- Το Ταμείο του ΓεΣΥ είναι οικονομικά βιώσιμο μέχρι και το 2032
- Το capacity planning επηρεάζει άμεσα την ποιότητα φροντίδας ασθενών και τη βιωσιμότητα του Συστήματος
- Η υποστελέχωση του ΟΑΥ δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα και εγκυμονεί κινδύνους
Έξι χρόνια μετά την εφαρμογή του, το ΓεΣΥ έχει καθιερωθεί ως θεσμός κοινωνικής συνοχής και καθολικής πρόσβασης στην Υγεία. Όπως δηλώνει η Γενική Διευθύντρια του ΟΑΥ, Ιφιγένεια Καμμίτση, το Σύστημα επιβεβαιώνει καθημερινά τις βασικές του αρχές, ενώ οι αριθμοί δείχνουν την ευρεία αποδοχή του από την κοινωνία. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην ποιοτική αναβάθμιση, την εποπτεία, την ψηφιακή επιτάχυνση και τη δημιουργία κουλτούρας ορθής χρήσης. Σύμφωνα με αναλογιστική μελέτη του ILO, το ΓεΣΥ παραμένει οικονομικά βιώσιμο μέχρι το 2032, με αποθεματικό €700 εκατ. Η κα Καμμίτση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο capacity planning, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη με τη συνεργασία της McKinsey & Co και προβλέπει την κάλυψη κενών και το σχεδιασμό μελλοντικών αναγκών. Για την επόμενη πενταετία βασικές προτεραιότητες είναι η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, η ενίσχυση της αποδοτικότητας, ο περιορισμός καταχρήσεων και η βελτίωση της εμπειρίας των ασθενών.
Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου
Μετά από 6 χρόνια λειτουργίας του ΓεΣΥ, ποια είναι η δική σας αποτίμηση; Είστε ικανοποιημένη από τη συνολική εικόνα;
Το ΓεΣΥ, εδώ και έξι χρόνια, επιβεβαιώνει καθημερινά τις αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε: την κοινωνική αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη και την ισότιμη πρόσβαση. Από την έναρξή του έχει αγκαλιαστεί από τους πολίτες και οι αριθμοί που καταγράφονται από την εφαρμογή του έως σήμερα τεκμηριώνουν την καθολική κάλυψη και αποδοχή του από το σύνολο της κοινωνίας.
Να αναφέρω ότι τον τελευταίο χρόνο έγιναν ουσιαστικά βήματα προς την ενίσχυση της ποιότητας, τον έλεγχο και την εποπτεία, τη βιωσιμότητα του Συστήματος, το νομοθετικό πλαίσιο, τη στελέχωση του Οργανισμού, την ψηφιακή επιτάχυνση και αυτοματοποίηση, αλλά και την καλλιέργεια κουλτούρας ορθολογιστικής χρήσης των υπηρεσιών μέσω εκστρατειών ενημέρωσης. Για παράδειγμα, ολοκληρώθηκε η 3η αναλογιστική μελέτη του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), πραγματοποιήθηκαν 500.000 έλεγχοι απαιτήσεων σε δειγματοληπτική βάση, επιτόπιες επιθεωρήσεις και έχουν συμψηφιστεί πέραν των 80.000 απαιτήσεων, που αντιστοιχούν σε περισσότερα από €20 εκατομμύρια.
Επίσης, ολοκληρώθηκε ο ποιοτικός έλεγχος σε 15.000 παραπεμπτικά από Προσωπικούς Ιατρούς προς Ειδικούς Ιατρούς και εντάχθηκαν στον Κατάλογο Φαρμάκων πρωτόκολλα για 50 καινοτόμες θεραπείες για 20 παθήσεις και 130 φάρμακα εξωνοσοκομειακής φροντίδας. Επιπλέον, εφαρμόστηκαν ποιοτικά κριτήρια και δείκτες απόδοσης για Προσωπικούς και Ειδικούς Ιατρούς, Νοσηλευτήρια, ΤΑΕΠ, Ακτινοδιαγνωστικά Κέντρα κ.ά.
Πολύ σημαντικό είναι και το γεγονός ότι από την 01/01/2025 έγινε ανάληψη των ονομαστικών αιτημάτων φαρμάκων από τον Οργανισμό, ενώ από την 01/10/2025 θα αναλάβουμε και τη διαδικασία αποστολών δικαιούχων στο εξωτερικό, καθώς και πολλά άλλα.
