Επικοινωνιακές εξαγγελίες χωρίς αντίκρισμα για τα ενεργειακά
Από το 2016 υπήρξαν δεσμεύσεις και χρονοδιαγράμματα από την κυβέρνηση Αναστασιάδη για εισαγωγή και χρήση φυσικού αερίου στην Κύπρο.
Βρισκόμαστε στο 2025 και ακόμα αναμένουμε φυσικό αέριο.
Η «Χαραυγή» απευθύνθηκε στον επικεφαλής του Γραφείου Ενέργειας του ΑΚΕΛ, Βάκη Χαραλάμπους και στον Επίτροπο Ενέργειας του ΔΗΣΥ, Παύλο Λιασίδη, θέτοντας τρία ερωτήματα.
Συνεντεύξεις στον Μιχάλη Μιχαήλ
- Γιατί μετά από τόσα χρόνια δεν έχει καρποφορήσει ακόμα η όλη προσπάθεια για έλευση φυσικού αερίου στην Κύπρο;
- Απέτυχαν, τελικά, οι τριμερείς και τετραμερείς συμφωνίες που γίνονταν με πανηγυρικό τρόπο; Πού βρίσκεται το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης;
- Η κυβέρνηση επενδύει σε ενδεχόμενη στήριξη από το Ισραήλ για να υπάρξει κάποια λύση; Το αντάλλαγμα είναι η σιωπή της κυβέρνησης στο θέμα της γενοκτονίας των Παλαιστινίων;
Βάκης Χαραλάμπους ΑΚΕΛ: Όσο δεν υπάρχει ενεργειακός σχεδιασμός, η κοινωνία θα πληρώνει τίμημα
1 Η προηγούµενη κυβέρνηση υποσχέθηκε τέσσερις φορές την έλευση φυσικού αερίου, όµως τα έργα και οι πράξεις της µας οδήγησαν σήµερα στο µικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για καταχρήσεις µε κίνδυνο απώλειας σηµαντικής χρηµατοδότησης. Το ίδιο έργο παρακολουθούµε και µε τη σηµερινή κυβέρνηση: πολλές ανακοινώσεις µε χρονοδιαγράµµ ατα που αλλάζουν διαρκώς. Από το καλοκαίρι του 2024, που ήταν η πιο πρόσφατη εξαγγελία, φτάσαµε στις αρχές του 2027. Τα προβλήµατα είναι πολλά και οι εκκρεµότητες σηµαντικές. Παράδειγµα, η τεχνική αναβάθµιση και πιστοποίηση της πλωτής µονάδας αποϋγροποίησης (FSRU – «Προµηθέας), η ολοκλήρωση των έργων σε τερµατικό και προβλήτα και άλλα που αφορούν σε κανονισµούς, διαδικασίες, ελέγχους κ.ο.κ.
Η έλευση του φυσικού αερίου παρόλα αυτά είναι µονόδροµος για ενεργειακή ασφάλεια και φθηνότερο ρεύµα. Όσο δεν υπάρχει ένας συνολικότερος στρατηγικός σχεδιασµός για την ενέργεια, η κοινωνία θα εξακολουθεί να πληρώνει το τίµηµα των καθυστερήσεων και των στρεβλώσεων που υπάρχουν. Η αξιοποίηση του κυπριακού φυσικού αερίου είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγµα επικοινωνιακών εξαγγελιών χωρίς αντίκρισµα, ένας θησαυρός που έγινε άνθρακας και εξακολουθεί να µας καίει.
Το µοναδικό επιβεβαιωµένο κοίτασµα, το «Αφροδίτη», που ανακαλύφθηκε το 2011 επί διακυβέρνησης Χριστόφια, παραµένει αναξιοποίητο, ενώ για τα υπόλοιπα κοιτάσµατα υπάρχουν εκτιµήσεις και προκαταρκτικοί σχεδιασµοί χωρίς προοπτική άµεσης υλοποίησης.
2 Οι συμφωνίες και οι διακρατικές συνεργασίες είναι αναγκαίες και θεμιτές, αλλά από μόνες τους δεν βγάζουν το φυσικό αέριο στην επιφάνεια. Για την εμπορική εκμετάλλευση χρειάζεται να γίνουν πολλά που δεν έγιναν, και ακόμα κι αν κυλήσουν όλα ομαλά, δεν πρόκειται να υπάρξει αποτέλεσμα στο άμεσο μέλλον. Δυστυχώς, οι πειραματισμοί, τα λάθη και οι παραλείψεις μας έχουν οδηγήσει σε στασιμότητα, με αποτέλεσμα να προσπερνούν οι εξελίξεις. Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι άλλες φιέστες, αλλά αποτέλεσμα, ενημέρωση, διαφάνεια, σαφή χρονοδιάγραμμα και πολιτική βούληση. Για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει σε κρίσιμα ερωτήματα: Είναι το έργο βιώσιμο; Θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους για τους καταναλωτές;
Δεν είναι ορθολογικό, την ώρα που απαιτούνται σαφείς απαντήσεις για την εξέλιξη και το μέλλον της διασύνδεσης με την Ελλάδα – στο φόντο των καθυστερήσεων και των τουρκικών εμποδίων – να ανοίγονται κι άλλα μέτωπα με συμφωνίες δίχως περιεχόμενο, όπως πρόσφατα έπραξε ο Υπουργός Ενέργειας στο Ισραήλ. Η κυβέρνηση οφείλει να στρέψει το βλέμμα στις άμεσες και καθημερινές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία, όπως είναι το υψηλό κόστος ηλεκτρισμού και η ενεργειακή φτώχεια.
