Του
Κυριάκου Λοΐζου
Η υπόθεση Ακάμα και το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης αποτελεί μια ανοιχτή πληγή που κρατάει χρόνια, με τελευταία πράξη τη διακοπή της σύμβασης με τον εργολάβο για έργα στη Χερσόνησο. Οι πολίτες θέλουν να γνωρίζουν τι συμβαίνει με τις διοικητικές έρευνες, οι οποίες καθυστερούν χαρακτηριστικά.
Τα θέματα που σχετίζονται με τον εργολάβο είναι συµβατικά ζητήµατα τα οποία χειρίζεται το Τµήµα Δασών µε τη συνδρομή της Νοµικής Υπηρεσίας. Όταν ανέλαβα, ήταν ήδη σε εξέλιξη το πάγωµα των εργασιών, συνεπεία των αποφάσεων που λήφθησαν τον χειµώνα του 2023 και αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου παρέλαβα τη δεύτερη διοικητική έρευνα. Ταυτόχρονα, εργαζόµουν και συνεχίζω να το κάνω, έτσι ώστε να επιστρέψουµε στον Ακάµα µε µειωµένο περιβαλλοντικό αποτύπωµα.
Σχετικά µε τις διοικητικές έρευνες, πρέπει να πω αρχικά πως η λογοδοσία και η διαφάνεια είναι βασικές αρχές τις οποίες τηρώ. Όταν παρέλαβα τη δεύτερη διοικητική έρευνα, η οποία δεν µε είχε ικανοποιήσει, ζήτησα να γίνει και τρίτη µε συγκεκριµένα ερωτήµατα και σε διαφορετικό πλαίσιο. Ορίστηκε από το Υπουργικό Συµβούλιο ερευνώντας λειτουργός ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών για την τρίτη έρευνα, η οποία κατέδειξε ενδεχόµενα πειθαρχικά αδικήµατα και εγώ καθηκόντως ζήτησα να διοριστεί ερευνώντας λειτουργός για να τα εξετάσει. Αυτή τη στιγµή η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη (από λειτουργό της Νοµικής Υπηρεσίας). Εν µέσω εξέλιξης µιας τέτοιας έρευνας δεν µπορούν να λεχθούν πολλά, ούτε να δοθούν πράγµατα στη δηµοσιότητα τα οποία ενδέχεται να «µολύνουν» τη διαδικασία, οπότε πρέπει να είµαστε φειδωλοί.
Σε ό,τι αφορά στην καθυστέρηση, πρέπει να ακολουθηθούν κάποιες διαδικασίες. Ας µην ξεχνάµε ότι µιλάµε για τον Ακάµα και τα ζητήµατα που σχετίζονται µε τη Χερσόνησο δεν είναι για μας ζητήματα µιας απλής διεκπεραίωσης. Τα έργα της Α’ φάσης που έχουν ξεκινήσει είναι μια ανοιχτή πληγή που πρέπει να κλείσει με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωµα.
Πυρκαγιές: Με την κλιματική κρίση το φαινόμενο γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνο. Σε ποια φάση είμαστε ως προς την πρόληψη και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών;
Το πρώτο βήµα για την αντιµετώπιση των πυρκαγιών είναι η πρόληψη. Έχουμε την προετοιμασία που γίνεται στα δάση, για αφαίρεση της καύσιμης ύλης η οποία ενδέχεται να προκαλέσει πυρκαγιές, και το Τμήμα Δασών προετοιμάζεται με τη σειρά του για να μειώσει τους κινδύνους· ήδη έχει ληφθεί απόφαση και δίνονται δωρεάν θρυμματιστές σε παραδασόβιες κοινότητες, ενώ για πρώτη φορά προχωράμε με πιλοτικό πρόγραμμα «ελεγχόμενης βόσκησης». Ταυτόχρονα, τρέχει, όπως προανέφερα, και η εκπαίδευση στα θέματα της πυροπροστασίας. Αυτή τη στιγμή το Δασικό Κολέγιο ανοίγει τις πύλες του για εκπαίδευση (πέραν των 600 ατόμων) για να υπάρχει ετοιμότητα, ενώ προχωράμε και με κίνητρα για καλλιέργεια της ανεκμετάλλευτης γεωργικής γης.
