Νικόλαος Ίσαρης: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση ήταν και θα παραμείνουν κύριες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η προώθηση και η περαιτέρω ανάπτυξη των κοινωνικών δικαιωμάτων αποτελεί βασικό στόχο των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό καθοριστικός είναι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων και του Σχεδίου Δράσης του, το οποίο εγκρίθηκε από όλες τις χώρες της ΕΕ και μετατρέπει τις 20 αρχές του Πυλώνα σε δράσεις.
Σε μια προσπάθεια να βοηθήσει τους πολίτες να καταλάβουν ποια είναι τα δικαιώματά τους, πώς μπορούν να τα εξασκήσουν για να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας τους, ακόμα και πού μπορούν να απευθυνθούν για να λάβουν περισσότερη βοήθεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υλοποιεί μια σειρά από δράσεις. Μια από αυτές ήταν η παρουσία στο πρόσφατο Nicosia Book Fest με το περίπτερο «Let’s Make it Work».
Για το σκοπό της πρωτοβουλίας αλλά και ευρύτερα για το πως προωθεί η ΕΕ την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την ισότητα των φύλων και τη διαφορετικότητα στο εργασιακό περιβάλλον και τη συνεχή ανάπτυξη δεξιοτήτων, μιλήσαμε με τον Νικόλαο Ίσαρη, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Κύπρο.
Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου
Το περίπτερο «Let’s Make it Work» ήταν παρόν στην πρόσφατη Έκθεση Βιβλίου Λευκωσίας. Ποιος ήταν ο σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας;
Φέτος βρεθήκαμε στην Έκθεση Βιβλίου Λευκωσίας με μια εξαιρετική πρωτοβουλία, το «Ας το Κάνουμε Πράξη», που στόχευε να πυροδοτήσει ουσιαστικές συζητήσεις μεταξύ των πολιτών για διάφορα θέματα σχετικά με τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση – όπως η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, η ισότητα στην εργασία και οι δεξιότητες. Για να βοηθήσουμε να ξεκινήσουν και να εξελιχθούν οι συζητήσεις, χρησιμοποιήσαμε ένα διαδραστικό παιχνίδι με κάρτες – όπως τα γνωστά επιτραπέζια παιχνίδια γνώσεων, μαζί με έναν πίνακα ερωτήσεων, ενώ είχαμε και ένα κουίζ πάνω στη θεματολογία των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Με χαρά είδαμε πως το παιχνίδι είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό, ενώ ήταν ενδιαφέρον για όλους να αναγνωρίσουν πόσα πράγματα όντως ξέρουν ήδη για τα εργασιακά και κοινωνικά τους δικαιώματα και να ανακαλύψουν και άλλες πτυχές του θέματος που ίσως να μην γνώριζαν. Αυτός άλλωστε ήταν και ο σκοπός του παιχνιδιού – να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες για τον ρόλο της ΕΕ στη διασφάλιση των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων τους και στην παροχή διαφόρων ευκαιριών, όπως σε θέματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική έχει τον άνθρωπο στο επίκεντρο και κύριο στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να έχουν ισορροπημένη, και ικανοποιητική σταδιοδρομία.
Πώς είναι αυτή η πρωτοβουλία σχετική με τους Κύπριους και τους Ευρωπαίους πολίτες γενικότερα;
Η οικονομία της Ευρώπης και η ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών βασίζεται πάνω στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση και τις δεξιότητες των Ευρωπαίων εργατών και ενισχύεται με τις διάφορες πολιτικές που διασφαλίζουν βασικές αρχές, όπως την πρόσβαση στην εκπαίδευση και κατάρτιση, την ισότητα των φύλων, την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ένταξη. Αυτές οι αρχές διασφαλίζονται στον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που αντιπροσωπεύει τη δέσμευση της ΕΕ για μια ισχυρή και δίκαιη κοινωνική Ευρώπη. Γι’ αυτό άλλωστε, η Ευρώπη φιλοξενεί τις πιο ισότιμες κοινωνίες στον κόσμο, με τα υψηλότερα πρότυπα στις συνθήκες εργασίας και την ευρεία κοινωνική προστασία.