3 Η ανοχή και η συγκάλυψη της κυβέρνησης στη γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ δεν µπορεί σε καµιά περίπτωση να µπαίνει στη ζυγαριά της όποιας πολιτικής ή οικονοµικής συµφωνίας. Η στάση της Κύπρου δεν µπορεί να διέπεται από τη λογική εκπτώσεων στο διεθνές δίκαιο, αλλά να στηρίζεται στη βάση της εξυπηρέτησης των συµφερόντων της χώρας µας µέσα από τη συνεργασία µε τις γειτονικές χώρες, όπως έγινε και στην περίπτωση της επιτυχούς οριοθέτησης της ΑΟΖ.
Παύλος Λιασίδης – ΔΗΣΥ : Αυτά συμβαίνουν όταν επιλέγουμε καθαρά τεχνοκρατικές και απολιτίκ κυβερνήσεις
1 Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα φειδωλοί στις δημόσιες δηλώσεις μας για το θέμα της έλευσης του φυσικού αερίου, λόγω και της εν εξελίξει διαδικασίας, ώστε να μην προκαλέσουμε περισσότερη ζημιά για χάρη της Κύπρου. Είναι πλέον φανερό ότι, για τη διαχείριση έργων τέτοιας εμβέλειας, η κρατική μας μηχανή δεν διαθέτει ούτε την τεχνογνωσία ούτε την εμπειρία, άρα πρέπει άμεσα να αναζητήσουμε λύσεις ώστε να καλύψουμε αυτό το κενό μέσα από συνεργασίες με οντότητες που γνωρίζουν, χωρίς προκαταλήψεις και αγκυλώσεις.
Ειδικά στο θέμα των διαδικασιών, ίσως κατ’ εξαίρεση να πρέπει να προβούμε και σε ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις. Απαιτείται η αυστηρή τεχνοκρατική προσέγγιση χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις. Προφανώς υπήρξε οικονομική διαφορά μεταξύ κυβέρνησης και εργολάβου. Ανεξάρτητα από το ποιος έχει δίκιο ή άδικο, η ουσία είναι ότι το έργο έχει ανασταλεί, και άρα έχει ταυτόχρονα ανασταλεί και το όφελος που θα είχε η κυπριακή οικονομία από την ολοκλήρωσή του. Σύμφωνα με τους ειδικούς και τις επίσημες δηλώσεις τους, το όφελος αυτό ανέρχεται σε περίπου ένα εκατομμύριο την ημέρα. Ένας χρόνος καθυστέρηση σημαίνει πάνω από 350 εκατομμύρια. Ζυγίστηκε αυτή η απώλεια με τα επιπλέον χρήματα που ζητούσε ο εργολάβος; Φαίνεται πως όχι.
Ίσως να ήταν πιο σοφό αν επιδιώκαμε κάποιο συμβιβασμό, και ας ήταν για μας άδικος και κατά παράβαση της αυστηρής τήρησης του συμβολαίου. Ως κοινωνία, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτά συμβαίνουν όταν επιλέγουμε να μας κυβερνήσουν «τεχνοκρατικές» και εντελώς απολιτίκ κυβερνήσεις.
2 Κατά τη γνώμη μου, το ερώτημα θα έπρεπε να είναι αντίστροφο. Τέτοιου είδους συνεργασίες και συμμαχίες επιτυγχάνονται όταν υπάρχει ο «θησαυρός». Δεν γίνονται οι συνεργασίες αυτές για να βρεθεί «ο θησαυρός»! Τώρα, το πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές οι συμμαχίες, είναι θέμα χρόνου για να αποδειχθεί. Σίγουρα, όμως, το αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλύτερο από το να μην υπήρχαν καθόλου.
Όσον αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση, εκτιμώ ότι το έργο προχωρά. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι σε τέτοιου είδους δύσκολα έργα, τόσο γεωπολιτικά όσο και τεχνικά, τα πράγματα ποτέ δεν κινούνται πάντα όπως ίσως να θέλαμε. Θα υπάρξουν στιγμές που θα γίνουν βήματα μπροστά, και κάποιες άλλες προς τα πίσω.
Είναι θέματα στρατηγικής, τακτικής και συγκυριών. Η τελική σούμα έχει σημασία. Πάντοτε πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι σε ένα τόσο ρευστό γεωπολιτικό τοπίο πολλά λέγονται που δεν γίνονται και άλλα τόσα γίνονται που δεν λέγονται. Το σίγουρο είναι ένα: Ένα τέτοιο έργο, που είναι κομμάτι ενός τόσο ευρύτερου σχεδιασμού, που καλύπτει σχεδόν τη μισή υδρόγειο σφαίρα, είναι αδύνατον να μην υλοποιηθεί. Αν υπάρχουν κάποια τοπικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργούν δυσκολίες, τότε είναι ένας καλός λόγος για να λυθούν τα προβλήματα, και όχι να σταματήσει το έργο επειδή υπάρχουν προβλήματα.
3 Το θέµα του πολέµου στη Γάζα µε τους ενεργειακούς σχεδιασµούς της κυβέρνησης είναι δύο ξεχωριστά θέµατα που δεν διασυνδέονται µεταξύ τους.
