Το βασικό κενό είναι η έλλειψη ενότητας και κουλτούρας ειρήνης, που θα εξασφαλίσει την προσέγγιση και την εµπιστοσύνη µεταξύ των δύο κοινοτήτων, ανέφερε ο Γενικός Γραµµατέας του Ρεπουµπλικανικού Τουρκικού Κόµµατος(ΡΤΚ), Ασίµ Ακανσόι σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Χ».
Ο Τουρκοκύπριος πολιτικός επεσήµανε πως οι δυνάµεις που θέλουν λύση πρέπει να επωµιστούν την ευθύνη να ηγηθούν τις δύο κοινότητες κάνοντας βήµατα προς την επίλυση του Κυπριακού. Τέλος, σχολιάζοντας την επίσκεψη της Ντι Κάρλο, σηµείωσε πως δεν υπάρχει συγκεκριµένος λόγος να είµαστε αισιόδοξοι για τη διευρυµένη συνάντηση.
Βρισκόµαστε σε ένα κρίσιµο σταυροδρόµι στο Κυπριακό. Πώς σχολιάζετε την κινητικότητα που σηµειώνεται τον τελευταίο καιρό;
Όπως είναι γνωστό, στη συνάντηση του δείπνου στη Νέα Υόρκη τον Οκτώβριο ο Γενικός Γραµµατέας Γκουτέρες τόνισε δύο σηµεία. Από τη µια είχαµε την έκκληση προς τα µέρη να ανοίξουν νέα σηµεία διέλευσης και από την άλλη την πρόσκληση για διευρυµένη συνεδρίαση. Οι τρέχουσες εξελίξεις είναι αποτέλεσµα αυτής της πρωτοβουλίας του Γενικού Γραµµατέα.
Το γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει κάποια επίσηµη πρωτοβουλία του ΟΗΕ τα τελευταία τεσσεράµισι χρόνια, οφείλεται στην έλλειψη κοινού τόπου µεταξύ του κ. Τατάρ και του κ. Χριστοδουλίδη στα πλαίσια πάντα των παραµέτρων του ΟΗΕ. Μια αλλαγή όµως της βάσης συζήτησης δεν θα µας οδηγήσει σε µια µόνιµη λύση στην Κύπρο. Η βάση για µια διευθέτηση στην Κύπρο είναι τα σχετικά ψηφίσµατα του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μια βιώσιµη και λειτουργική νέα δοµή µπορεί να οικοδοµηθεί µόνο µε αυτόν τον τρόπο.
∆εν µπορούν να γίνουν γόνιµα βήµατα µε προσεγγίσεις όπως οι τυχαίες επαφές και η συνεργασία. Όλες οι επαφές και οι συνεργασίες έχουν νόηµα µόνο εάν βρίσκονται στο πλαίσιο της κύριας πολιτικής αντίληψης που ανέφερα παραπάνω.
Ως εκ τούτου, νοµίζω ότι µέληµά µας δεν πρέπει να είναι µόνο να ανοίξουµε νέα σηµεία διέλευσης, αλλά και να κάνουµε βήµατα στο πλαίσιο της λύσης του Κυπριακού.
Πού εντοπίζετε το πρόβληµα για τη µέχρι στιγµής στασιµότητα;
Σε αυτή την ιστορική διαδικασία είδαµε ότι το κύριο πρόβληµα δεν βρίσκεται στις µέχρι τώρα συµφωνίες και στο µοντέλο λύσης. Το βασικό κενό είναι η έλλειψη ενότητας που θα εξασφαλίσει την προσέγγιση και την εµπιστοσύνη µεταξύ των κοινοτήτων. Μπορούµε να το ονοµάσουµε και ως έλλειψη κουλτούρας ειρήνης. Όταν λέω κουλτούρα, µιλάω για σύµπραξη, συµπαραγωγή, εµπειρίες συµβίωσης και πρακτικής.
Το χάσµα που προκύπτει σε αυτόν τον τοµέα έχει χωρίσει τις κοινότητες και τις ώθησε να βρουν λύσεις στα προβλήµατά τους στις δικές τους δοµές. Αυτός είναι ο λόγος πίσω από την τάση που δηµιουργείται για δύο ξεχωριστές δοµές. Φυσικά, δεν αγνοώ και τις παρεµβάσεις που έγιναν για ανάδειξη αυτής της κατάστασης.