Πόσο αναγκαίο θεωρείτε το σχεδιασμό των αναγκών και των δυνατοτήτων (capacity planning) στον τομέα της Υγείας;
Ο σχεδιασμός των αναγκών και των δυνατοτήτων (capacity planning) διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στον τομέα της υγείας, καθώς επηρεάζει άμεσα την ποιότητα φροντίδας που λαμβάνουν οι ασθενείς, την αποδοτικότητα των λειτουργιών και τη βιωσιμότητα του Συστήματος.
Το Υπουργείο Υγείας (ΥΥ), ως ο καθ’ ύλην αρμόδιος για τη διαμόρφωση πολιτικής, τη ρύθμιση και την εποπτεία του τομέα της Υγείας, έχει αρμοδιότητα για τον σωστό σχεδιασμό των αναγκών. Σε αυτό το πλαίσιο, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει την υλοποίηση ενός προγράμματος ικανοποίησης των αναγκών σε υπηρεσίες υγείας, στο πλαίσιο του capacity planning, που επικεντρώνεται ευρύτερα στο σύνολο των υπηρεσιών που παρέχονται στον τομέα της Υγείας.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία από πλευράς ΟΑΥ και πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί;
Ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, τους τελευταίους μήνες, σε συνεργασία με τον συμβουλευτικό οίκο McKinsey & Co, προχώρησε στην αξιολόγηση των αναγκών της Ενδονοσοκομειακής Φροντίδας Υγείας και των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών που παρέχονται στο πλαίσιο του ΓεΣΥ.
Μεταξύ άλλων, στα παραδοτέα του συγκεκριμένου έργου περιλαμβάνονται:
α) Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην Ενδονοσοκομειακή Φροντίδα Υγείας και στις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες
β) Εντοπισμός κενών και αδυναμιών
γ) Πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών για τις συγκεκριμένες κατηγορίες υπηρεσιών
δ) Υποβολή εισηγήσεων για κάλυψη των αναγκών και βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλα συστήματα υγείας.
Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα και, στη συνέχεια, ο ΟΑΥ θα προχωρήσει στην υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων.
Στόχος του ΟΑΥ είναι να αναπτύξει την ικανότητα αξιολόγησης, πρόβλεψης και διαχείρισης των αναγκών του Συστήματος, καθώς η σωστή διαθεσιμότητα πόρων μπορεί να οδηγήσει στη λήψη έγκαιρης και ποιοτικής φροντίδας υγείας και στη μείωση της επαγγελματικής εξουθένωσης των επαγγελματιών υγείας.
Περαιτέρω, ο σωστός προγραμματισμός δυναμικότητας στον τομέα της υγείας επηρεάζει θετικά την οικονομική βιωσιμότητα του Συστήματος, καθώς συμβάλλει στον έλεγχο του κόστους και στη μείωση τυχόν αχρείαστων δαπανών, μέσω της αντιστοίχισης της προσφοράς με τη ζήτηση.
Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται τα τελευταία χρόνια είναι αν το ΓεΣΥ είναι βιώσιμο. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;
Σύμφωνα με την τελευταία αναλογιστική μελέτη που εκπονήθηκε από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO), η οποία καλύπτει την περίοδο 2023–2032, το Ταμείο του ΓεΣΥ είναι οικονομικά βιώσιμο μέχρι και το 2032. Το δε ύψος του αποθεματικού του Ταμείου ανέρχεται σήμερα σε περίπου €700 εκατ. και αντιστοιχεί σε 4,6 μήνες πληρωμών, καλύπτοντας το ύψος που συστήνεται σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.
Τα πιο πάνω εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να ισχύουν καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου μέχρι και το 2032, σε όλα τα σενάρια της μελέτης, και χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε αύξηση των υφιστάμενων ποσοστών εισφοράς που καθορίζονται στον Νόμο. Παρά τη θετική εικόνα των οικονομικών του Ταμείου, ο Οργανισμός δεν εφησυχάζει. Αποτελεί μεγάλη έγνοια για εμάς η βιωσιμότητα του ΓεΣΥ, γι’ αυτό και εντείνουμε συνεχώς τις δράσεις μας για την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε στρεβλώσεων οι οποίες μπορεί να θέσουν μελλοντικά σε κίνδυνο την οικονομική ανθεκτικότητα του Συστήματος.
