Της Ελένης Κωνσταντίνου
Έντονες ανησυχίες προκαλεί το ενδεχόμενο πρόκλησης συνθηκών ολιγοπωλίου στον τομέα της Υγείας. Η εξαγορά από συγκεκριμένο επενδυτικό ταμείο αριθμού ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στη Λευκωσία, καθώς και η εξαγορά μετοχών από γνωστό ιδιωτικό νοσηλευτήριο της πρωτεύουσας, προβληματίζει, την ώρα που αυξημένες είναι και οι αιτήσεις για δημιουργία νέων ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Βέβαια, περισσότερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι έξι χρόνια μετά τη ΓεΣΥ εποχή δεν έχει γίνει μια χαρτογράφηση των πραγματικών αναγκών στον τομέα της Υγείας. Σήμερα, το κενό αυτό που παραμένει ανέλαβε να το καλύψει ο ΟΑΥ, ο οποίος θα προχωρήσει στη σχετική έρευνα. Ωστόσο, μέχρι να γίνει αυτό, αρκετά είναι τα ζητήματα που υπάρχουν και σαφώς δημιουργούν προβληματισμό, αφού ακόμη και όσοι εκτιμούν ότι οι επενδύσεις είναι αναγκαίες, ανησυχούν λόγω της έλλειψης ελέγχου που υπάρχει στο πώς αυτές γίνονται. Άξιο απορίας, πάντως, είναι και το γεγονός ότι ενώ υπάρχει τόση αύξηση σε ιδιωτικά ιατρικά κέντρα, εντούτοις υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε ειδικότητες.
Μ. Κουλούμας: O ΟΚΥπΥ δεν έχει καταφέρει να εκσυγχρονισει τα νοσοκομεία
Αναγκαίες είναι οι επενδύσεις στον τομέα της Υγείας, όμως θα πρέπει να γίνονται και στο κατάλληλο περιβάλλον, το οποίο σήμερα απουσιάζει από την Κύπρο, εκτιμά ο επίτιμος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ), Μάριος Κουλούμας.
«Για εμάς δεν είναι ούτε άσπρο ούτε μαύρο. Πριν το ΓεΣΥ, φαινόταν η ανάγκη να γίνουν κάποιες επενδύσεις ώστε να εξελιχθούν και τα νοσοκομεία μας. Ένα από τα καλά του ΓεΣΥ είναι ότι έφερε επενδύσεις. Εάν δεν επενδύσεις στην υγεία, στα μηχανήματα, στις νέες τεχνολογίες, είσαι πίσω. Άρα, ναι, χαιρόμαστε να βλέπουμε ότι γίνονται επενδύσεις, αλλά την ίδια ώρα ανησυχούμε. Ανησυχούμε γιατί βλέπουμε ένα επενδυτικό ταμείο να έχει πάρει ένα πολύ μεγάλο μερίδιο της αγοράς και άλλα επενδυτικά ταμεία που ενδιαφέρονται για νέες εξαγορές».
Επίσης, όπως είπε ο κ. Κουλούμας, ανησυχούν και σε σχέση με την ανεπάρκεια του κρατικού τομέα, αφού βλέπουν ότι ο ΟΚΥπΥ δεν έχει καταφέρει να εκσυγχρονίσει τα νοσοκομεία ώστε να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ και να είναι εγγύηση της ποιότητας και της βιωσιμότητάς του.
«Εάν ο ιδιωτικός τομέας ελέγχεται από τα ταμεία και ο δημόσιος δεν είναι δυνατός, μας ανησυχεί».
Στην Κύπρο ακόμη υπάρχουν πολλά κενά. Σύμφωνα με τον κ. Κουλούμα, εντοπίζονται κενά στο ελεγκτικό και στο ρυθμιστικό πλαίσιο.
«Ζητούμε να υπάρχουν αυστηρά κριτήρια. Το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι αδύναμο για να ελέγξει όλα αυτά. Ο νόμος που αφορά τα νοσοκομεία θα έπρεπε να ήταν ένας και για τα δημόσια και για τα ιδιωτικά. Δυστυχώς, όμως, έχουμε δύο νομοθεσίες. Παρατηρούμε επίσης ότι υπάρχει αναρχία και οι έλεγχοι είναι ελλιπείς. Συνεπώς, σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι επικίνδυνο».
Ο κ. Κουλούμας κάνει αναφορά και στην ανάγκη ολοκληρωμένου σχεδιασμού, ενώ επιρρίπτει ευθύνες στο Υπουργείο Υγείας για τα κενά που έχει αφήσει.
«Το Υπουργείο Υγείας θα έπρεπε να ασχολείται με τα ουσιαστικά ζητήματα, όπως το capacity planning, τις νομοθεσίες κ.ά., και όχι μόνο με την αποστολή ασθενών στο εξωτερικό».
Χρίστος Τομπάζος: Η υπερπροσφορά θα δημιουργήσει πίεση στην ποιότητα
Αυτό που περισσότερο ανησυχεί είναι το γεγονός ότι έξι χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ δεν υπάρχει χαρτογράφηση των πραγματικών αναγκών στον ευαίσθητο τομέα της Υγείας, επισημαίνει από την πλευρά του ο Οργανωτικός Γραμματέας της ΠΕΟ, Χρίστος Τομπάζος.