Πώς µπορούν οι δυνάµεις που θέλουν λύση στο Κυπριακό να καλύψουν αυτό το χάσµα;
Αυτό που πρέπει να γίνει τώρα είναι να γίνουν µε θάρρος βήµατα συνεργασίας που λαµβάνουν υπόψη τις ανάγκες των κοινοτήτων και των ατόµων, χωρίς να χάνουµε ποτέ τον κύριο άξονα, δηλαδή τις βασικές παραµέτρους.
Για παράδειγµα, διαβάζουµε στον Τύπο τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Γεωργίου. Στον 21ο αιώνα η ύπαρξη τέτοιων νοοτροπιών και πολιτικών λόγων αποτελεί µεγάλο κίνδυνο. Όχι µόνο για τη διευθέτηση του κυπριακού προβλήµατος, αλλά και για την εσωτερική οργάνωση της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Την ώρα που Τουρκία και Ελλάδα ανοίγουν µια νέα σελίδα, πρέπει να συνειδητοποιήσουµε ότι τέτοιες δηλώσεις δηλητηριάζουν την Κύπρο. Τα παραδείγµατά του, που παραπέµπουν 2500 χρόνια πριν, δεν πρέπει να επηρεάζουν τη νεολαία του σήµερα.
Βλέπω ότι υπάρχει ένα σοβαρό ηγετικό κενό και στις δύο κοινότητες. Είτε το θέλουµε είτε όχι, οι δυνατοί, ευέλικτοι, αποφασιστικοί πολιτικοί ηγέτες του χθες, που ξέρουν τι θέλουν, δεν είναι εκεί. Θα γεµίσουµε αυτό το κενό! Θα το γεµίσουµε και στον Βορρά και στον Νότο. Εµείς είµαστε αυτοί που θα το κάνουµε. Αυτό θα το κάνουν οι κύριες δυνάµεις και στις δύο κοινότητες που στοχεύουν σε λύση. Θα κάνουµε βήµατα που θα επικεντρωθούν στη λύση και όχι στη σύγκρουση και την ένταση. Με αποφασιστικότητα, µέσα από διαπραγµατεύσεις. Στον κόσµο, τα πολιτικά κόµµατα που διαφωνούσαν πριν, κάθονται στο τραπέζι την επόµενη µέρα και προβάλλουν τη βούληση να λύσουν τα προβλήµατα για χάρη του λαού τους. Έχουµε ακόµα µια περιττή αίσθηση άµυνας. Πρέπει να βγούµε από το καβούκι µας τώρα. Πρέπει να συναντηθούµε µε τους πολιτικούς παράγοντες στην Τουρκία και την Ελλάδα. Αυτό πρέπει να είναι το πολιτικό όραµα του 21ου αιώνα. Πρέπει να είµαστε ατρόµητοι, θαρραλέοι, ευέλικτοι και σε διάλογο.
Πώς ερµηνεύετε την επίσκεψη της αναπληρώτριας Γ.Γ. του ΟΗΕ, Ρόζµαρι Ντι Κάρλο και τις συναντήσεις της µε τους δύο ηγέτες;
Η Ντι Κάρλο ήρθε και άκουσε τις απόψεις των πλευρών πριν από τη συνάντηση 5+1. Νοµίζω ότι συνειδητοποίησε ότι δεν υπάρχει κάτι νέο στο κυπριακό µέτωπο αυτή τη στιγµή. ∆εν υπάρχει συγκεκριµένος λόγος να είµαστε αισιόδοξοι για τη συνάντηση 5+1. ∆εν λέω ότι δεν πρέπει να γίνει η συνάντηση. Νοµίζω ότι πρέπει να πραγµατοποιηθεί. Ας µην έχουµε όµως πολλές προσδοκίες. Το σηµαντικό είναι να κρατήσουµε τον ΟΗΕ ενήµερο. Η συνάντηση πρέπει να έχει και αυτόν το σκοπό.
Επιµένει αδιάλλακτα στις θέσεις του ο Τατάρ…
Συναντήσαµε µια µυθοπλασία από µέρους του Τατάρ, που βασίζεται στη συνέχιση της δεδοµένης κατάστασης, δηλαδή στην κατανόηση ότι καµία λύση δεν είναι λύση.