Αυτά τα θέματα έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις ζωές των Κύπριων και Ευρωπαίων πολιτών, και σχετίζονται άμεσα με την καθημερινότητα των πολιτών. Σύμφωνα με το πιο πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο, το 88% των πολιτών της ΕΕ θεωρούν ότι η κοινωνική Ευρώπη είναι σημαντική για αυτούς σε προσωπικό επίπεδο. Η προστασία και η ενίσχυση αυτών των δικαιωμάτων χρειάζεται και την ενεργή συμμετοχή των ίδιων των πολιτών, που πρέπει να είναι ενήμεροι ώστε να τα αναγνωρίζουν και να τα διεκδικούν. Η πρωτοβουλία «Ας το Κάνουμε Πράξη» συνδράμει ακριβώς σε αυτήν τη διαδικασία ενημέρωσης και ενδυνάμωσης των πολιτών για τα δικαιώματα τους βάσει του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
Πώς προωθεί η ΕΕ την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για τους εργαζόμενους σε διάφορους τομείς και θέσεις εργασίας;
Μια υγιής κοινωνία χρειάζεται υγιείς πολίτες, που να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν πώς να δομήσουν τη ζωή και την καριέρα τους βάσει των ταλέντων, δεξιοτήτων και ονείρων τους. Στην κοινωνία του σήμερα και με στόχο την πραγματική ισότητα των φύλων, αυτό σημαίνει επίσης την συρρίκνωση του κόστους μεταξύ καριέρας και οικογένειας αλλά και την πιο ισότιμη κατανομή του μεταξύ των συντρόφων. Ακριβώς γι’ αυτό, οι κανόνες της ΕΕ για την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής επιτρέπουν στους πολίτες να συνεχίζουν να φροντίζουν τις οικογένειές τους ενώ παράλληλα να εξελίσσουν την καριέρα τους.
Οι κανόνες παρέχουν το δικαίωμα στους εργαζομένους να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας και να θέτουν ελάχιστες απαιτήσεις για γονικές άδειες, όπως και άδειες μητρότητας και πατρότητας. Παράλληλα, οι κανόνες της ΕΕ θέτουν τα ελάχιστα πρότυπα όσον αφορά τις περιόδους ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης, τις αμειβόμενες διακοπές και θέτουν όριο στις εβδομαδιαίες ώρες εργασίας. Για παράδειγμα, η νομοθεσία της ΕΕ δίνει τη δυνατότητα να διεκδικήσετε τουλάχιστον 4 εβδομάδες αδειών μετ’ αποδοχών ετησίως.
Ποια μέτρα εφαρμόζονται επί του παρόντος για την προώθηση της ισότητας των φύλων και της διαφορετικότητας στους χώρους εργασίας εντός της ΕΕ;
Βασική αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ευρωπαϊκών πολιτικών είναι το δικαίωμα των ίσων και ίδιων ευκαιριών όσον αφορά τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, τους όρους και τις προϋποθέσεις απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης, ανεξάρτητα φύλου. Έχει γίνει σημαντική πρόοδος σε αυτήν την κατεύθυνση, αλλά υπάρχει ακόμη αρκετός δρόμος μέχρι να φτάσουμε την πραγματική και συνολική ισότητα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών γενικά στην ΕΕ είναι 10,8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από αυτό των ανδρών. Επιπλέον, μόνο το 68% των γυναικών με ευθύνες φροντίδας εργάζεται σε σύγκριση με το 81% των ανδρών με τα ίδια καθήκοντα.
Αυτό δείχνει ότι το κόστος μεταξύ επαγγελματικής ανέλιξης και οικογενειακής φροντίδας παραμένει ένα δίλημμα που βαραίνει πρωτίστως τις γυναίκες. Προκειμένου τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες να συμμετέχουν ισότιμα στην αγορά εργασίας, οι ευθύνες φροντίδας πρέπει να μοιράζονται εξίσου. Αυτό αποτελεί τον πυρήνα των Κανόνων της ΕΕ για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για τους εργαζόμενους γονείς και τους φροντιστές, ο οποίος στοχεύει τόσο στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας όσο και στην υιοθέτηση της άδειας που σχετίζεται με την οικογένεια και των ευέλικτων εργασιακών ρυθμίσεων.
Παράλληλα, η ευρωπαϊκή στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025 στοχεύει στην αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, όπως και τα βαθύτερα αίτιά του. Η Οδηγία για τη Διαφάνεια των Αμοιβών που εγκρίθηκε το 2023, συνδράμει στο να διασφαλιστεί ότι η αρχή της «ίσης αμοιβής για ίση εργασία» γίνεται πραγματικότητα.
