Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου
Πολύ μακριά από τις προσδοκίες της κοινωνίας κινείται το πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης το οποίο ετοιμάστηκε από την κυβέρνηση, αφού η αύξηση του αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ το χρόνο (ήτοι 83 ευρώ το μήνα περίπου) δεν αντικατοπτρίζει τη μεγάλη αύξηση που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια στο κόστος ζωής λόγω της ακρίβειας. Το χειρότερο όμως είναι ότι τα οφέλη από τις αλλαγές οι οποίες προτείνονται στις φορολογικές κλίμακες περιορίζονται κυρίως στο 20% των υψηλόμισθων με απολαβές πέραν των 40 χιλ. ευρώ το χρόνο. Αντίθετα, ποσοστό πέραν του 50% των εργαζομένων που ήδη βρίσκονται κάτω από το αφορολόγητο όριο, δεν θα έχουν κανένα όφελος από την αναπροσαρμογή των κλιμάκων. Παρά ταύτα, θα φορτωθούν το μεγαλύτερο βάρος από την επιβολή των νέων λεγόμενων πράσινων φορολογιών που έρχονται με φόρα τον Μάιο.
Σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας –τα οποία βασίζονται σε δεδομένα του 2023– ποσοστό 52,6% των εργαζόμενων έχουν μηνιαίες απολαβές μέχρι 1.749 ευρώ και ως εκ τούτου δεν ξεπερνούν το υφιστάμενο όριο του αφορολόγητου (19,500 ευρώ το χρόνο) και φυσικά δεν επηρεάζονται από την αύξηση του ορίου στα 20.500 ευρώ.
Επίσης, ποσοστό 17,9% των εργαζόμενων με απολαβές 1.750 – 2.499, οι οποίοι σήμερα εμπίπτουν στη φορολογική κλίμακα του 20%, θα παραμείνουν στην ίδια κατηγορία. Και αυτό γιατί η οροφή στην υπό αναφορά κλίμακα αυξάνεται μόνο κατά 2.000 ευρώ (από 28.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ).
Παρόμοια είναι τα δεδομένα για ποσοστό 10,6% των εργαζόμενων οι οποίοι σήμερα λαμβάνουν 2.500 – 3.249 ευρώ το μήνα και ένα μέρος των εισοδημάτων τους εμπίπτει στην κλίμακα του 25%. Και αυτό γιατί η οροφή στην υπό αναφορά κλίμακα αυξάνεται μόνο κατά 3.700 ευρώ (από 36.300 ευρώ σε 40.000 ευρώ).
Αντίθετα, σημαντικά οφέλη θα έχει η επόμενη ομάδα, η οποία αφορά ποσοστό 11,2% των εργαζόμενων που σήμερα έχουν εισοδήματα μεταξύ 3.250 – 4.999 ευρώ και ένα μέρος των εισοδημάτων τους εμπίπτει στο 30%. Η οροφή στην υπό αναφορά κλίμακα αυξάνεται κατά 20.000 ευρώ (από 60.000 ευρώ σε 80.000 ευρώ).
Ακόμη καλύτερα είναι τα δεδομένα για την ομάδα η οποία αφορά ποσοστό 3,1% των εργαζόμενων που σήμερα έχουν εισοδήματα μεταξύ 5.000 – 5.999 ευρώ και ένα μέρος των εισοδημάτων τους εμπίπτει στο 35%. Η οροφή στην υπό αναφορά κλίμακα αυξάνεται κατά 20.000 ευρώ (από 60.000 ευρώ σε 80.000 ευρώ).
Το μεγαλύτερο όφελος θα το έχουν όσοι βρίσκονται στην ομάδα του 4,6% που έχουν εισοδήματα περισσότερα από 6.000 ευρώ το μήνα και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος τους φορολογείται με συντελεστή 35%. Και αυτό γιατί το σημείο εκκίνησης στην υπό αναφορά κλίμακα αυξάνεται κατά 20.000 ευρώ (από 60.000 ευρώ και άνω σε 80.000 ευρώ και άνω).
Δηλαδή ποσοστό 52,6% δεν θα έχουν κανένα όφελος, 28,5% θα παραμείνουν περίπου στα ίδια επίπεδα και μόνο 18,9% των εργαζόμενων με απολαβές πέραν των 40 χιλ. ευρώ το χρόνο θα έχουν όφελος από το πλαίσιο το οποίο προτείνεται από την κυβέρνηση.
Την ίδια ώρα, το 52,6% που δεν θα έχουν κανένα όφελος από την αναπροσαρμογή στις φορολογικές κλίμακες θα επιβαρυνθούν δυσανάλογα από την επικείμενη εφαρμογή των νέων λεγόμενων πράσινων φορολογιών.
