Κάθε γυναίκα είναι σημαντική και έχει να διαδραματίσει τον δικό της ξεχωριστό ρόλο

Της Ελένης Κωνσταντίνου

O 20ός αιώνας υπήρξε ο αιώνας των κοσμογονικών αλλαγών και για τη «γυναικεία υπόθεση». Oι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου και πρωταγωνίστησαν στη σεξουαλική απελευθέρωση. Bρέθηκαν στα μεγαλύτερα αξιώματα, αλλά πλήρωσαν και το βαρύ τίμημα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Bία, κακοποίηση, δουλεία είναι μερικά από τα «κακά» που τις βασανίζουν και τις οδηγούν στην εξαθλίωση και τη μιζέρια. Επίσης, βαρύ το τίμημα που πληρώνουν οι γυναίκες στις εμπόλεμες ζώνες, αφού το 40% των θανάτων είναι γυναίκες και κορίτσια. Oι γυναίκες όμως ποτέ δεν έπαψαν να αγωνίζονται και είναι αποφασισμένες να συνεχίσουν να αγωνίζονται ώστε να μπει τέρμα στις ανισότητες, στους χαμηλότερους μισθούς, στις διακρίσεις με βάση το φύλο. Θα αγωνιστούν για να γίνει ο κόσμος μας ένα καλύτερο μέρος για να ζει κανείς. Μάνες, κόρες, αδελφές, εργαζόμενες, εργάτριες, μετανάστριες, άλλες πολύτεκνες, άλλες χωρίς παιδιά, εργάτριες της γης, μα και επιστημόνισσες. Όπου και αν κοιτάξει κανείς θα δει Γυναίκα, η οποία αξίζει σεβασμού 365 μέρες το χρόνο, στην πράξη και όχι μόνο διακηρύξεις κάθε 8η του Μάρτη. Τρεις γυναίκες με διαφορετικές αφετηρίες και προκλήσεις μοιράζονται μαζί μας τις δικές τους σκέψεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Πολλαπλές οι προκλήσεις για τις μετανάστριες

Αντιμέτωπες με εμπόδια και προ­κλήσεις είναι οι γυναίκες μετανάστριες που διαμένουν στην Κύπρο. Δυσκολίες στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ανεπαρκής μέριμνα και γραφειοκρατι­κές διαδικασίες είναι μόνο μερικά από τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν. Οι γυ­ναίκες αντιμετωπίζουν άνιση πρόσβαση σε πόρους, περιουσία, εκπαίδευση, προ­στασία, δικαιοσύνη, εργασία τόσο στις χώρες καταγωγής τους, όσο και στις χώρες προορισμού τους.

Τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκο­λα για τις γυναίκες πρόσφυγες ή μετα­νάστριες που αντιμετωπίζουν συχνά ένα τριπλό μειονέκτημα: το καθεστώς μετα­νάστευσης, αναγκαστική μετανάστευση και το φύλο τους.

Η Σιαγκούφα είναι μια μονογονιός μετανάστρια από το μακρινό Αφγανι­στάν που προσπαθεί να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της εποχής μας. Εκτιμά ότι όσα και να έχει κάνει η κοινωνία μέχρι σήμερα για τις γυναίκες δεν είναι αρκετά. «Σε μια κλίμακα από το 100 εκτι­μώ ότι αυτά που έγιναν για τις γυναίκες φθάνουν μετά βίας το 30. Ιδιαίτερα στις χώρες του ούτω καλούμενου τρίτου κό­σμου. Οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως ένα ακόμη διακοσμητικό στοιχείο. Δεν έχουν κανένα ρόλο στη λήψη αποφάσε­ων. Μάλιστα, σε περίπτωση που μια γυ­ναίκα αποφασίσει να δράσει από μόνη της, να πάρει τα ηνία της ζωής της, τότε δέχεται την κατακραυγή, αλλά και την απομόνωση από την κοινωνία. Προσω­πικά είχα επιλέξει από μόνη μου τον άνδρα που θα παντρευόμουν με αποτέ­λεσμα να με διώξει η οικογένειά μου».