Μέρος των πρωτοβουλιών είναι Ευρωπαϊκοί Κανόνες για την ισορροπία των φύλων στα εταιρικά συμβούλια, όπου μεγάλες εισηγμένες εταιρείες απαιτούνται να καλύπτουν τουλάχιστον το 40% του υποεκπροσωπούμενου φύλου (σήμερα γυναίκες) μεταξύ των μη εκτελεστικών διευθυντών των εισηγμένων εταιρειών ή το 33% μεταξύ όλων των διευθυντών.
Πώς υποστηρίζει η ΕΕ τη συνεχή ανάπτυξη δεξιοτήτων για να βοηθήσει τα άτομα να προχωρήσουν στην καριέρα τους;
Βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο στη μοντέρνα Ευρωπαϊκή ιστορία, όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν αλλάξει κάθε πτυχή της ζωής μας και έχουν δημιουργήσει τελείως καινούργιες συνθήκες επικοινωνίας, μάθησης και εργασίας. Η κατάρτιση ψηφιακών δεξιοτήτων είναι πλέον επιτακτική ανάγκη, ενώ μπορεί να είναι και μέρος μιας ολοκληρωμένης λύσης και διαχείρισης των καινούργιων προκλήσεων, όπως της κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης υιοθέτησης πιο βιώσιμων διαδικασιών και συνηθειών. Ο κόσμος αλλάζει και η ανάγκη προσαρμογής των θεσμών αλλά και των πολιτών είναι μονόδρομος, εάν θέλουμε να συνεχίσουμε να προστατεύουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών και να ενδυναμώσουμε τις επόμενες γενιές. Γι’ αυτό η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση ήταν και θα παραμείνουν κύριες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την Προέδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν.
Οι πράσινες και οι ψηφιακές μεταβάσεις αναδιαμορφώνουν τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και αλληλοεπιδρούμε και απαιτούν μια αλλαγή στα σύνολα δεξιοτήτων για να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητές τους. Οι σωστές δεξιότητες βοηθούν τους πολίτες να προσαρμοστούν σε αυτές τις αλλαγές και να εξασφαλίσουν την ευημερία τους ενώ συμβάλλουν στην κοινωνία, την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Πάρα πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να βρουν δουλειά επειδή δεν έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες ή εργάζονται σε δουλειές που δεν ταιριάζουν με τα ταλέντα τους. Ταυτόχρονα, το 40% των εργοδοτών δεν μπορεί να βρει άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες για να καλύψουν τις κενές θέσεις τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μια σειρά από πολιτικές και πρωτοβουλίες που στόχο έχουν να βοηθήσουν τους πολίτες αλλά και τα Κράτη Μέλη προς την σωστή κατεύθυνση. Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δεξιοτήτων είναι το πενταετές σχέδιο της ΕΕ που στοχεύει να βοηθήσει τους πολίτες να αναπτύξουν περισσότερες και καλύτερες δεξιότητες. Πέρυσι ήταν το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, όπου οι δεξιότητες επισημάνθηκαν ως μία από τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ και τέθηκαν στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας.
Ειδικότερα, χάρη σε πρωτοβουλίες κατάρτισης που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, όπως το Youth Guarantee ή το ALMA, υποστηρίζουμε τους πολίτες να λάβουν την εκπαίδευση που χρειάζονται για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις αναδυόμενες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας. Η ΕΕ υποστηρίζει επίσης τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους να εκσυγχρονίσουν την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, προκειμένου να εξοπλίσουν τους ανθρώπους με τις δεξιότητες για να υποστηρίξουν μια δίκαιη μετάβαση σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία.
Πώς μπορούν οι άνθρωποι να βρουν περισσότερες πληροφορίες για τα κοινωνικά τους δικαιώματα;
Οι πολίτες μπορούν να αποταθούν στον ιστότοπο Ας το Κάνουμε Πράξη της ΕΕ, όπου μπορούν να βρουν ένα μεγάλο αρχείο πληροφοριών που σχεδιάστηκε για να τους βοηθήσει να κατανοήσουν, να διεκδικήσουν και να ασκήσουν τα δικαιώματά τους. Περιλαμβάνει πληροφορίες για τα δικαιώματα στην ΕΕ και για τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζονται αυτά στη χώρα διαμονής τους.
