Τα εγκαίνια της Δικοινοτικής Εικαστικής Έκθεσης «Από τον πόνο στην ελπίδα» πραγματοποιήθηκαν σήμερα Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2025 στα κεντρικά γραφεία του Stelios Foundation στη Λευκωσία (Λεωφόρος Μάρκου Δράκου 5).
Η εικαστική έκθεση διοργανώνεται από το Γραφείο Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ σε συνεργασία με το «Μαζί Μπορούμε» και την «Κίνηση Πολιτισμού» και συγκεντρώνει έργα τέχνης 12 Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων καλλιτεχνών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, η έκθεση θα περιοδεύσει σε διάφορα μέρη της Κύπρου όπως Λάρνακα, Πάφο και Αμμόχωστο. Τα έργα τέχνης δεν θα πωλούνται λόγω του ανθρωπιστικού χαρακτήρα της έκθεσης ενώ την επιμέλεια της έκθεσης έχουν η ζωγράφος Νιλγκιούν Γκιουνέι και ο γλύπτης Φώτος Δημητρίου.
Όπως αναφέρουν οι οργανωτές «η ιδέα για τη δικοινοτική εικαστική έκθεση προήλθε από μία συγγενή «αγνοούμενου», την Γιλντάν Σεντέφ Γκιουλάκντενιζ από την Τόχνη. Το 1974, κάποιοι Ελληνοκύπριοι που ανήκαν στην ΕΟΚΑ-Β είχαν πάρει δύο λεωφορεία με Τουρκοκύπριους από την Τόχνη και το Ζύγι και μεταξύ αυτών των Τουρκοκυπρίων ήταν και τα δύο νεαρά αδέρφια της Γιλντάν Σεντέφ Γκιουλάκντενιζ που παρέμειναν «αγνοούμενοι» μαζί με όλους τους άλλους.
Τα λείψανα πολλών εκ των «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων από την Τόχνη και το Ζύγι βρέθηκαν κατά τις εκταφές της Δικοινοτικής Επιτροπής Αγνοουμένων στη Γεράσα και την Παρεκκλησιά, κοντά στη Λεμεσό. Αν και βρέθηκαν τα λείψανα ενός εκ των αδερφιών της Γιλντάν, του Αχμέτ Χαμζά, τα λείψανα του Γιουκσέλ Χαμζά δεν βρέθηκαν στους ομαδικούς τάφους και εξακολουθεί να «αγνοείται». Η Γιλντάν, η οποία ασχολείται με την κεραμική ζήτησε τη βοήθεια της δημοσιογράφο Σεβγκιούλ Ουλουντάγκ, τα άρθρα της οποίας για τους «αγνοούμενους» και «ομαδικούς τάφους» δημοσιεύονται τα τελευταία 24 χρόνια στις εφημερίδες «Γενίντουζεν» και «Πολίτης» για βοήθεια στη διοργάνωση μιας τέτοιας έκθεσης. Η Ουλουντάγκ την έφερε σε επαφή με τους καλλιτέχνες Νιλγκιούν Γκιουνέι και Φώτο Δημητρίου που ανάλαβαν την επιμέλεια της έκθεσης. Η Νιλγκιούν Γκιουνέι ήταν επίσης επιμελήτρια της έκθεσης τέχνης «Color of Truth» με θέμα τους αγνοούμενους και ομαδικούς τάφους το 2013. Η ιδέα της έκθεσης τέχνης «From Pain to Hope» γεννήθηκε έτσι και αναπτύχθηκε από εκεί.»