Ποιοι είναι οι δικοί σας στόχοι για την επόμενη πενταετία;
Την 1η Ιουνίου 2025, το Γενικό Σύστημα Υγείας συμπλήρωσε έξι χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, σταθερής παρουσίας και ουσιαστικής προσφοράς προς τους πολίτες της Κύπρου. Αυτά τα έξι χρόνια, το ΓεΣΥ απέδειξε στην πράξη ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη κοινωνική μεταρρύθμιση που υλοποιήθηκε ποτέ στον τομέα της υγείας στον τόπο μας.
Η μέχρι σήμερα πορεία του ΓεΣΥ δείχνει ότι έχουμε πλέον εισέλθει σε φάση σταθεροποίησης του Συστήματος. Ωστόσο, η εξέλιξη και η διαρκής προσαρμογή του Συστήματος στις αυξανόμενες και διαφοροποιημένες ανάγκες της κοινωνίας αποτελεί διαρκή πρόκληση.
Θεωρώ ότι οι σημαντικότερες προτεραιότητες/στόχοι για την πενταετία είναι:
•η ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών του ΓεΣΥ,
•η ανάπτυξη μηχανισμών για την ενίσχυση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας του Συστήματος,
•ο αποτελεσματικός έλεγχος των καταχρήσεων
•και η βελτίωση της εμπειρίας των ασθενών.
Παράλληλα, θεωρώ σημαντικό στόχο την ενίσχυση των δομών διακυβέρνησης του Οργανισμού, έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι αρχές της χρηστής διοίκησης σε όλες τις λειτουργίες του Οργανισμού.
Η επιτυχής υλοποίηση όλων των πιο πάνω στόχων θα διασφαλίσει ότι το ΓεΣΥ θα συνεχίσει να λειτουργεί σε ευθυγράμμιση με τις ανάγκες των πολιτών και τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής.
Όραμά μας είναι να παραμείνει το ΓεΣΥ ένα σύστημα υγείας με επίκεντρο τον άνθρωπο, προσφέροντας ολοκληρωμένη, ποιοτική και ισότιμη φροντίδα για όλους, σήμερα και στο μέλλον.
Σοβαρούς κινδύνους εγκυμονεί η υποστελέχωση του Οργανισμού
Η υποστελέχωση είναι ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο ΟΑΥ. Ερωτηθείσα σχετικά η Γενική Διευθύντρια του Οργανισμού, Ιφιγένεια Καμμίτση, σημείωσε ότι η υποστελέχωση επηρεάζει όχι μόνο την καθημερινή διοικητική λειτουργία του Οργανισμού, αλλά και τη δυνατότητά του να ανταποκριθεί στον στρατηγικό του ρόλο. Επίσης, εάν δεν υπάρξει σταθερό και καταρτισμένο προσωπικό, υπάρχει ο κίνδυνος να επηρεαστεί η λειτουργία του ΟΑΥ αλλά και του Συστήματος. «Πολλά Τμήματα και Διευθύνσεις λειτουργούν με προσωπικό κάτω από τα ελάχιστα αναγκαία επίπεδα, γεγονός που ασκεί συνεχή πίεση στους υφιστάμενους λειτουργούς, οι οποίοι καταβάλλουν υπέρμετρες προσπάθειες για να διασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία των εργασιών. Αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα και εγκυμονεί κινδύνους για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του έργου του Οργανισμού. Με το πρόσφατο ξεπάγωμα των θέσεων ο Οργανισμός προχώρησε στην πρόσληψη λειτουργών και τροχοδρομεί επίσης την πλήρωση των νέων θέσεων βοηθών γραμματειακών λειτουργών καθώς και των υπόλοιπων κενών θέσεων προαγωγής που περιλήφθηκαν στον προϋπολογισμό του 2025. Ωστόσο, ακόμη και με την ολοκλήρωση αυτών των διαδικασιών, οι ανάγκες στελέχωσης παραμένουν ιδιαίτερα αυξημένες».
