«Η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι απαραίτητη για την ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου, αλλά πρέπει να γίνεται με υπευθυνότητα, σεβασμό στο περιβάλλον και με ορθολογικό χωροταξικό σχεδιασμό. Η σχεδιαζόμενη επένδυση ύψους €200 εκατ. της ιδιωτικής εταιρείας Cyprus Solar Thermal, που περιλαμβάνει φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 180MW στις κοινότητες Λυθροδόντα, Καταλιόντα και Μαθιάτη, αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα έργου που εγείρει σοβαρά περιβαλλοντικά ζητήματα», σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση της Περιβαλλοντικής Κίνησης Κύπρου.
Αναλυτικά:
«Το έργο, που αναπτύσσεται σε έκταση 2.500.000 τ.μ., έχει ήδη περάσει το στάδιο της προκαταρκτικής αξιολόγησης, χωρίς να απαιτηθεί Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, με την αιτιολογία ότι οι υποδομές του απέχουν 500 μέτρα από τα όρια του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) «Ποταμός Γιαλιάς» του Δικτύου Natura 2000. Ωστόσο, η απόσταση αυτή δεν αναιρεί τις πιθανές επιπτώσεις στο οικοσύστημα της περιοχής, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η προβλεπόμενη αποψίλωση πάνω από 1.200 δέντρων και η συνολική αλλαγή χρήσης γης!
Η Περιβαλλοντική Κίνηση Κύπρου θεωρεί ότι η συγκεκριμένη ανάπτυξη δεν θα πρέπει να προχωρήσει ή τουλάχιστο πριν γίνει μια ενδελεχής περιβαλλοντική μελέτη, η οποία θα εξετάζει τις σωρευτικές επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία ενός τόσο μεγάλης έκτασης έργου. Παρόλο που η Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, που έγινε από την ιδιωτική εταιρεία, ισχυρίζεται ότι οι επιπτώσεις στην πανίδα, τη χλωρίδα και το μικροκλίμα της περιοχής είναι αναστρέψιμες, στην πραγματικότητα η καταστροφή δασικών εκτάσεων και φυσικών οικοτόπων δεν μπορεί να αντισταθμιστεί παρά σε ελάχιστο βαθμό.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, αναμένεται αλλαγή χρήσης του 73% των τεμαχίωνπου θα καλυφθούν από τις εγκαταστάσεις, καταστρέφοντας σημαντικές φυσικές εκτάσεις. Παρόλο που διατυπώνεται η άποψη ότι τα είδη της περιοχής θα μπορούν να χρησιμοποιούν εναπομείνασες εκτάσεις για φωλεοποίηση και τροφοληψία, η σταδιακή αποψίλωση του φυσικού τοπίου και ο κατακερματισμός των ενδιαιτημάτων τους θα οδηγήσουν σε σοβαρή υποβάθμιση του οικοσυστήματος.
Η Κυπριακή Πολιτεία δεν μπορεί να συνεχίσει να εγκρίνει τέτοιου είδους έργα χωρίς ένα σαφές πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Η ανεξέλεγκτη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων σε γεωργικές και δασικές εκτάσεις, όπως το υπό αναφορά και αυτό στην περιοχή της Φλάσου που έγινε – με την έγκριση ποιού;- μέσα στο δάσος, αντί σε άγονες περιοχές, δείχνει έλλειψη περιβαλλοντικής στρατηγικής και αποτελεί σοβαρή απειλή για τη φυσική κληρονομιά της χώρας. Για τα φωτοβολταϊκά, υπάρχουν χώροι κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων, σε οροφές εργοστασίων σε βιομηχανικές περιοχές, σε άγονες περιοχές κλπ.
Η Περιβαλλοντική Κίνηση Κύπρου καλεί την Επιτροπή Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων να εξετάσει με κάθε αυστηρότητα με βάση τις αρχές προστασίας του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων και την Περιβαλλοντική Αρχή να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων απορρίπτοντας τυχόν προσπάθειες για χαλαρώσεις για έγκριση του έργου. Μέσα στο πλαίσιο της εξέτασης της αίτησης κρίνουμε ως εξαιρετικά αναγκαία την εκπόνηση ολοκληρωμένης και ανεξάρτητης Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλονπου θα εξετάσει τη συνολική επίδρασή του συγκεκριμένου έργου, αλλά και τις σωρευτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από έργα «ανάπτυξης» στην ευρύτερη περιοχή.
Εάν η κυβέρνηση επιθυμεί πραγματικά μια βιώσιμη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, τότε θα πρέπει να διαμορφώσει σαφείς κανόνες και περιορισμούς για το πού και πώς αναπτύσσονται τέτοιες επενδύσεις και κυρίως να τους εφαρμόσει.
Η μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν πρέπει να γίνεται με πρώτιστο μέλημα την εξυπηρέτηση των οποιονδήποτε οικονομικών συμφερόντων και να έρχεται εις βάρος της φύσης και της τοπικής κοινωνίας.
Περιβαλλοντική Κίνηση Κύπρου
16/2/2025»