Κοινή δήλωση οργανωτών
Σε κοινή δήλωση του Ηλία Δημητρίου υπεύθυνου του Γραφείου Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ, της διερευνητικής δημοσιογράφου Σεβγκιούλ Ουλουντάγκ, που βοήθησε στη διοργάνωση της έκθεσης και του Δρ. Ανδρέα Χρυσάνθου, συμπροέδρου της «Κίνησης Πολιτισμού», αναφέρθηκαν τα εξής:
«Δώδεκα Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι καλλιτέχνες ενώνουν τις πινελιές τους για να αντικατοπτρίσουν τον ανθρώπινο Πόνο όλων των Κυπρίων και πώς αυτός μπορεί να θεραπευτεί και να μετατραπεί σε Ελπίδα. Με πίνακες ζωγραφικής και έργα κεραμικής, η έκθεση στοχεύει να μιλήσει στις καρδιές των Κυπρίων και να προωθήσει την ενσυναίσθηση για τον πόνο που έχουν προκαλέσει ο πόλεμος και οι διακοινοτικές συγκρούσεις στους απλούς ανθρώπους των δύο κοινοτήτων. Ένας πόνος που δεν ξεχνιέται αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται ο τρόπος για να θεραπευτεί ώστε οι μελλοντικές γενιές των Κυπρίων να μην επιλέξουν τον δρόμο της σύγκρουσης αλλά αυτόν της επικοινωνίας και της ειρηνικής συνύπαρξης.»
Καλλιτέχνες
Νιλγκιούν Γκιουνέι, Φώτος Δημητρίου, Δάφνη Τριμικλινιώτη, Χρίστος Κακουλλής (CRS), Γιλντάν Σεντέφ Γκιουλάκντενιζ, Βάσος Δημητρίου, Ντερβίς Οζέρ, Μιχάλης Κιρλίτσιας (αποθανών), Γιώργος Γαβριήλ, Αλιγιέ Γκιούντογντου, Αϊντάν Λισανιλέρ και Εντά Γκιοκσέ.
Για μας ο πόνος των ανθρώπων δεν διαχωρίζεται στη βάση της γλώσσας και της καταγωγής του καθενός, τόνισε μεταξύ άλλων ο Στέφανος Στεφάνου στην ομιλία του στην εκδήλωση.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ ευχαρίστησε τους συνδιοργανωτές που μαζί με το Γραφείο Επαναπροσέγγισης του κόμματος εργάστηκαν για την υλοποίηση αυτής της ιδιαίτερης έκθεσης. Ευχαρίστησε επίσης το «Μαζί Μπορούμε» που είναι η μόνη δικοινοτική οργάνωση συγγενών αγνοουμένων και Θυμάτων Πολέμου με προσφορά στη διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων. Και βεβαίως την Κίνηση Πολιτισμού που διαχρονικά πρωτοστατεί στον πολιτισμό και τη δικοινοτική δράση.
Αναλυτικά ο χαιρετισμός του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στα εγκαίνια της Δικοινοτικής Εικαστικής Έκθεσης «Από τον Πόνο στην Ελπίδα»:
Αγαπητοί φίλοι/ες,
Σας καλωσορίζω στα εγκαίνια της δικοινοτικής εικαστικής έκθεσης «Από τον Πόνο στην Ελπίδα».
Έχουμε μόλις ολοκληρώσει μια χρονιά-ορόσημο των τραγικών επετείων της σύγχρονης ιστορίας του νησιού μας. Εξήντα χρόνια από το 1964. Πενήντα χρόνια από το 1974. Επέτειοι που ως επί το πλείστο αντικρίστηκαν για ακόμη μια φορά μονοδιάστατα και στις δύο πλευρές του συρματοπλέγματος. Χωρίς να αντικρίζεται ο ανθρώπινος πόνος της άλλης κοινότητας. Χωρίς να εντοπίζονται οι ευθύνες της πλευράς του καθενός για μια σειρά γεγονότων που οδήγησαν στο σημερινό απαράδεκτο διχοτομικό στάτους κβο. Χωρίς να εντοπίζονται επίσης τα αποκρουστικά εγκλήματα έναντι αθώων αμάχων κάθε πλευράς και όχι μόνο της πλευράς του καθενός. Εγκλήματα που είχαν αντίκτυπο στις ζωές των απλών ανθρώπων οι οποίοι έχασαν τους δικούς τους, τους τόπους τους και ο,τιδήποτε με το οποίο ήταν συναισθηματικά συνδεδεμένοι. Εγκλήματα που οδήγησαν ώστε οι Κύπριοι να χάσουν τη νιότη τους, την πορεία της ζωής τους, τον ίδιο τον εαυτό τους.
