Της Ελένης Κωνσταντίνου
Γλυκόπικρη γεύση φαίνεται ότι άφησε η άτυπη διευρυµένη συνάντηση στη Γενεύη για Τουρκοκύπριους πολιτικούς, οι οποίοι επισηµαίνουν, ωστόσο, ότι εδώ που βρισκόµαστε σήµερα πρέπει να γίνουν θαρραλέα βήµατα ώστε να µπει στις ράγες η διαδικασία των επίσηµων συνοµιλιών για επίλυση του Κυπριακού που θα τερµατίζει το υφιστάµενο στάτους κβο.
Φικρί Τορός και Μινέ Ατλί -που βρέθηκαν και στη Γενεύη- και Σαµί Οζουσλού µοιράζονται στη «Χαραυγή» πώς είδαν το αποτέλεσµα της πενταµερούς, αλλά και τι αναµένουν από δω και πέρα.
Το σίγουρο είναι ότι εκτιµούν ότι δεν χρειαζόταν η Γενεύη για να ανακοινωθούν η διάνοιξη νέων σηµείων διέλευσης ή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου εντός της νεκρής ζώνης, αφού αυτά τα θέµατα έπρεπε να ήταν ήδη λυµένα σε τοπικό επίπεδο.
Σηµαντικό, ωστόσο, για όλους είναι η στάση που τήρησε και πρέπει να τηρήσει από δω και πέρα η κοινωνία των πολιτών, για να µπορέσει να καλλιεργηθεί η ειρήνη και να λάβουν τα µηνύµατα οι ηγέτες και των δύο πλευρών.
Φικρί Τορός: Σε πολιτική βιτρίνα για τους δύο ηγέτες µετατράπηκε η άτυπη διευρυµένη
Η άτυπη διευρυµένη συνάντηση στη Γενεύη µετατράπηκε σε µια «πολιτική βιτρίνα» για τους δύο Κύπριους ηγέτες, εκτιµά ο γραµµατέας Εξωτερικών Σχέσεων του Ρεπουµπλικανικού Τουρκικού Κόµµατος (CTP) Φικρί Τορός.
«Η συνάντηση θα έπρεπε να έχει δοµηθεί για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο στη διαπραγµατευτική διαδικασία, το οποίο επικρατεί µετά την αποτυχία της διάσκεψης του Κραν Μοντάνα, και να ανοίξει ο δρόµος για τη συνολική διευθέτηση του µακροχρόνιου κυπριακού ζητήµατος µε χρονικό ορίζοντα και µεθοδολογία που θα είναι προσανατολισµένη στο αποτέλεσµα» σηµειώνει. Σύµφωνα µε τον κ. Τορός, εάν υπήρχε πρόθεση να προχωρήσει η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, το πρόγραµµα της συνάντησης δεν θα είχε περιοριστεί σε περίπου πέντε ώρες. «Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι δεν υπήρξε καµία ουσιαστική συζήτηση για τα βασικά ζητήµατα του κυπριακού προβλήµατος. Ωστόσο, ενόψει των επικρατούσων συνθηκών, το αποτέλεσµα της συνάντησης ήταν το καλύτερο που θα µπορούσε να ελπίζει κανείς».
Σύµφωνα µε τον κ. Τορός, οι ηγέτες δεν δίστασαν να εκφράσουν την ικανοποίηση τους για το αποτέλεσµα της συνάντησης, αφού αυτό εξυπηρετεί τη συνέχιση του status quo µέσω µερικών ΜΟΕ, αντί «για τη λήψη απτών θαρραλέων βηµάτων προς την κατεύθυνση της επανάληψης των διαπραγµατεύσεων µε στόχο την πολυαναµενόµενη και αναγκαία συνολική διευθέτηση». Όπως σηµείωσε ο κ. Τορός, δεν χρειαζόταν µια διάσκεψη για να ανακοινωθούν ΜΟΕ. Υπέδειξε ότι το CTΡ πρωτοστάτησε και υποστήριξε ανεπιφύλακτα τα ΜΟΕ που έχουν αποφασισθεί και εφαρµοστεί µέχρι σήµερα αφού «Τα ΜΟΕ έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν θετικά το πολιτικό κλίµα και την κοινοτική εµπιστοσύνη, τα οποία είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για ουσιαστικές διαπραγµατεύσεις». Ωστόσο, τόνισε, αυτά δεν υποκαθιστούν τη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού.