Όσον αφορά το θέµα της κατάσβεσης, έχει ενισχυθεί το έµψυχο δυναµικό µε 100 επιπλέον δασοπυροσβέστες (µε µόνιµες προσλήψεις), αξιοποιείται η τεχνολογία µε την τοποθέτηση καµερών και ενισχυμένες περιπολίες µε drones. Για τα πτητικά µέσα, πέρσι δεν είχαµε καµία ενεργή σύµβαση και έπρεπε όλες οι συµβάσεις να γίνουν από την αρχή, φέτος θα έχουµε απλή ανανέωση των συµβάσεων σε ό,τι αφορά τα αεροπλάνα, ενώ έχουµε επεκτείνει την περίοδο πυροπροστασίας, η οποία φέτος θα ξεκινήσει από τον Απρίλιο. Έχουµε βγει σε προσφορές για τα ελικόπτερα και βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες εξέτασης για την αγορά αεροπλάνων. Εντός του έτους στόχος μας είναι να έχουµε τα επόµενα ιδιόκτητα πτητικά µέσα. Όλες οι διαδικασίες που αφορούν τα πτητικά µέσα γίνονται από το Γενικό Λογιστήριο, ενώ από φέτος θα ξεκινήσει η δηµιουργία πεζοπόρου τµήµατος.
Η Αναθεώρηση της Εθνικής Στρατηγικής για το Κλίμα έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις με το επιχείρημα ότι «δεν υπάρχουν οργανωμένες δράσεις» και ότι «έχουμε καθυστερήσει να αναθεωρήσουμε τη Στρατηγική για το Κλίμα και την απερήμωση».
Ήδη έχει κατατεθεί το αναθεωρηµένο σχέδιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα γίνει µια συνάντηση εντός του τρέχοντος µηνός µε την Επιτροπή µε σκοπό την εφαρµογή του ΕΣΕΚ για να μπορέσουμε να πλησιάσουμε τους στόχους µας. Κάνουµε ό,τι χρειάζεται για να πλησιάσουµε τους φιλόδοξους στόχους που έχουµε, ωστόσο χρειαζόµαστε και τεχνική βοήθεια και στήριξη από την Επιτροπή για να υλοποιηθεί. Αλλάζουµε τη διακυβέρνηση παρακολούθησης του ΕΣΕΚ και προχωράμε µε πιο στοχευµένα µέτρα, όπως η θέσπιση κλιµατικού νόµου.
Χρειαζόμαστε πάντα την εκάστοτε Επιτροπή για να κάνουμε ενέργειες για το κλίμα; Μήπως είμαστε πίσω σε τεχνογνωσία και δράση;
Η Ευρώπη μάς δίνει το πλαίσιο, πολλές φορές και την υποχρέωση και ναι έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για να πλησιάσουμε τους φιλόδοξους ευρωπαϊκούς στόχους, οι οποίοι όμως είναι και στόχοι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρέπει να τονίσουμε ωστόσο πως άλλες προτεραιότητες υπήρχαν στην Κύπρο πριν από 20 χρόνια και άλλες τώρα. Πέραν της νομικής υποχρέωσης απέναντι στην Ευρώπη, η ίδια η Ευρώπη είναι πηγή για καλές πρακτικές που μπορούμε να υιοθετήσουμε. Αυτή τη στιγμή εξετάζουμε μοντέλα παρακολούθησης κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων άλλων χωρών.
Τον Δεκέμβριο του 2024 η ΕΕ απέστειλε Αιτιολογημένη Γνώμη στην Κύπρο για την ατμοσφαιρική ρύπανση και τα απόβλητα.
Αυτή τη στιγµή η Κύπρος είναι σε διαδικασία υλοποίησης του προγραµ ατισµού και για τη βελτίωση των υφιστάµενων ΟΕΔΑ αλλά και για να αποκτήσουµε τις υποδοµές που χρειάζεται για να µειωθούν οι όγκοι αποβλήτων που πάνε στην υγειονοµική ταφή. Ήδη έχουν κατακυρωθεί κάποιες συµβάσεις και σύντοµα θα κατακυρωθούν κι άλλες για το εν λόγω πρόγραµ α µε σκοπό να συµ ορφωθούµε µε όλα όσα είµαστε υποχρεωµένοι να κάνουµε. Αυτή τη στιγµή πρέπει να γίνει µελέτη βιωσιµότητας και σκοπιµότητας για την τελική επίλυση του προβλήµατος.