Για μας ο πόνος των ανθρώπων δεν διαχωρίζεται στη βάση της γλώσσας και της καταγωγής του καθενός. Ο πόνος είναι ανθρώπινος και τα εγκλήματα δεν είναι τίποτα άλλο πέραν από καταδικαστέα. Οι δολοφόνοι και κακοποιοί δεν μπορούν να βαφτίζονται ήρωες ή τρομοκράτες ανάλογα σε ποιο στρέφονταν τα εγκλήματά τους. Διότι οι εγκληματίες που έσπειραν τον πόνο, κακοποίησαν και βίασαν τα σώματα και τις ψυχές αθώων αμάχων δεν είναι παρά εγκληματίες άσχετα αν τις πράξεις τους τις βάφτισαν «εθνικό καθήκον» (που δεν ήταν), αντεκδίκηση ή «πράξεις εν βρασμώ ψυχής».
Μαζί με αυτά πρέπει να μιλήσουμε και για τα αφανή θύματα. Τις γυναίκες που κακοποιήθηκαν από σοβινιστές και μετά για δεύτερη φορά από την ίδια τους την κοινότητα η οποία τις στιγμάτισε και τις έβαλε στο περιθώριο. Τους αιχμάλωτους πολέμου και των συγκρούσεων, τους αμάχους, τους πρόσφυγες, τους εγκλωβισμένους, τα παιδιά του πολέμου που ωρίμασαν μέσα σε ένα καλοκαίρι.
Βεβαίως, δεν ήταν όλοι οι Κύπριοι που επέλεξαν τον δρόμο της σύγκρουσης. Είναι και οι αφανείς ήρωες που δεν τους τιμά επίσημα καμιά πλευρά. Είναι αυτοί που έσωσαν ζωές ατόμων από την άλλη κοινότητα. Είναι αυτοί που πρόταξαν την ειρηνική συνύπαρξη σε χαλεπούς καιρούς παρά το ότι τους βάφτιζαν και «προδότες» από πάνω.
Στους τελευταίους βέβαια ανήκει και ο δικός μας χώρος η Αριστερά που ήταν πάντα μέτωπο των κοινών αγώνων των δύο κοινοτήτων ενώ πρότασσε την ειρηνική συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων. Είναι ο χώρος που μέχρι σήμερα προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα για ειρήνη και ομοσπονδιακή λύση παρά το ζοφερό πολιτικό σκηνικό που μας περιβάλλει.
Μιλώντας για ελπίδα, αγγίζουμε το άλλο κομμάτι αυτής της έκθεσης. Η ελπίδα που επουλώνει πληγές του παρελθόντος και βοηθά τους ανθρώπους να πάνε πάρα κάτω. Που βοηθά τους Κυπρίους να κοιτάξουν μαζί κατάματα το παρελθόν όχι για να μείνουν εγκλωβισμένοι στο παρελθόν αλλά ούτε και για να διαγράψουν την ιστορία. Βλέπουν το παρελθόν για να κατανοήσουν τι πρέπει να αφήσουν πίσω και πάνω σε γερές βάσεις να κτίσουν ένα διαφορετικό μέλλον. Το μέλλον της ειρήνης, της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής δικαιοσύνης
Γι’ αυτό το μέλλον γίνεται αυτή η εικαστική έκθεση που μέσα από τα έργα 12 συμπατριωτών μας, προσπαθεί να αποτυπώσει το παρελθόν αλλά και για να υποδείξει το διαδρομή που πρέπει να διανύσουμε για να μην επαναληφθεί η ιστορία που προκάλεσε αιματοχυσία, πόνο, οδύνη και σπαραγμό.
Να ευχαριστήσω τους συνδιοργανωτές μας που μαζί με το Γρ. Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ εργάστηκαν για την υλοποίηση αυτής της ιδιαίτερης έκθεσης. Το «Μαζί Μπορούμε» που είναι η μόνη δικοινοτική οργάνωση συγγενών αγνοουμένων και Θυμάτων Πολέμου με προσφορά στη διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων. Και βεβαίως την Κίνηση Πολιτισμού που διαχρονικά πρωτοστατεί στον πολιτισμό και τη δικοινοτική δράση.
Συγχαρητήρια στους καλλιτέχνες, τους καλλιτεχνικούς επιμελητές και τους εθελοντές για την πραγματοποίηση της της έκθεσης.