«Δεν υπάρχει, γιατί η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο αποποιήθηκαν την ευθύνη που καθηκόντως όφειλαν να υλοποιήσουν, την πραγματοποίηση δηλαδή ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού (capacity planning). Έπρεπε να υπήρχε ακόμα και πριν από την εφαρμογή του ΓεΣΥ, πόσω μάλλον έξι χρόνια μετά. Τονίζω την πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης, γιατί σε αυτήν αναλογεί το βάρος του καθορισμού πολιτικών στην Υγεία. Μετά την αποποίηση της ευθύνης από την κυβέρνηση, είναι σε εξέλιξη μελέτη από τον ΟΑΥ σε συνεργασία με διεθνή οίκο και ελπίζω να ολοκληρωθεί σύντομα. Μέχρι την ολοκλήρωση της μελέτης είναι η θέση μου ότι καμία νέα αίτηση δεν πρέπει να εξεταστεί».
Σύμφωνα με τον κ. Τομπάζο, υπάρχουν πληροφορίες για περισσότερες από 30 αιτήσεις για νέα νοσηλευτήρια διαφόρων μεγεθών.
«Πρόκειται για ιδιωτικές επενδύσεις που στοχεύουν στο κέρδος και δεν πρέπει αυτές οι επενδύσεις να συνδέονται με υποχρέωση του ΟΑΥ να τις δεχτεί στο ΓεΣΥ, αν δεν είναι απαραίτητες για την απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος. Η υπερπροσφορά θα δημιουργήσει πίεση στην ποιότητα και ο ανταγωνισμός δεν θα είναι προς όφελος των ασθενών. Είναι λάθος να επικρατήσουν λογικές ελεύθερης αγοράς με κερδοσκοπικούς όρους στην Υγεία. Επιπρόσθετα, με τι προσωπικό θα λειτουργήσουν όταν ήδη υπάρχει σοβαρή έλλειψη νοσηλευτών αλλά και άλλων ιατρικών ειδικοτήτων;»
Ο κ. Τομπάζος αναφέρθηκε και στο θέμα της επιθετικής εξαγοράς νοσηλευτηρίων από συγκεκριμένο επενδυτικό ταμείο.
«Ήδη έχει εξαγοράσει τα δύο μεγάλα νοσηλευτήρια της Λευκωσίας, καθώς και το 50% του μεγαλύτερου ιδιωτικού νοσοκομείου εκτός ΓεΣΥ. Και εδώ, εκκωφαντική σιωπή από την κυβέρνηση. Το γεγονός ότι δημιουργούνται ολιγοπώλια δεν φαίνεται να την ανησυχεί, αφού συνεχίζει να παρακολουθεί τις εξελίξεις με απάθεια.
Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι ενίσχυση των ποιοτικών κριτηρίων και σύνδεση των αμοιβών με αυτά. Είναι η ένταξη νέων υπηρεσιών, η μείωση των καταχρήσεων, η απρόσκοπτη και άμεση πρόσβαση των δικαιούχων, καθώς και η στήριξη των δημοσίων νοσηλευτηρίων, ώστε να συνεχίσουν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ».
Δρ Χρύσανθος Γεωργίου: Άνοιξαν μόνο τα τελευταία δύο χρόνια πέντε ιδιωτικές μονάδες αιμοκάθαρσης
Η αγορά ιδιωτικών νοσοκομείων από επενδυτικά ταμεία του εξωτερικού ενέχει σημαντικούς κινδύνους, επισημαίνει ο επικεφαλής του Τομέα Υγείας του ΑΚΕΛ, Δρ Χρύσανθος Γεωργίου.
Σημείωσε ότι, λόγω της μικρής αγοράς που είναι η Κύπρος, ένα επενδυτικό ταμείο διαχειρίζεται χρήματα που είναι πολύ περισσότερα από τον προϋπολογισμό στην Υγεία. Επίσης, ανέφερε ότι τα επενδυτικά ταμεία στον τομέα της Υγείας κινούνται με γρήγορες ταχύτητες, σε αντίθεση με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα ο ΟΚΥπΥ και, κατ’ επέκταση, τα δημόσια νοσηλευτήρια.
«Όταν ελέγξουν πλέον ένα μεγάλο μέρος της αγοράς, σαφώς και θα μπορούν να καθορίζουν και τιμές. Επομένως, είναι κάτι που μας ανησυχεί. Όπως μας ανησυχεί και η υπαλληλοποίηση των Κύπριων γιατρών. Να σημειώσουμε ότι από ένα ιδιωτικό νοσοκομείο που αγοράστηκε, “έφυγαν” 19 γιατροί και έγινε “εισαγωγή” γιατρών από άλλη χώρα. Και το μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να απαντηθεί –και εδώ υπάρχουν πολιτικές ευθύνες για τον Υπουργό Υγείας και την κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη– είναι γιατί εδώ και δύο χρόνια δεν κατάφεραν να ετοιμάσουν τον υγειονομικό χάρτη της χώρας. Θα έπρεπε να γνωρίζουμε πόσα νοσοκομεία χρειάζεται αυτή η χώρα, πόσους νοσηλευτές. Είναι φρόνιμο να στήνεται νοσοκομείο και να “κλέβει” τους νοσηλευτές από το διπλανό; Πόσα διαγνωστικά κέντρα χρειάζονται; Πόσα φαρμακεία χρειάζονται; Ποια είναι η προοπτική ανάπτυξης ή εργοδότησης όλων αυτών των μονάδων; Τι θα συμβεί εάν αγοραστούν και αυτά από ιδιωτικά ταμεία; Θα έχουμε μονοπώλια σε όλους τους τομείς;»
Ο Δρ Γεωργίου σημείωσε ακόμη ότι τέτοια φαινόμενα παρατηρούνται σε μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών υγείας, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι άνοιξαν μόνο τα τελευταία δύο χρόνια πέντε ιδιωτικές μονάδες αιμοκάθαρσης.