Εµείς, ως ΡΤΚ, έχουµε δηλώσει ξεκάθαρα ότι η µη λύση δεν µπορεί να είναι λύση. Υποστηρίζουµε ξεκάθαρα ότι η πολιτική ισότητα είναι ψήφισµα του Συµβουλίου Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών και δεν δεχόµαστε να αποτελέσει αντικείµενο διαπραγµατεύσεων. Οι διαπραγµατεύσεις θα πρέπει να ξεκινήσουν µε την επιβεβαίωση της εκ περιτροπής προεδρίας και την ενεργό συµµετοχή στις αποφάσεις που θα ληφθούν σε όλα τα οµοσπονδιακά όργανα.
Η νέα διαδικασία διαπραγµάτευσης θα πρέπει να ξεκινήσει στο πλαίσιο µιας µεθοδολογίας προσανατολισµένης στα αποτελέσµατα ανάλογα µε το χρονοδιάγραµµα που θα καθοριστεί. Θα πρέπει να τηρηθούν όλες οι συµφωνίες και οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί στις επίσηµες διαπραγµατεύσεις µέχρι τη διάσκεψη στο Κρανς Μοντανά του 2017. Οι διαπραγµατεύσεις θα βασιστούν σε αυτούς τους συµβιβασµούς.
Και φυσικά, µπροστά στο ενδεχόµενο νέας αποτυχίας, παρά την όποια εποικοδοµητική προσέγγιση της τουρκοκυπριακής πλευράς, η απαραίτητη διαβεβαίωση για την αποτροπή της συνέχισης του status quo θα πρέπει να παρέχεται από την επίσηµη διαδικασία διαπραγµάτευσης. Αυτή η διαβεβαίωση θα πρέπει να παρέχεται εκ των προτέρων. Και εδώ πρέπει να τηρηθεί το άνοιγµα στην Έκθεση Ανάν του 2004.
Πρόσφατα δηλώσατε πως είναι σηµαντικό για το CTP να ξεκινήσει διάλογο µε τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, κ. Χακάν Φιντάν, καθώς είναι «ένα πρόσωπο δεκτικό σε ένα άνοιγµα στο Κυπριακό». Πού στηρίζετε αυτή την άποψη;
Έχω µοιραστεί τις εντυπώσεις που είχαµε κατά τις συναντήσεις µαζί του. Μπορούµε να πούµε ότι ο κ. Φιντάν δεν είναι δογµατικός ως προς τη λύση. Είναι ανοιχτός στο να κάνει βήµατα προσανατολισµένα στη λύση µε δηµιουργικές ιδέες. Νοµίζω ότι ο διάλογος είναι πάντα σηµαντικός σε αυτό το σηµείο.
Ασταθής η οικονοµική κατάσταση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα
Βλέπουµε συχνά κινητοποιήσεις και απεργίες από τις τ/κ συντεχνίες µε αφορµή το κόστος ζωής. Πώς τα βγάζουν πέρα οικονοµικά τα χαµηλότερα και µικροµεσαία στρώµατα σε αυτή την κατάσταση;
Είναι σαφές ότι βρισκόµαστε κάτω από υψηλό πληθωρισµό. Η αστάθεια στην οικονοµική δοµή της Τουρκίας επηρεάζει και τη ζωή εδώ. ∆εν έχουµε νοµισµατική πολιτική, υπόκειται στις αποφάσεις που λαµβάνει η Κεντρική Τράπεζα στην Άγκυρα. Με τις δηµοσιονοµικές πολιτικές µπορούµε να κάνουµε κάποια βήµατα µόνο, σε κάποιο βαθµό. Η παρουσία και η απουσία της σηµερινής «κυβέρνησης» είναι ένα και το αυτό.
Υπάρχουν µεγάλα προβλήµατα. Αν και οι µισθοί των ανθρώπων δεν είναι πολύ χαµηλοί, η αγοραστική δύναµη είναι χαµηλή. Για το λόγο αυτό η οικονοµία έχει µετατοπιστεί εν µέρει προς τον νότο αυτή τη στιγµή. Ακριβώς όπως η οικονοµία σας έχει εν µέρει µετατοπιστεί στον βορρά κατά καιρούς. Με τη γενικότερη έννοια, η εισοδηµατική ανισότητα βρίσκεται στο χειρότερο σηµείο της. Υπάρχει ένα τροµερό χάσµα µεταξύ του κορυφαίου 20% της τουρκοκυπριακής κοινότητας και της υπόλοιπης. Η µεσαία τάξη γίνεται ραγδαία φτωχότερη. Η αγοραστική δύναµη πέφτει.