Πρόσθεσε ακόµη ότι η λύση του Κυπριακού έγκειται σε µια διζωνική και δικοινοτική οµοσπονδία µε πολιτική ισότητα, σε πλήρη εναρµόνιση µε όλες τις σχετικές αποφάσεις του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Η οµοσπονδία είναι το µόνο στοιχείο ασφάλειας για διαρκή ειρήνη στην κοινή µας πατρίδα. Ως εκ τούτου, η πολιτική ισότητα πρέπει να γίνει αποδεκτή όπως ορίζεται στο ψήφισµα 716 του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ του 1991, συµπεριλαµβανοµένης της εκ περιτροπής προεδρίας».
Ο κ. Τορός αναµένει ότι η επόµενη συνάντηση θα δοµηθεί µε τέτοιο τρόπο, ώστε να εξυπηρετεί στη συνέχιση των διαπραγµατεύσεων και µε την αίσθηση του επείγοντος. Σηµείωσε, ακόµη, ότι το CTP θα εργαστεί εντατικά για αυτόν το στόχο.
Μινέ Ατλί: Τα ΜΟΕ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις όποιες συγκλίσεις
«Για όσους έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην επανένωση του νησιού, η παρακολούθηση της Συνόδου Κορυφής της Γενεύης 2025 ήταν µια οδυνηρή εµπειρία», αναφέρει η γραµµατέας Εξωτερικών Υποθέσεων του Κόµµατος Σοσιαλιστικής ∆ηµοκρατίας (TDP) Μινέ Ατλί.
«Το γεγονός ότι όχι µόνο η διαπραγµατευτική διαδικασία έχει σταµατήσει, αλλά δεν υπάρχει και καµία προοπτική επανάληψης ουσιαστικών συνοµιλιών -και ότι αυτό φαίνεται να βρίσκει σύµφωνους όλους τους εµπλεκόµενους- είναι ένα θλιβερό κεφάλαιο στην κυπριακή ιστορία. Οι συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν στο Κραν Μοντανά παραµένουν πολύτιµοι οδικοί χάρτες, οι οποίοι τώρα εγκαταλείπονται και αντικαθίστανται βασικά από Μέτρα Οικοδόµησης Εµπιστοσύνης (ΜΟΕ) που θα µπορούσαν εύκολα να έχουν συµφωνηθεί από τεχνικές επιτροπές στη Λευκωσία. Ο Νίκος Αναστασιάδης και όλοι όσοι συνέβαλαν στο να φτάσουµε εδώ που βρισκόµαστε σήµερα, µετά τη Γενεύη, έχουν πολλά να απαντήσουν».
Σύµφωνα µε την κ. Ατλί, τον Οκτώβριο οι Τουρκοκύπριοι θα βρεθούν αντιµέτωποι µε εκλογές για ανάδειξη της ηγεσίας τους. «Το εκλογικό σώµα που τάσσεται υπέρ της οµοσπονδίας, αποθαρρυµένο από την κατάρρευση των συνοµιλιών και τραυµατισµένο από τις παρεµβάσεις στις εκλογές του 2020, αντιµετωπίζει ένα δύσκολο έργο. Η ελληνοκυπριακή διοίκηση πρέπει να αναπτύξει µια ρητορική που να εµπνέει αυτό το εκλογικό σώµα να διατηρήσει την ελπίδα της οµοσπονδίας. Η εκλογή ενός πραγµατικού ηγέτη -και όχι µιας µαριονέτας της Τουρκίας- είναι κρίσιµη για τη διατήρηση κάποιας δράσης για τους Τουρκοκυπρίους. Ένας ηγέτης υπέρ της λύσης, ικανός να ασκήσει πίεση στην Τουρκία, θα µπορούσε να αλλάξει τη µοίρα του νησιού».