Πράγµατι, σε ό,τι αφορά τα απόβλητα η κατάσταση είναι τραγική. Το κράτος παρέλαβε µια πολύ άσχηµη κατάσταση στο Πεντάκωµο. Σήμερα, έχουμε τροχοδρομήσει ή και ολοκληρώσει πέραν των 90 συµβάσεων στο Πεντάκωµο για να διορθωθούν οι υποδοµές. Η τελική ολοκλήρωση θα πάρει χρόνο, γι’ αυτό τρέχουμε την ενδιάμεση διαδικασία βελτίωσης των υποδοµών για καλύτερη επεξεργασία των αποβλήτων.
Για την ατμοσφαιρική ρύπανση στον αστικό ιστό υπάρχουν κάποιες σκέψεις;
Μέσα στο σχέδιο για την ενέργεια και το κλίµα υπάρχουν δεσµεύσεις για τη µετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, ενώ υπάρχουν και οι διάφορες επιδοτήσεις του Υπ. Μεταφορών για τη µετάβαση.
Η Δικοινοτική Επιτροπή για το Περιβάλλον είναι ψηλά στις προτεραιότητές σας;
Ήδη γίνονται κοινές δράσεις µε πολύ έντονο ενδιαφέρον για δικοινοτικές δράσεις και από ΜΚΟ για το περιβάλλον και εννοείται ότι στηρίζουµε κάθε τι που γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση.
Μια ερώτηση πολιτικής υφής: Σε έναν ενδεχόμενο ανασχηματισμό, νιώθετε «ασφαλής» στη θέση σας, αν αναλογιστούμε όλα τα φλέγοντα ζητήματα που χειρίζεστε;
Καθηµερινά περνάµε από «εξέταση» και δίνουµε δείγµατα γραφής, ενώ πολλές φορές τα αποτελέσµατα µπορεί να µην είναι αυτά που θα θέλαμε, για πάρα πολλούς λόγους. Προσωπικά δίνω τον καλύτερό µου εαυτό με αφοσίωση και αυτό είναι που με ενδιαφέρει. Το αν είµαι καλή ή όχι, πιστεύω πως θα µετρήσει όταν θα φανούν τα αποτελέσµατα των πεπραγµένων. Δεν εργάζομαι µε την ασφάλεια ή ανασφάλεια ενός ανασχηµατισµού, αλλά με αφοσίωση για την υλοποίηση του προγράµ ατος διακυβέρνησης και των στόχων που έχουµε θέσει ως κυβέρνηση.
Ένα άλλο ζήτημα που χρονίζει είναι το χαλλούμι. Ανακοινώσατε τον περασμένο Οκτώβριο έλεγχο με ακριβή στοιχεία με σκοπό την παρακολούθηση της διακίνησης του αιγοπρόβειου γάλακτος. Ποια είναι η ουσία αυτής της εξαγγελίας;
Οι στόχοι είναι η διατήρηση του χαλλουµιού ως το κύριο εξαγωγικό προϊόν και η διασφάλιση του ΠΟΠ που δίνει δυναµική στο προϊόν και τις εξαγωγές.
Για να το πετύχουµε αυτό, έχουµε συστήσει δύο επιτροπές. Για πρώτη φορά στην επιτροπή παρακολούθησης θα βρίσκονται όλοι οι εµπλεκόµενοι – ενδιαφερόµενοι στην παραγωγή του χαλλουµιού και οι αποφάσεις θα παίρνονται από κοινού. Στη δεύτερη επιτροπή θα είναι όλες οι υπηρεσίες του κράτους (Υπουργεία Εξωτερικών, Γεωργίας, Νοµική Υπηρεσία κ.ά.).
Σχετικά µε το λογισµικό παρακολούθησης, είναι στο πλαίσιο της πραγµατικής εικόνας που θέλουμε να έχουμε για τις ποσότητες του αιγοπρόβειου γάλακτος και ξεκινά η πλήρης εφαρµογή του τις επόµενες µέρες. Επιπλέον, φέτος, δώσαμε στοχευµένη στήριξη στους αιγοπροβατοτρόφους που έχουν παραγωγικά ζώα ύψους 2 εκατ. ευρώ ως κίνητρο.
