Η Κύπρος ενδέχεται να βρει σανίδα σωτηρίας στο ψήφισμα που ενέκρινε πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζητώντας παράταση 18 μηνών στην προθεσμία υλοποίησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF).
Σημειώνεται ότι το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα είναι μέχρι τον Αύγουστο του 2026, αλλά με βάση πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν η Κύπρος παρουσιάζει σοβαρή καθυστέρηση:
Μόλις το 24% των οροσήμων και στόχων του Σχεδίου Ανάκαμψης έχει ολοκληρωθεί.
Μόνο το 31% των διαθέσιμων κονδυλίων έχει εκταμιευθεί, ένα έτος πριν από τη λήξη της προθεσμίας.
Η καθυστέρηση καθιστά ορατό τον κίνδυνο απώλειας εκατομμυρίων ευρώ, με την Κύπρο να μείνει εκτός του κοινού ευρωπαϊκού βηματισμού.
Παράταση, ευελιξία και προβλεψιμότητα
Το ψήφισμα εγκρίθηκε από την τελευταία συνεδρία της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με 421 ψήφους υπέρ, 180 κατά και 55 αποχές, και ζητά παράταση του RRF για ώριμα έργα, αλλά και δημιουργία νέων, ευέλικτων μηχανισμών που να ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα, εγγυώμενοι τη σταθερότητα και τη συνέχεια των επενδύσεων. Οι ευρωβουλευτές επισημαίνουν πως το 70% των οροσήμων του RRF παραμένει ανεκπλήρωτο, ενώ ο αρχικός χρονικός ορίζοντας αποδεικνύεται ασφυκτικός. Καλούν την Επιτροπή να καταρτίσει νέα πλαίσια στήριξης με βάση τα διδάγματα του RRF.
Προτεραιότητες ανάκαμψης: Ενέργεια, υποδομές, κοινωνική συνοχή
Το ψήφισμα δίνει έμφαση σε στρατηγικούς τομείς όπως:
Η ενεργειακή αυτονομία μέσω του REPowerEU
Οι υποδομές με έμφαση σε διασυνοριακά έργα
Η ευρωπαϊκή άμυνα
Η ανάπτυξη δεξιοτήτων και εκπαίδευσης
Η ένταξη ευάλωτων ομάδων και η κοινωνική προστασία
Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν επίσης ότι η χρηματοδότηση του RRF δεν πρέπει να αντικαθιστά τα ταμεία συνοχής, αλλά να λειτουργεί συμπληρωματικά.
Καμπανάκι για διαφάνεια, έλεγχο και απλοποίηση
Παράλληλα το Κοινοβούλιο ζητά ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου, διαφάνειας και λογοδοσίας, εκφράζοντας ανησυχία για:
Το κόστος αποπληρωμής του NGEU
Τις επικαλύψεις με άλλα προγράμματα
Την ανάγκη καθαρών δεσμών μεταξύ στόχων, δράσεων και αποτελεσμάτων
Προτείνεται:
Συμπερίληψη στοιχείων για αναδόχους και υπεργολάβους
Απλοποίηση των αιτήσεων για μικρότερους φορείς
Ενίσχυση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση
Η Κύπρος μπροστά σε ένα παράθυρο ευκαιρίας
Για την Κύπρο, η πιθανή παράταση θα αποτελέσει μια δεύτερη -και ίσως τελευταία- ευκαιρία για να ανατρέψει την αρνητική εικόνα και να προχωρήσει σε:
Ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση
Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής
Αναπτυξιακές επενδύσεις σε υποδομές και στρατηγικές τεχνολογίες
Καλύτερη απορρόφηση των κοινοτικών πόρων
Σε αντίθετη περίπτωση, η χώρα κινδυνεύει να αφήσει εκατομμύρια ευρωπαϊκά κονδύλια αδιάθετα, χάνοντας όχι μόνο χρήματα, αλλά και πολιτικό έρεισμα εντός της Ένωσης.
Μήνυμα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Το μέλλον δεν μπαίνει σε καλούπια
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέλνει ένα σαφές μήνυμα: Η ανάκαμψη της Ευρώπης δεν μπορεί να περιορίζεται από αυστηρές ημερομηνίες και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Αντιθέτως, απαιτείται ευελιξία, πολιτική βούληση και στρατηγική προσήλωση.
Για την Κύπρο, το ψήφισμα μπορεί να είναι το κλειδί για να ξεπαγώσουν πολύτιμοι πόροι και να επιταχυνθεί μια πραγματική αναπτυξιακή μεταστροφή.
