Επισφάλεια και μισθοί φτώχειας πίσω από τη βιτρίνα της επίσημης ανεργίας

Έναν εργασιακό χάρτη με αυξημένο βαθμό επισφάλειας και υψηλά ποσοστά μερικής και προσωρινής απασχόλησης, καταγράφει η Έρευνα Εργατικού Δυναμι­κού της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου για το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Παρ’ όλο που η επίσημη ανεργία μει­ώθηκε στο 5%, οι ποιοτικοί δείκτες απα­σχόλησης αποκαλύπτουν μια αγορά που υπολειτουργεί ως προς την εξασφάλιση σταθερής και αξιοπρεπούς εργασίας.

«Κρυφή» ανεργία πίσω από τη μερική απασχόληση

Η μερική απασχόληση αφορά πλέον το 8,8% των εργαζομένων -ποσοστό που, αν και οριακά μειωμένο από το 9,2% του 2024, παραμένει ανησυχητικά υψη­λό. Στις γυναίκες, μάλιστα, το ποσοστό φτάνει το 11,6% και είναι σχεδόν τρι­πλάσιο σε σχέση με τους άνδρες (6,4%), υποδηλώνοντας έμφυλες ανισότητες και έλλειψη επιλογών. Τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν πρόκειται για ευέλικτη εργασία, αλλά για συγκαλυμμένη ανεργία με μορ­φές υποαπασχόλησης που επιλέγονται όχι από προτίμηση, αλλά από ανάγκη επιβίωσης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοι­χεία, το 90,3% των εργαζομένων είναι υπάλληλοι. Από αυτούς, ένας στους οκτώ (12,9%) απασχολείται με προσωρινή σύμβαση. Το αντίστοιχο ποσοστό πέρσι ήταν 12,8%, επιβεβαιώνοντας ότι η ερ­γασιακή επισφάλεια δεν είναι παροδικό φαινόμενο, αλλά έχει πλέον παγιωθεί. Η σταθερότητα έχει γίνει προνόμιο, όχι δι­καίωμα.

Νέοι σε αδιέξοδο

Εν τω μεταξύ, με βάση τα στοιχεία, η ανεργία στους νέους (15-24 ετών) ανέρ­χεται σε 11,2%. Και μπορεί να έχει μειω­θεί αισθητά από το 16% του 2024, ωστό­σο παραμένει σε ανησυχητικά διψήφιο ποσοστό.

Η κατάσταση είναι πιο δύσκολη για τους νεαρούς άνδρες, στους οποίους η ανεργία φτάνει το 13%. Το εύρημα αυτό καταδεικνύει τη δυσκολία πρόσβασης της νέας γενιάς σε ποιοτικές και δίκαια αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Σημειώνεται, επίσης, ότι το ποσοστό απασχόλησης στις ηλικίες 20-64 φτάνει στο 80% και είναι σημαντικά αυξημένο στους άνδρες (85,5%) σε σύγκριση με τις γυναίκες (74,6%), στοιχείο το οποίο επι­βεβαιώνει ότι στην αγορά υπάρχει έμφυ­λο χάσμα.

Επισημαίνεται, ακόμη, ότι οι μεγαλύ­τεροι σε ηλικία εργαζόμενοι (55-64 ετών) εξακολουθούν να συμμετέχουν δυνα­μικά, με ποσοστό απασχόλησης 69,9%, στοιχείο που μπορεί να αντικατοπτρίζει τόσο τις νέες μορφές απασχόλησης, όσο και την καθυστέρηση συνταξιοδότησης λόγω του πέναλτι 12%.

Η διάρκεια της ανεργίας και οι αντοχές της κοινωνίας

Με βάση τα στοιχεία, το 61,3% των ανέργων αναζητά εργασία για λιγότερο από έξι μήνες, δείγμα κάποιας σχετικής δυναμι­κής στην αγορά. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι το 23,5% των ανέργων είναι μακροχρόνια άνεργοι, ποσοστό που παραμένει υψηλό, αν και μειωμένο σε σχέση με το 26,7% του προηγούμενου έτους. Για αυτούς τους αν­θρώπους φαίνεται ότι πλέον η ανεργία δεν είναι μεταβατικό στάδιο, αλλά καθημερινό­τητα με σοβαρές κοινωνικές και ψυχολογι­κές συνέπειες.

Τα αριθμητικά ποσοστά ενδέχεται να δείχνουν ελαφρώς βελτιωμένη εικόνα, με μικρότερη επίσημη ανεργία, περισσότερη απασχόληση. Παρά ταύτα, μια πιο βαθιά ανάλυση δείχνει ότι μεγάλο μέρος αυτής της απασχόλησης είναι επισφαλής, προσω­ρινή ή υπαμειβόμενη. Σημειώνεται, επίσης, ότι η χαμηλή κάλυψη των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις και οι πιεστικοί μισθοί εντείνουν το πρόβλημα.