Μετά από επτά και πλέον χρόνια αδιεξόδου αρχίζει δειλά µια προσπάθεια επανεκκίνησης των διαπραγµατεύσεων για λύση του Κυπριακού.
Μετά την ολοκλήρωση της τριµερούς συνάντησης στη Νέα Υόρκη πλέον τα βλέµµατα είναι στραµµένα στη σύγκληση µιας διευρυµένης συνάντησης στην παρουσία των τριών εγγυητριών δυνάµεων, ενώ οι δύο κοινότητες θα διερευνήσουν παράλληλα την προοπτική διάνοιξης νέων σηµείων διέλευσης.
Η ανάγνωση των εξελίξεων δεν είναι ίδια από όλους: το ΑΚΕΛ τονίζει ότι είµαστε στην αρχή του δρόµου και αρκετά είναι αυτά που θα πρέπει να γίνουν -και από τη δική µας πλευρά, ο ∆ΗΣΥ επικεντρώνεται στη θετική επίδραση της προσέγγισης Ελλάδας και Τουρκίας, ενώ η Ε∆ΕΚ ανησυχεί από ενέργειες που µπορούν να υποβαθµίσουν την Κυπριακή ∆ηµοκρατία.
Γιώργος Λουκαΐδης: Να επιδειχθεί πλήρης σεβασµός στο σύνολο του κεκτηµένου των διαπραγµατεύσεων
Το ΑΚΕΛ αξιολογεί θετικά τα αποτελέσµατα της τριµερούς στη Νέα Υόρκη, αφού διατηρείται ζωντανή η προοπτική επανέναρξης των διαπραγµατεύσεων για συνολική λύση του Κυπριακού, δηλώνει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόµµατος, Γιώργος Λουκαΐδης.
Σε αυτό το πλαίσιο, εκτός από τη συζήτηση στην Κύπρο για το άνοιγµα νέων σηµείων διέλευσης, εντάσσεται και η διευρυµένη συνάντηση για να συζητηθούν όλες οι πτυχές του Κυπριακού µε τη συµµετοχή όλων των εµπλεκόµενων µερών και συνακόλουθα η εισήγηση του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας για το στήσιµο τριών χωριστών τραπεζιών.
Απαντώντας σε ερώτηση ο Γ. Λουκαΐδης είπε ότι δεν είναι διασφαλισµένο ότι η διαδικασία θα ξεκινήσει από το σηµείο που σταµάτησαν οι συνοµιλίες στο Κραν Μοντανά το 2017, τονίζοντας ότι αυτή θα πρέπει να είναι η θέση της ε/κ πλευράς µε πολύ σαφή και ξεκάθαρο τρόπο, χωρίς αστερίσκους και υποσηµειώσεις.
Είναι πολύ σηµαντικό, πρόσθεσε, να τονίζεται η ανάγκη επίδειξης απ’ όλες τις πλευρές, πλήρους σεβασµού στο σύνολο του κεκτηµένου των διαπραγµατεύσεων. Οτιδήποτε άλλο, ανέφερε, θα µας αποµακρύνει ακόµη περισσότερο από την προοπτική επανέναρξης των διαπραγµατεύσεων, καθώς και από την προοπτική συνολικής λύσης του Κυπριακού.
Κληθείς να διευκρινίσει τι εννοεί όταν µιλά για κεκτηµένο των διαπραγµατεύσεων, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ είπε ότι εννοεί τη βάση λύσης όπως προνοείται από τα ψηφίσµατα του ΟΗΕ, δηλ. ∆∆Ο µε πολιτική ισότητα, το ένα κράτος µε µια κυριαρχία, µία διεθνή προσωπικότητα, µία ιθαγένεια, στο σύνολο των συγκλίσεων και στα 6 σηµεία του πλαισίου Γκουτέρες. ∆εν αρκεί, είπε, να γίνεται λόγος από τον Πτ∆ για αξιοποίηση του κεκτηµένου των διαπραγµατεύσεων. Αυτό που απαιτείται είναι να πείσουµε ότι επιδιώκουµε την προστασία και τον πλήρη σεβασµό στο σύνολο του κεκτηµένου.
