συστημάτων. Ο ΔΣΔ έχει ενημερώσει το Υπουργείο Ενέργειας ότι τα μικρά εμπορικά και οικιακά ΦΒ έχουν διαχωριστεί σε 15 ομάδες παγκύπρια και γίνεται προσπάθεια για κυκλική εναλλαγή των επηρεαζόμενων αυτών ομάδων, παρ’ όλο που αυτό δεν είναι πάντα εφικτό.
Από το κακό στο χειρότερο με τις αποκοπές από μικρά εμπορικά και οικιακά φωτοβολταϊκά
Έγιναν 75 αποκοπές από φωτοβολταϊκά μέσα σε έξι μήνες
Φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος 832 MW
Ο Γ. Παπαναστασίου στην επιστολή του προς την Ε. Χαραλαμπίδου παραθέτει επίσης τα ακόλουθα στοιχεία:
Στο σύστημα Μεταφοράς και Διανομής είναι εγκατεστημένα και λειτουργούσαν φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 832 MW, εκ των οποίων 380 MW μεγάλα εμπορικά φωτοβολταϊκά συστήματα και 452 MW μικρά εμπορικά και οικιακά φωτοβολταϊκά.
Ο ΔΣΔ έχει εκδώσει Τελικούς και Προκαταρκτικούς Όρους Σύνδεσης για 442 MW, με εκτιμώμενη σύνδεση εντός των επόμενων δύο ετών, καθώς δεν απαιτούνται σημαντικά έργα στο Σύστημα Μεταφοράς.
Παράλληλα ο ΔΣΔ βρίσκεται στο στάδιο έκδοσης Προκαταρκτικών Όρων Σύνδεσης για 357 ΜW, για τα οποία έχουν ληφθεί μελέτες από τον ΔΣΜΚ σχετικά με προγραμματισμένες ενισχύσεις και επεκτάσεις του Συστήματος Μεταφοράς.
Εξετάζεται o τρόπος σύνδεσης για πρόσθετα 1120 ΜW, αναμένοντας τις σχετικές μελέτες από τον ΔΣΜΚ για τις απαραίτητες ενισχύσεις και επεκτάσεις του Συστήματος Μεταφοράς.
Ο ΔΣΜΚ, έχει εκδώσει Προκαταρκτικούς Όρους Σύνδεσης για 211 MW, των οποίων όμως η σταδιακή σύνδεση αναμένεται να ξεκινήσει μετά από τρία έτη, δεδομένης της ανάγκης για εκτεταμένα έργα αναβάθμισης στο Σύστημα Μεταφοράς, ενώ βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης του βέλτιστου τρόπου σύνδεσης για επιπλέον 405 MW.
Πριν από την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών για ένα έργο ΑΠΕ ηλεκτροπαραγωγής, απαιτούνται οι ακόλουθες άδειες:
Άδεια ή Εξαίρεση από Άδεια ή Γενική Άδεια από ΡΑΕΚ, αναλόγως της ισχύος του έργου.
Πολεοδομική Άδεια στην οποία συμπεριλαμβάνονται και οι περιβαλλοντικοί όροι που θέτει η Περιβαλλοντική Αρχή.
Άδεια Οικοδομής και Προκαταρκτικοί/Τελικοί όροι σύνδεσης από ΔΣΔ ή ΔΣΜΚ, αναλόγως ισχύος του έργου.
Σημειώνεται επίσης ότι η ΡΑΕΚ χορηγεί τις ακόλουθες άδειες:
Γενική Άδεια, η οποία αφορά σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ ισχύος έως 50kW.
Εξαίρεση από Άδεια, η οποία αφορά παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ ισχύος μεγαλύτερης των 50kW έως 8 MW.
Άδεια (κατασκευής και λειτουργίας) η οποία αφορά σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ ισχύος μεγαλύτερης των 8 MW.