Οι νέες φορολογίες -οι οποίες αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή τον Μάιο- αναμένεται να οδηγήσουν στην άμεση αύξηση των τιμών στα καύσιμα κίνησης και τα καύσιμα θέρμανσης κατά 5,95 σεντ το λίτρο (5 σεντ συν ΦΠΑ). Ενδεικτικά, για ένα μέσο νοικοκυριό με κατανάλωση 300 ευρώ το μήνα σε καύσιμα κίνησης και 1.000 ευρώ το χρόνο σε πετρέλαιο θέρμανσης, η επίπτωση από την εφαρμογή της νέας φορολογίας άνθρακα θα είναι 210 ευρώ το χρόνο περίπου.
Σημειώνεται επίσης ότι ο συντελεστής του φόρου άνθρακα θα αυξηθεί σταδιακά στα 25 σεντ το λίτρο (και συνεπακόλουθα θα οδηγήσει στην αύξηση των τιμών κατά 29,8 σεντ το λίτρο μαζί με τον ΦΠΑ), με ορόσημο το 2033.
Επισημαίνεται, ακόμη, ότι μέχρι το 2030 θα πρέπει να γίνει η εισαγωγή του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής στα καύσιμα κίνησης, θέρμανσης και ελαφριάς βιομηχανίας, η οποία αναμένεται να αυξήσει τις λιανικές τιμές των πετρελαιοειδών κατά 15% περίπου.
Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι σε έρευνα η οποία εκπονήθηκε από την ομάδα η οποία επεξεργάζεται το θέμα των πράσινων φορολογιών αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η ποσοστιαία µεταβολή στην καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών στις χαμηλές καταναλωτικές (εισοδηματικές) τάξεις αναμένεται να είναι μεγαλύτερη».
Επισημαίνεται επίσης ότι το πακέτο των λεγόμενων πράσινων φορολογιών περιλαμβάνει ακόμη τρία ζητήματα: το φόρο ταφής αποβλήτων, το φόρο ύδατος και το φόρο για τις διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα.
Οι φορελαφρύνσεις που περιλήφθηκαν και αυτές που ξεχάστηκαν
Η ομάδα η οποία θα έχει τα μεγαλύτερα οφέλη από τη μεταρρύθμιση, η οποία προτείνεται από την κυβέρνηση, είναι οι μεγαλομέτοχοι των εταιρειών. Και φυσικά οι μέτοχοι των μεγαλύτερων εταιρειών, όπως οι τράπεζες, θα έχουν μεγαλύτερο όφελος.
Πιο συγκεκριμένα, καταργείται η λογιζόμενη διανομή μερισμάτων, ενώ ο φόρος παρακράτησης στη διανομή πραγματικών μερισμάτων μειώνεται στο 5%.
Την ίδια ώρα, αυξάνεται ο εταιρικός φόρος από 12,5% σε 15%, κάτι το οποίο αναμένεται να πλήξει σε δυσανάλογα μεγαλύτερο βαθμό τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Επίσης, από τις προτάσεις της κυβέρνησης απουσιάζουν μέτρα για φορολόγηση του πλούτου και των πολύ ψηλών εισοδημάτων, καθώς επίσης και μέτρα για φορολόγηση της πολυτέλειας, των απροσδόκητων κερδών, της μεγάλης ακίνητης ιδιοκτησίας κτλ.
Επιπρόσθετα, δεν περιλαμβάνονται μέτρα για μείωση του φορολογικού βάρους των χαμηλόμισθων, όπως η μείωση του ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης και η κατάργηση των διπλών φορολογιών στο ηλεκτρικό ρεύμα και τα πετρελαιοειδή.
Ακόμη, από το πακέτο της κυβέρνησης απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε μέτρα για πάταξη της φοροδιαφυγής.
Στα θετικά περιλαμβάνεται η εισαγωγή ελαφρύνσεων στη φορολογία των φυσικών προσώπων σε σχέση με τη σύνθεση της οικογένειας, τα οικιστικά δάνεια, τα ενοίκια και τις πράσινες επενδύσεις. Σημειώνεται ότι η εισαγωγή των πιο πάνω ελαφρύνσεων στη φορολογία έγινε μετά από προτάσεις του ΑΚΕΛ και της ΠΕΟ. Παρά ταύτα, δεν υιοθετήθηκαν οι υπόλοιπες προτάσεις της Αριστεράς, οι οποίες είναι εξίσου σημαντικές.
