Η ανάκληση των ελαττωματικών αερόσακων της Takata θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και πιο δαπανηρές ανακλήσεις στην ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας. Πρόκειται για μια σοβαρή υπόθεση που προκάλεσε διεθνείς ανησυχίες λόγω των θανάτων και των τραυματισμών που συνδέθηκαν με την έκρηξη των αερόσακων.
Η Takata Corporation, ιδρυθείσα το 1933 στην Ιαπωνία, ξεκίνησε την παραγωγή αερόσακων τη δεκαετία του 1980.
Το 2001, η Isuzu εξέδωσε την πρώτη ανάκληση αερόσακων Takata μετά από περιστατικό έκρηξης του αερόσακου.
Το 2004, αναφέρθηκε το πρώτο περιστατικό έκρηξης σε όχημα Honda στις ΗΠΑ, με την εταιρεία να θεωρεί το συμβάν μεμονωμένο. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια, πολλαπλά περιστατικά οδήγησαν σε διαδοχικές ανακλήσεις.
Το 2008, η Honda ανακάλεσε 3.940 οχήματα λόγω ελαττωματικών αερόσακων.
Μέχρι το 2013, οι ανακλήσεις επεκτάθηκαν σε 3,6 εκατομμύρια οχήματα παγκοσμίως.
Το 2015, η Takata ανακοίνωσε την ανάκληση 34 εκατομμυρίων αερόσακων, καθιστώντας την τη μεγαλύτερη ανάκληση στην ιστορία.
Το 2017, η εταιρεία υπέβαλε αίτηση πτώχευσης λόγω των οικονομικών επιπτώσεων.
Πώς ξεκίνησε η κρίση
Η ιαπωνική εταιρεία Takata Corporation, η οποία παρήγαγε αερόσακους για δεκάδες αυτοκινητοβιομηχανίες, αντιμετώπισε την πρώτη ανάκληση το 2008 όταν καταγράφηκαν περιστατικά έκρηξης αερόσακων κατά την ενεργοποίησή τους. Οι έρευνες αποκάλυψαν ότι το προωθητικό υλικό νιτρικό αμμώνιο, το οποίο χρησιμοποιούσε η Takata για την εκτόνωση του αερόσακου, αποδείχθηκε εξαιρετικά ασταθές σε συνθήκες υγρασίας και θερμότητας.
Οι ελαττωματικοί αερόσακοι της Takata χρησιμοποιούσαν προωθητικό υλικό με βάση το νιτρικό αμμώνιο χωρίς κατάλληλο αποξηραντικό. Με την πάροδο του χρόνου και υπό συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας, το προωθητικό υλικό μπορούσε να αποσταθεροποιηθεί, οδηγώντας σε υπερβολική πίεση κατά την ενεργοποίηση του αερόσακου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έκρηξη του μεταλλικού περιβλήματος και την εκτόξευση θραυσμάτων στο εσωτερικό του οχήματος, προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς ή θανάτους.
Θάνατοι και τραυματισμοί
Η ασταθής χημική αντίδραση είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση μεταλλικών θραυσμάτων κατά την έκρηξη των αερόσακων, προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς και τουλάχιστον 25 θανάτους παγκοσμίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο, έχουν σημειωθεί πάνω από 400 τραυματισμοί που σχετίζονται με το συγκεκριμένο πρόβλημα.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024, έχουν καταγραφεί 28 θάνατοι στις ΗΠΑ λόγω των ελαττωματικών αερόσακων.
Μαζικές ανακλήσεις
Από το 2013 έως σήμερα, περισσότερα από 67 εκατομμύρια οχήματα στις ΗΠΑ και πάνω από 100 εκατομμύρια παγκοσμίως έχουν ανακληθεί για αντικατάσταση των προβληματικών αερόσακων. Η ανάκληση επηρεάζει μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως οι Honda, Toyota, BMW, Ford και General Motors.
Πτώχευση της Takata
Το 2017, η Takata κήρυξε πτώχευση μετά τη συσσώρευση χρεών ύψους άνω των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία εξαγοράστηκε από την Key Safety Systems, μια εταιρεία που εδρεύει στις ΗΠΑ και διατήρησε την παραγωγή ασφαλών προϊόντων.
Νομικές συνέπειες και αποζημιώσεις
Η Takata παραδέχθηκε την ενοχή της για εγκληματική συμπεριφορά το 2017 και συμφώνησε να καταβάλει πρόστιμο ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, εκ των οποίων τα 850 εκατομμύρια προορίζονταν για αποζημιώσεις αυτοκινητοβιομηχανιών.
Η κατάσταση σήμερα στην Κύπρο
Η Κύπρος αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις λόγω των ελαττωματικών αερόσακων Takata, με τις αρχές να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία των οδηγών και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
Έκδοση Διαταγμάτων για Ανάκληση Οχημάτων
Στις 3 Φεβρουαρίου 2025, το Υπουργείο Μεταφορών εξέδωσε διατάγματα που προβλέπουν την άμεση ακινητοποίηση 276 οχημάτων. Από αυτά, 138 οχήματα ακινητοποιούνται λόγω ελαττωματικών αερόσακων Takata, ενώ τα υπόλοιπα 138 λόγω προβλημάτων στα φρένα. Οι ιδιοκτήτες αυτών των οχημάτων θα ενημερωθούν από τους διανομείς και το Τμήμα Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ).
Κατάλογος Οχημάτων προς Ανάκληση
Το Υπουργείο Μεταφορών δημοσίευσε κατάλογο με περίπου 82.000 οχήματα που υπόκεινται σε ανάκληση λόγω ελαττωματικών αερόσακων Takata. Οι ιδιοκτήτες καλούνται να επικοινωνήσουν με τους διανομείς των κατασκευαστών για περισσότερες πληροφορίες και για να προγραμματίσουν την αντικατάσταση των αερόσακων.
Προθεσμία για Αντικατάσταση Αερόσακων
Το ΤΟΜ έχει ορίσει προθεσμία οκτώ μηνών για την ολοκλήρωση των ανακλήσεων των αερόσακων Takata. Μετά την πάροδο αυτής της περιόδου, εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί η αντικατάσταση, θα αναστέλλεται το πιστοποιητικό καταλληλότητας του οχήματος, οδηγώντας σε ακινητοποίησή του.
Διοικητικό Κόστος και Έρευνες
Δύο εταιρείες έχουν επιβάλει χρεώσεις για τον έλεγχο οχημάτων που εισήχθησαν από τρίτες χώρες, επικαλούμενες διοικητικό κόστος. Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή διερεύνησε το θέμα και διαπίστωσε ότι οι χρεώσεις αυτές είναι νόμιμες και δεν παραβιάζουν τη νομοθεσία περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
Ποινικές Έρευνες για Θανάτους από Αερόσακους Takata
Οι αρχές διεξάγουν ποινικές έρευνες για θανάτους που αποδίδονται σε ελαττωματικούς αερόσακους Takata. Στο πλαίσιο αυτών των ερευνών, εξετάζονται πιθανές ευθύνες του ΤΟΜ και αντιπροσωπειών οχημάτων για μη ενημέρωση των ιδιοκτητών σχετικά με τις ανακλήσεις.
Οι ιδιοκτήτες οχημάτων στην Κύπρο καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να ελέγχουν εάν το όχημά τους περιλαμβάνεται στις ανακλήσεις και να προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες για την αντικατάσταση των ελαττωματικών αερόσακων, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλειά τους.