Η ίδια μετά την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία και ως μονογονιός πήρε το δρόμο χωρίς επιστροφή και βρέθη­κε στη χώρα μας όπου παλεύει για να μπορέσει να μεγαλώσει το παιδί της. Η απουσία παιδικής μέριμνας και άλλων υπηρεσιών, οι παραδοσιακοί ρόλοι φύ­λου και τα στερεότυπα θέτουν επιπλέον εμπόδια στην ένταξη των μεταναστριών γυναικών στην Κύπρο. Στα αρνητικά καταγράφεται και το γεγονός ότι δεν υπάρχει επαρκής μέριμνα για ανήλι­κους, ώστε οι μητέρες τους να μπορούν να έχουν ευκαιρίες εργασίας.

Το κλειδί για την ίδια για να μπορέ­σουν να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο είναι να εκπαιδευτούν οι άν­δρες, τα νεαρά αγόρια για τη συμπερι­φορά τους προς τις γυναίκες, αλλά και να δέχονται τις μορφωμένες γυναίκες και να μην τις περιθωριοποιούν.

Ένας αδιάκοπος αγώνας για να ανταποκριθεί η γυναίκα στους πολλαπλούς ρόλους

Η 8η Μαρτίου είναι μια υπενθύμιση για τις αέναες μάχες ενός αγώνα που συνεχίζεται ακόμα αδιάκοπος σε όλη την υφήλιο, σε χώρους εργασίας και Κοινοβούλια και πίσω από τις κουρτίνες, αναφέρει από την πλευρά της η Μαρία, μητέρα τριών ανήλικων παιδιών.

«Ενός αγώνα για το προφανές, για το αυτονόητο. Η επέτειος σηματοδοτεί τις θυσίες και τα επιτεύγματα των γυ­ναικών όλου του κόσμου για πάνω από έναν αιώνα, αλλά και τις ενεργές διεκ­δικήσεις. Σήμερα, με βρίσκω μάνα ετών 45 με 3 μικρά παιδιά, ηλικίας από 2 μέ­χρι 5 ετών. Οι προκλήσεις πολλές. Όταν κάνεις οικογένεια σε μεγάλη ηλικία, το κάνεις συνειδητά και ώριμα. Γνωρίζεις τι έχεις να αντιμετωπίσεις. Είσαι συ­νειδητοποιημένη για το ποιες είναι οι αντοχές σου, ενώ οι δυσκολίες, η κού­ραση θα έρχονται συνεχώς στην επιφά­νεια να σε πνίγουν σε καθημερινή βάση.

Ωστόσο, γνώριζα ήδη και ήμουν αρ­κετά ώριμη ηλικιακά για να αντιμετω­πίσω αυτές τις προκλήσεις. Τα παιδιά μου είναι το φως των ματιών μου, είναι η εντολή που δίνει ο εγκέφαλός μου για να λειτουργήσει η καρδιά μου. Από τη στιγμή που έχω γίνει μάνα ξαγρυπνώ πολλές φορές ακόμα και αν είμαι κου­ρασμένη για να έχω λίγη ώρα για τον εαυτό μου. Όταν κοιμούνται όλοι το βράδυ είναι η στιγμή που εκεί θα νιώσω εμένα, να ανασυγκροτηθώ, είναι η ώρα που βάζω τα 8 μου χέρια στην πρίζα να φορτιστούν για την επόμενη μέρα.

Προσωπικά, βλέπω εμάς τις γυναίκες με 8 χέρια, όχι 2. Μπορούμε συγχρόνως να ασχοληθούμε με πολλά πράγματα και να είμαστε το ίδιο αφοσιωμένες σε όλα. Στην καριέρα, στο σπίτι, στα παι­διά μας, στην επίλυση προβλημάτων, να βρίσκουμε φως σε αδιέξοδα. Η γυναίκα είναι ισχυρή προσωπικότητα, είναι ο βράχος της οικογένειας που αντιμετω­πίζει τις δύσκολες υποθέσεις. Είναι το χάδι, το φιλί, η αγκαλιά, η προσωποποί­ηση της αγάπης προς τα παιδιά της.

