Η πολυδιαφημισμένη ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, που παρουσιάστηκε επί μια δεκαετία ως «το κλειδί» για τη μείωση του κόστους του ρεύματος, φαίνεται τελικά πως όχι μόνο δεν θα φέρει ελαφρύνσεις για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αλλά ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε νέες επιβαρύνσεις.
Ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, παραδέχθηκε χθες πως το μοντέλο που προωθείται δεν έχει δοκιμαστεί ξανά σε χώρα με τα χαρακτηριστικά της μικρής αγοράς της Κύπρου, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να μη μειωθούν καθόλου οι τιμές. «Θα το δούμε στην πορεία», ανέφερε χαρακτηριστικά, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά τις ανησυχίες που διατυπώνονταν εδώ και καιρό από κόμματα και οργανώσεις.
Από τις διαβεβαιώσεις στην αβεβαιότητα
Κατά την τελευταία δεκαετία, αξιωματούχοι των κυβερνήσεων Αναστασιάδη και Χριστοδουλίδη, αλλά και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), διαβεβαίωναν ότι η εισαγωγή της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού θα οδηγήσει στη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος. Απορρίφθηκαν μάλιστα από τους κυβερνώντες άλλες προτάσεις που κατατέθηκαν, κυρίως από το ΑΚΕΛ, για παράλληλη προώθηση μέτρων με σκοπό την άμεση μείωση του ενεργειακού κόστους, όπως η εισαγωγή φυσικού αερίου, η επιτάχυνση της ένταξης των ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ, η προώθηση μειοδοτικών διαγωνισμών για παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας, η δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων κ.τ.λ. Η σταθερή απάντηση των κυβερνητικών αξιωματούχων ήταν μία: Μόνο μέσω ανταγωνιστικής αγοράς θα μειωθούν οι τιμές.
Παρά ταύτα, ο Υπουργός Ενέργειας ερωτηθείς χθες αν θα μειωθούν οι τιμές είπε ότι είναι αβέβαιο και «θα φανεί στην πορεία». Παραδέχθηκε ακόμη ότι η εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου γίνεται για πρώτη φορά σε τόσο μικρό ενεργειακό σύστημα.
Τι αλλάζει στην αγορά
Η ΡΑΕΚ ανακοίνωσε ότι η εμπορική λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού ξεκινά στις 15 Σεπτεμβρίου 2025, με την πρώτη Ημέρα Εμπορίας να είναι η 1η Οκτωβρίου.
Στην πράξη, οι προμηθευτές και παραγωγοί ενέργειας θα λειτουργούν μέσα από μια «χρηματιστηριακή» αγορά, όπου κάθε μισή ώρα θα κάνουν προσφορές για την αγορά ηλεκτρικού ρεύματος. Τη διαχείριση αναλαμβάνει το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), με τη Eurobank Ελλάδας ως εκκαθαριστικό μέλος.
Το Μοντέλο Στόχος, που υιοθετήθηκε, προβλέπει ότι η τελική τιμή του ρεύματος θα βασίζεται στην ακριβότερη πηγή ενέργειας, για να «ενθαρρύνονται» οι ΑΠΕ. Ωστόσο, ακόμη και με τη χρήση αποθήκευσης παραμένει η ανάγκη για συμβατική ενέργεια, με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να πληρώνει με όρους ακριβότερης παραγωγής.
Ο υπουργός παραδέχθηκε πως «κάποιες ώρες θα αγοράζεις αναγκαστικά από τον ακριβό», με ελπίδα να αντισταθμιστεί αυτό σε ώρες χαμηλότερης τιμής. Σημείωσε, επίσης, ότι η απουσία διασύνδεσης με ξένες αγορές (π.χ. Ελλάδα ή Ισραήλ) περιορίζει τις δυνατότητες πραγματικού ανταγωνισμού.
