Με συμπεράσματα των 27 για την άμυνα και την ασφάλεια και κοινή δήλωση των 26, χωρίς την Ουγγαρία, η οποία επισυνάπτεται στα συμπεράσματα, ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη οι συζητήσεις στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρχηγοί των κρατών μελών συμφώνησαν να μην επιδιώξουν την κατάληξη σε κείμενο συμπερασμάτων, κάτι που θα έπαιρνε αρκετές ώρες και ενδεχομένως θα κατέληγε σε αποτυχία, δείχνοντας έλλειψη ενότητας στην ΕΕ, όπως σημείωσαν διπλωματικές πηγές.
Αντί αυτού, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο Ούγγρος Πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπάν, τοποθετήθηκε πρώτος, με τους ηγέτες να συμφωνούν στην έκδοση συνοδευτικής δήλωσης χωρίς στήριξη της Ουγγαρίας, πριν περάσουν στο δείπνο.
«Πιο αυτόνομη και ισχυρή ευρωπαϊκή άμυνα»
Συγκεκριμένα, το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του κάνει λόγο για μια πιο αυτόνομη και ισχυρή ευρωπαϊκή άμυνα, και με αναφορά στη Διακήρυξη των Βερσαλλιών (2022) και τη Στρατηγική Πυξίδα, δεσμεύεται «να ενισχύσει την κυριαρχία της ΕΕ, μειώνοντας εξαρτήσεις και καλύπτοντας κρίσιμα κενά δυνατοτήτων, σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται ως υπαρξιακό».
Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής αναφέρεται ότι η ΕΕ θα προχωρήσει σε άμεση κινητοποίηση πόρων και χρηματοδότησης, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας και την υποστήριξη της αμυντικής βιομηχανίας.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο REARM Europe της Κομισιόν προβλέπει να δοθούν 800 δισ. ευρώ επιπλέον πολεμικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια. Από αυτά, τα 150 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε δάνεια που θα πάρουν τα κράτη – μέλη για κοινές προμήθειες αμυντικών συστημάτων, όπως η αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, τα συστήματα πυροβολικού, οι πύραυλοι, τα πυρομαχικά, τα drones και άλλες στρατιωτικές ανάγκες.
Επίσης προβλέπεται να αξιοποιηθεί μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ για στρατιωτικούς σκοπούς, παρότι δεν προβλέπεται από την Συνθήκη της ΕΕ.
Η Σύνοδος Κορυφής υιοθέτησε την πρόταση της Κομισιόν να ενεργοποιηθεί η «ρήτρα διαφυγής» από το Σύμφωνο Σταθερότητας, δηλαδή να μην προσμετρώνται οι αμυντικές δαπάνες στο έλλειμμα.
Στο κείμενο τονίζεται ακόμη πως «η συνεργασία με το ΝΑΤΟ παραμένει κρίσιμη», με τα κράτη – μέλη να συντονίζονται για τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου 2025, ενώ η ΕΕ «ανοίγεται» και σε άλλους εταίρους.
Σημειώνεται τέλος ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένουν τη «Λευκή Βίβλο» για την ευρωπαϊκή Άμυνα, στα τέλη του μήνα, που θα διευκολύνει και τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20 – 21 Μάρτη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό στο οποίο συμφωνούν οι 27 είναι η πρόσβαση στη χρηματική στήριξη στην άμυνα της ΕΕ πρέπει να υπάρχει από όλα τα κράτη μέλη, όχι μόνο τα μεγάλα.
Η δήλωση για την Ουκρανία
Το κείμενο για την Ουκρανία, στο οποίο συμφώνησαν οι 26, υπογραμμίζει τη στήριξη της ΕΕ στη χώρα και στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητά της, υπογραμμίζει πως δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις χωρίς την Ουκρανία και χωρίς την ΕΕ, πως η όποια εκεχειρία μπορεί να υπάρξει μόνο στο πλαίσιο διαδικασίας για μια συνολική ειρήνευση, και πως η όποια συμφωνία πρέπει να παρέχει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας στην Ουκρανία που να αποτρέπουν μελλοντική ρωσική επιθετικότητα, αλλά και να σέβεται την ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Επίσης αναφέρεται πως η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία, ώστε να πετύχει ειρήνη μέσω της ισχύος, και πως σε συντονισμό με ομογνωμούντες εταίρους θα παρέχει πολιτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική στήριξη, και θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στην Ρωσία μέσω και κυρώσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη συζήτηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ουκρανός Πρόεδρος δήλωσε έτοιμος για ανακωχή υπό προϋποθέσεις, η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι να μη αξιοποιηθεί η εκεχειρία από τους Ρώσους για να προχωρήσουν σε κέρδη επί του εδάφους.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος επίσης φέρεται να τόνισε πως, αν η ΕΕ δεν βρίσκεται σε μια διαπραγμάτευση για ειρήνευση, δεν θα προσέλθει. Σημειώνεται πως ο Βίκτορ Ορμπάν δεν τοποθετήθηκε παρουσία του κ. Ζελένσκι.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, κάποιοι από τους ηγέτες διαφώνησαν με την παρουσία του Αντόνιο Κόστα σε συναντήσεις με εταίρους εφόσον δεν εκπροσωπεί και τα 27 κράτη μέλη, πρόβλημα το οποίο δεν υπάρχει με την εκπροσώπηση της Κομισιόν. Προς αυτή την κατεύθυνση, συζητήθηκε το ενδεχόμενο διορισμού ειδικού απεσταλμένου του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όσον αφορά την Τουρκία, διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως μετά τις παρεμβάσεις της Κύπρου για την παρουσία της χώρας στις άτυπες συναντήσεις, επισημάνθηκε από τους άλλους ηγετες πως ήταν μια πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου και πως είχε κληθεί στις συνόδους στο Παρίσι.
