Τρόπος σκέψης, δράσης και πολιτικής συµπεριφοράς, που χαρακτηρίζει διάφορες οµάδες µικροαστικού «αριστερού επαναστατισµού». Συνώνυµοι όροι είναι ο «αριστερός ριζοσπαστισµός», ο «αριστερός εξτρεµισµός» (αναρχισµός, µπλανκισµός, τροτσκισµός κ.ά.). Στο άρθρο του Λένιν «Ο επαναστατικός τυχοδιωκτισµός», δηµοσιευµένο στην εφηµερίδα «ΙΣΚΡΑ» το 1902, στο παράδειγµα των ΕΣΕΡΩΝ (σοσιαλιστές-επαναστάτες) δόθηκε µια εµπεριστατωµένη επιστηµονική ανάλυση των ιδεολογικών και κοινωνικών θέσεων, καθώς και της ακολουθούµενης τακτικής του επαναστατικού τυχοδιωκτισµού.
Η ιδεολογία του επαναστατικού τυχοδιωκτισµού διαµορφώνεται πρωταρχικά από την επίδραση που ασκεί η µικροαστική τάξη και από τη θέση που αυτή έχει στο γενικότερο σύστηµα των κοινωνικών σχέσεων.
Χαρακτηριστικό γνώρισµα της ιδεολογίας αυτής είναι η περιφρόνηση των αντικειµενικών νόµων της κοινωνικής εξέλιξης, που αναπόφευκτα αντιµετωπίζει τους επαναστατικούς µετασχηµατισµούς ως µια καθαρά βουλησιαρχική πράξη, για την οποία είναι αρκετά η αφύπνιση της θέλησης του λαού, η ύπαρξη συγκεκριµένων ιδανικών, η πίστη στο δίκαιο. Ταυτόχρονα, η βουλησιαρχία συνδυάζεται µε το θαυµασµό για τον αυθορµητισµό της ιστορικής διαδικασίας.
Η διττή φύση του µικροαστού ως εργαζόµενος και ως τακτικά πτωχεύοντας ιδιοκτήτης προσδιορίζει όχι µόνο την ιδεολογία και ψυχολογία του επαναστατικού τυχοδιωκτισµού, αλλά και την πολιτική του θέση, η ουσία της οποίας είναι να προσπαθεί να τηρεί µια «µέση γραµµή» (ένα «τρίτο δρόµο») στην ταξική πάλη µεταξύ της αστικής και εργατικής τάξης.