Ερωτηθείς εάν µε την αρνητική απάντηση Τατάρ υπάρχει προοπτική να προχωρήσει η εφαρµογή της εισήγησης της ε/κ πλευράς, ο Γ. Λουκαΐδης είπε ότι η τ/κ ηγεσία είναι προκλητικά αρνητική, όµως αυτό δεν πρέπει να επηρεάζει τη δική µας κρίση και προετοιµασίες, ώστε να είµαστε ένα βήµα πιο µπροστά από την τ/κ πλευρά. Εάν ακολουθηθούν τα όσα το ΑΚΕΛ εισηγείται, τότε το βάρος µετατίθεται στην άλλη πλευρά. Άλλωστε, µετά το άδειασµα Τατάρ από την Τουρκία για τη σύγκληση της τριµερούς, κανένας δεν πρέπει να αποκλείει την πιθανότητα να έχουµε και στην πορεία µια ανάλογη στροφή της Τουρκίας, ανεξαρτήτως ή καλύτερα σε διάσταση µε τις δηµόσιες δηλώσεις Τατάρ.
Ευθύµιος ∆ίπλαρος: Συγκρατηµένα αισιόδοξος ο ∆ΗΣΥ
Ο ∆ΗΣΥ µε βάση την ενηµέρωση που είχε στο Εθνικό Συµβούλιο και στην κατ’ ιδίαν συνάντηση της προέδρου του κόµµατος µε τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, θεωρεί ότι τόσο οι εισηγήσεις του Πτ∆, όσο και οι εισηγήσεις από πλευράς Η.Ε. που έχουν σκοπό και στόχο να επαναρχίσουν οι διαπραγµατεύσεις, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ανέφερε στη «Χαραυγή» ο αναπληρωτής πρόεδρος του κόµµατος, Ευθύµιος ∆ίπλαρος.
Είναι γι’ αυτόν το λόγο, είπε, που χαιρέτησαν οποιεσδήποτε προσπάθειες καταβάλλει ο Πτ∆ για να επαναρχίσουν οι διαπραγµατεύσεις από το σηµείο που έµειναν στο Κραν Μοντανά το 2017.
Πρόσθεσε ότι ο ∆ΗΣΥ χαιρετίζει την πρόταση για τα τρία τραπέζια και εξέφρασε τη στήριξη του κόµµατος στις προσπάθειες του κ. Χριστοδουλίδη για την εµπλοκή της ΕΕ στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, όπως ήταν η πάγια θέση του ∆ΗΣΥ από την περίοδο διακυβέρνησης του Ν. Αναστασιάδη.
Στην παρατήρηση ότι από την πρόταση του Πτ∆ απουσιάζει το πλαίσιο Γκουτέρες κι αν αυτό θα πρέπει να είναι στο τραπέζι, ο κ. ∆ίπλαρος είπε ότι έγινε ξεκάθαρο προς τον ΓΓ του ΟΗΕ ότι η ε/κ πλευρά δεν συζητά τίποτε άλλο εκτός από τη λύση ∆∆Ο στη βάση των ψηφισµάτων του ΟΗΕ και ο ίδιος ο ΓΓ έχει πει ότι το αναχρονιστικό σύστηµα των εγγυήσεων, όπως το γνωρίζουµε, δεν µπορεί να συνεχιστεί σε ενδεχόµενη λύση του Κυπριακού. Ο κ. Γκουτέρες ήταν ΓΓ του ΟΗΕ και το 2017 και τώρα, είπε και πρόσθεσε ότι ο ΓΓ γνωρίζει πολύ καλά το πλαίσιο που έχει θέσει και γνωρίζει επίσης τι έχει συµφωνηθεί.