Ως Κύπριοι, όπως είπε η κα Ατλί, πρέπει να αξιοποιήσουµε αυτή την περίοδο της στασιµότητας των διαπραγµατεύσεων για να ενισχύσουµε τις προσπάθειές µας για την καλλιέργεια µιας κουλτούρας ειρήνης. Εκτιµά, επίσης, ότι αυτή είναι και η πιο κατάλληλη στιγµή για δικοινοτικές δράσεις.
«Κοιτάζοντας πίσω σε µια σύνοδο κορυφής χωρίς γυναίκες και χωρίς την πολιτική βούληση να αµφισβητήσουµε το status quo, µας προτρέπω όλους να κοιτάξουµε πέρα από τον τοίχο των ανδρών µε τις µπλε και κόκκινες γραβάτες και να κυνηγήσουµε το όνειρο µιας ζωντανής, αρµονικής Κύπρου, όπου θα επικρατεί η ισότητα και η ειρήνη».
Σαμί Οζουσλού: Καμία έκπληξη από το αποτέλεσμα της Γενεύης
∆υστυχώς, δεν υπήρξαν ελπιδοφόρα αποτελέσµατα στη Γενεύη που πραγµατοποιήθηκε µετά από µια µακρά περίοδο στασιµότητας στο Κυπριακό, αναφέρει ο δηµοσιογράφος και πολιτικός του CTP, Σαµί Οζουσλού. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελούσε έκπληξη. «Γνωρίζουµε ήδη ότι ούτε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, κ. Ερσίν Τατάρ, ούτε ο Ελληνοκύπριος ηγέτης, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, κατέβαλαν οποιαδήποτε προσπάθεια προς την κατεύθυνση µιας οµοσπονδιακής λύσης.
Είναι, επίσης, προφανές ότι οι ηγέτες δεν συνέβαλαν καθόλου στην προσέγγιση των κοινωνιών. Αν ίσχυε το αντίθετο, δεν θα υπήρχε ανάγκη να πάνε στη Γενεύη για να ανοίξουν νέα σηµεία διελεύσεων, να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό πάρκο στη νεκρά ζώνη ή να συνεργαστούν για το περιβάλλον και το κλίµα και κυρίως να καθαρίσουν τα νεκροταφεία.
Η συνάντηση στην Ελβετία πραγµατοποιήθηκε στην πραγµατικότητα υπό την επιρροή της προσέγγισης µεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, την πιθανότητα µιας αναζωογόνησης των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας και της αναδιαµόρφωσης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Τα όσα συζητήθηκαν στη συνάντηση το επιβεβαιώνουν αυτό. Το θέµα διαπραγµατεύσεων για οµοσπονδιακή λύση δεν ήταν ποτέ στην ηµερήσια διάταξη».
Ως θετικό αυτό που κρατά ο κ. Οζουσλού είναι η συνάντηση του Ιουλίου υπό την ίδια µορφή και το γεγονός ότι ο διάλογος συνεχίζεται, καθώς και ο διορισµός εκπροσώπου του Γ.Γ. των Η.Ε. για το Κυπριακό. Ωστόσο, έχει σοβαρές αµφιβολίες ότι τα µέτρα οικοδόµησης εµπιστοσύνης που ανακοινώθηκαν στη Γενεύη θα εφαρµοστούν, αφού και οι δύο ηγέτες στο παρελθόν δεν τήρησαν τις υποσχέσεις τους.
Τόνισε ακόµη ότι αυτό που είναι πραγµατικά σηµαντικό είναι τα πραγµατικά συµφέροντα και αιτήµατα των Κυπρίων. «Ως εκ τούτου, οι υποστηρικτές µιας οµοσπονδιακής λύσης θα πρέπει να είναι πολύ πιο δραστήριοι. Αυτό το νησί είναι δικό µας».
Ο κ. Οζουσλού πήγε ένα βήµα παρακάτω σηµειώνοντας ότι η θέληση των Τ/κ θα αντικατοπτριστεί στις εκλογές για ανάδειξη της ηγεσίας µε τον Τουφάν Ερχιουρµάν. «Τότε θα δούµε πώς θα ενεργήσει ο κ. Χριστοδουλίδης, ο οποίος σήµερα κρύβεται πίσω από τον κ. Τατάρ. Εµείς συνεχίζουµε να αγωνιζόµαστε για να δηµιουργήσουµε το νησί της ειρήνης».
