Σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό, φαρμακευτικά σκευάσματα και βασικές υποδομές εντοπίζει η Έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρίας Στυλιανού-Λοττίδη, σχετικά με τη λειτουργία της Ψυχιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, η οποία δημοσιεύθηκε στις 21 Μαΐου 2025. Η έκθεση έρχεται να επισημάνει κρίσιμα ζητήματα που άπτονται της ποιότητας περίθαλψης και του σεβασμού των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών.
Η επίσκεψη στην κλινική πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης των Βασανιστηρίων, έπειτα από παράπονο πρώην νοσηλευόμενου. Κατά την επιτόπια επίσκεψη, στις 7 Νοεμβρίου 2024, επιθεωρήθηκαν όλοι οι χώροι της κλινικής και διαπιστώθηκαν οι συνθήκες διαμονής των ασθενών.
Η Επίτροπος καταγράφει ότι, παρόλο που οι βασικές υλικές συνθήκες κρίνεται πως είναι ικανοποιητικές (με καθαρούς χώρους, φυσικό φως και αερισμό, επαρκείς τουαλέτες και δυνατότητα εναλλακτικής διατροφής), η λειτουργική πραγματικότητα της κλινικής εγείρει σοβαρά ερωτήματα.
Από τις 20 διαθέσιμες κλίνες, οι 6 καταλαμβάνονται από το πρόγραμμα απεξάρτησης ΘΕ.Μ.Ε.Α., το οποίο συστεγάζεται στον ίδιο χώρο τα τελευταία τρία χρόνια. Η Επίτροπος εισηγείται τη διακοπή της συστέγασης, καθώς πρόκειται για διαφορετικού τύπου ασθενείς με διαφορετικές ανάγκες, γεγονός που δημιουργεί λειτουργικά και θεραπευτικά προβλήματα.
Σοβαρές ελλείψεις διαπιστώνονται και στο ανθρώπινο δυναμικό. Η κλινική στελεχώνεται από μία μόλις ψυχίατρο σε πλήρη απασχόληση, ενώ η υποστήριξη γίνεται από περιορισμένο αριθμό ειδικευόμενων και πανεπιστημιακών. Η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη για άμεση πρόσληψη επιπρόσθετου προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων ψυχιάτρων, νοσηλευτών και Κοινωνικού Λειτουργού, ώστε να διασφαλιστεί αξιοπρεπής φροντίδα.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα αφορά την περιοδική έλλειψη φαρμακευτικών σκευασμάτων, γεγονός που επιβαρύνει όχι μόνο την πορεία θεραπείας, αλλά και μεταθέτει την ευθύνη χορήγησης φαρμάκων στους ασθενείς ή τις οικογένειές τους, μέσω του ΓεΣΥ.
Επιπλέον, η έκθεση επισημαίνει την έλλειψη δημιουργικών δραστηριοτήτων για τους νοσηλευόμενους, ενώ προτείνεται η βελτίωση του χώρου της κουζίνας, του γυμναστηρίου και της αισθητικής διαμόρφωσης της κλινικής, ώστε να παρέχονται κατάλληλα οπτικά και ψυχικά ερεθίσματα. Μεταξύ άλλων, στις εισηγήσεις είναι αρχικά ότι πρέπει να διασφαλιστεί πως δεν συστεγάζονται ούτε παραμένουν στον ίδιο χώρο ασθενείς με διαφορετικά προγράμματα θεραπείας και διαφορετικές ανάγκες.
Εισηγείται επίσης την πρόσληψη επιπρόσθετου προσωπικού, ειδικά ψυχιάτρου, καθώς και του νοσηλευτικού προσωπικού, για κάλυψη όλων των αναγκών των ασθενών, στελέχωση της κλινικής με Κοινωνικό Λειτουργό.
Ζητά επίσης τη λήψη μέτρων, ώστε να υπάρχουν επαρκείς ποσότητες φαρμακευτικών σκευασμάτων στην κλινική.
Τέλος, η Επίτροπος καλεί σε ταχεία έκδοση πρωτοκόλλου λειτουργίας της κλινικής για τη θέσπιση τυποποιημένων διαδικασιών και διασφάλιση των δικαιωμάτων των ασθενών.
Η έκθεση αναδεικνύει τη σημαντικότητα της ψυχικής υγείας και της φροντίδας των πιο ευάλωτων ομάδων και απευθύνει σαφές μήνυμα προς την Πολιτεία για άμεση ανάληψη δράσης, προκειμένου να μην παραμένει η ψυχιατρική φροντίδα στο περιθώριο του δημόσιου συστήματος υγείας.