Ερωτηθείς κατά πόσο µε δεδοµένη την αρνητική στάση του κ. Τατάρ υπάρχει προοπτική να προχωρήσει η επιδιωκόµενη διαδικασία, ο αναπληρωτής πρόεδρος του ∆ΗΣΥ σημείωσε ότι εκφράζουν µια συγκρατηµένη αισιοδοξία και λόγω της διαφοροποίησης της Τουρκίας το τελευταίο διάστηµα στην οποία ενδεχοµένως επέδρασαν και οι καλές σχέσεις µε την Ελλάδα. Ανέφερε, επίσης, ότι ο κ. Τατάρ ενώ δήλωνε ότι δεν θα παρίστατο σε συνάντηση µε τον ΓΓ, προφανώς µετά από παρέµβαση της Τουρκίας υπαναχώρησε. Επίσης, πρόσθεσε ότι έχει τη σηµασία της και η προσέγγιση µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Γιώργος Γεωργίου: Η Ε∆ΕΚ ανησυχεί από τις εξελίξεις
Η Ε∆ΕΚ, από το 2017, όταν ο Νίκος Αναστασιάδης, είχε αποδεχτεί τη σύγκληση πενταµερούς διάσκεψης, είχε ταχθεί εναντίον τής εν λόγω µεθοδολογίας διαπραγµάτευσης, καθώς η σύνθεση της διάσκεψης ελλόχευε τον κίνδυνο υποβάθµισης του Προέδρου της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, ανέφερε στη «Χαραυγή» ο εκπρόσωπος Τύπου του κόµµατος, Γιώργος Γεωργίου.
Από τη στιγµή που η τουρκοκυπριακή κοινότητα, που πρέπει να θεωρείται µέρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, ήταν παρούσα στη διαδικασία µε δικό της εκπρόσωπο, η παρουσία του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας θα µπορούσε να ερµηνευθεί ως παρουσία του εκπροσώπου της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Και αυτό είναι υποβάθµιση. Η ανησυχία µας δυστυχώς δικαιώθηκε στην πορεία.
Η πλευρά µας κακώς, από τότε, υποτίµησε το γεγονός ότι το κατοχικό καθεστώς διαχρονικά επιδίωκε αναβάθµισή του και υποβάθµιση της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Οι ανησυχίες µας υφίστανται και σε ό,τι αφορά τις πρόσφατες εξελίξεις, καθώς η µεθοδολογία δεν έχει αλλάξει.
Ένα προκαταρκτικό σχόλιο για την πρόταση περί τριών τραπεζιών:
Ξεκινούµε από το αδιανόητο, ότι οι δύο κοινότητες και οι δύο «µητέρες – πατρίδες» θα συζητήσουν την πτυχή της Ασφάλειας, δηλαδή το θέµα των στρατευµάτων. Αυτή η σύνθεση, δηλαδή η λεγόµενη «4+1», αποτελεί αξίωση της τουρκικής πλευράς, η οποία αποσκοπεί στην ισοπεδωτική υποβάθµιση της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και στην υποβάθµιση του θέµατος σε θέµα που αφορά τις δύο κοινότητες και τις «µητέρες – πατρίδες», ενώ το θέµα των στρατευµάτων συνδέεται ευθέως µε την εισβολή και τη συνεχιζόµενη κατοχή και αποτελεί αναπόσπαστο κοµµάτι της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού.
Από το τραπέζι µε τη σύνθεση «δύο κοινότητες και ΟΗΕ», µε αντικείµενο την Εσωτερική ∆ιακυβέρνηση, δεν µπορεί να απουσιάζει εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς πρέπει να εξετάζεται η συµβατότητα µε το ευρωπαϊκό κεκτηµένο, κάθε πρόνοιας τής εν λόγω πτυχής. Επίσης, οι πρόνοιες πιθανής συµφωνίας στην Εσωτερική ∆ιακυβέρνηση δεν πρέπει να επιτρέπουν την παραγωγή πρωτογενούς δικαίου και την αποδοχή µόνιµων παρεκκλίσεων ή µακρών µεταβατικών περιόδων και βεβαίως πρέπει να σέβονται τις τέσσερις βασικές ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γι’ αυτό είναι απαραίτητη η παρουσία εκπροσώπου της.
Η απόρριψη από τον κατοχικό ηγέτη της πρότασης του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας δεν πρέπει να µας παρασύρει. Η τουρκική πλευρά ανέκαθεν χρησιµοποιούσε την τακτική της πλήρους απόρριψης των πάντων, για να υποχωρήσει δήθεν στην πορεία, µε ανώδυνα γι’ αυτήν βήµατα και µε στόχο να στρέψει τις πιέσεις στη δική µας πλευρά.
Ωστόσο, η απόρριψη και αυτής της πρότασης προσφέρει την ευκαιρία στην πλευρά µας να ζητήσει κατά προτεραιότητα συζήτηση της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού, δηλαδή την αποχώρηση του στρατού κατοχής και την κατάργηση των εγγυήσεων.