Ωστόσο, δεν μπορώ να ωραιοποιή­σω τα πράγματα, ότι η μητρότητα είναι όλο φρου φρου και αρώματα. Είναι ένα αδιάκοπος αγώνας που συνοδεύεται ναι με απέραντη αγάπη, ναι με πολλά φι­λάκια, ναι με πολλές όμορφες στιγμές, γέλια και καμώματα, αλλά πίσω από όλα αυτά κρύβεται ο αγώνας της μάνας, που είναι και γυναίκα, που είναι και δυναμι­κή στον επαγγελματικό χώρο, είτε είναι ταμίας σε σουπερμάρκετ είτε είναι δικα­στής στο επάγγελμα.

Εξάλλου, το λέω συχνά. Κοιμηθεί­τε ήσυχα. Και μη φοβάστε. Απανταχού στον κόσμο οι γυναίκες ξαγρυπνούν και σας προσέχουν».

Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να σπάσουν τα στερεότυπα που συνοδεύουν το φύλο

Κάθε 8η του Μάρτη έρχεται για να μας υπενθυμίσει όλα όσα κέρδισαν πρα­γματικά οι γυναίκες, αλλά και όλα όσα νομίζουν ότι κέρδισαν. Η μεγάλη πίεση που δέχονται ιδιαίτερα στους εργασια­κούς χώρους, αλλά και από τις οικογέ­νειές τους ή την κοινωνία για να αναλά­βουν στερεότυπους ρόλους δεν πρέπει να αγνοείται, επισημαίνει από την πλευ­ρά της η Κωνσταντίνα που στα 40 της χρόνια δεν έχει ακόμη «εκπληρώσει» άλλα που ήδη έχουν πράξει άλλες συ­νομήλικές της.

«Η πλειοψηφία θα σε ρωτήσει εάν έχεις παιδιά, εάν είσαι παντρεμένη κ.λπ. και όταν η απάντηση δεν είναι αυτό που θέλουν να ακούσουν, τότε συχνά άθε­λά τους σε απομονώνουν. Ξαφνικά δεν δέχεσαι προσκλήσεις για τα πάρτι των παιδιών των φιλενάδων σου ή αν είσαι μόνη οι ζευγαρωμένοι φίλοι ξεχνούν να σε καλέσουν σε εκείνη τη χαλαρή βρα­διά για ταινία και ποτό.

Ευτυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια αυτό αλλάζει. Οι νεαρότερης ηλικίας εί­ναι πιο χαλαροί με αυτά τα κουτιά που μας επιβάλλονται. Σε ό,τι αφορά το θέμα εργασία, εκεί είναι ένα άλλο μεγάλο κε­φάλαιο, αφού ακόμη και σήμερα για την ίδια δουλειά υπάρχουν γυναίκες που υπαμείβονται έναντι των ανδρών συνα­δέλφων τους. Ή αν είσαι γυναίκα μόνη, τότε εκτιμούν οι εργοδότες ότι μπορούν να σου φορτώσουν όση περισσότερη δουλειά γιατί έτσι, γιατί ας πούμε δεν έχεις προσωπική ζωή, γιατί εάν δεν έχεις οικογενειακή ζωή που αυτό συ­νεπάγεται μόνο παιδιά και σύζυγο, τότε δεν είσαι ορατή.

Οι προκλήσεις είναι πολλαπλές για όλες τις γυναίκες. Είτε είναι μάνες, είτε όχι, είτε είναι πωλήτριες, είτε διευθύ­ντριες. Ακόμη και σήμερα, εν έτει 2025, πρέπει να αποδεικνύουν ότι βρίσκονται εκεί που είναι με την αξία τους, να κα­ταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια από τους άντρες συναδέλφους τους. Ακόμη έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για να μπορούμε να πούμε ότι έχουμε πλήρη ισότητα, ισομισθία, ίσες ευκαιρί­ες, ωστόσο μέσα από την οργανωμένη πάλη αυτό δεν είναι ακατόρθωτο».