O Ρουί Βιτόρια θα είναι ο επόμενος προπονητής που θα κάτσει στον πάγκο του Παναθηναϊκού, με τις επιδόσεις του στην Μπενφίκα να τραβούν τα βλέμματα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Ο 54χρονος παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη στο τακτικό κομμάτι του προκατόχου του Ζόρζε Ζεσούς και μεταβαίνοντας σε ένα πιο ισορροπημένο σύστημα, το οποίο έφερε αλλαγές στη φιλοσοφία της ομάδας. Αυτή η τακτική προσαρμογή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πορεία των Πορτογάλων και στις επιτυχίες του συλλόγου.
Λίγο πριν την προημιτελική αναμέτρηση του Champions League τη σεζόν 2015-16, ο Πεπ Γκουαρντιόλα, τότε προπονητής της Μπάγερν Μονάχου, έκανε μια δήλωση που τράβηξε τα βλέμματα, καθώς χαρακτήρισε την άμυνα της Μπενφίκα «ίσως την καλύτερη στην Ευρώπη».
Παρά την αναμενόμενη υπεροχή της Μπάγερν, ο Γκουαρντιόλα αναγνώρισε ότι η οργανωμένη αμυντική τακτική των Πορτογάλων θα αποτελούσε σοβαρή πρόκληση για την επιθετική του ομάδα. Η πορτογαλική ομάδα είχε ήδη δείξει τη δύναμή της, με την αμυντική της σταθερότητα να παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στο πρωτάθλημα όσο και στο Champions League.
Η τολμηρή αμυντική γραμμή
Η άμυνα της Μπενφίκα, υπό τις οδηγίες του Βιτόρια, ήταν χαρακτηριστική για την υψηλή αμυντική γραμμή της. Αντί να αμύνεται παθητικά, η Μπενφίκα πίεζε ψηλά στον αγωνιστικό χώρο, περιορίζοντας τους χώρους. Αυτή η στρατηγική στόχευε στο να αποδιοργανώσει το παιχνίδι των Βαυαρών, δυσκολεύοντας την κυκλοφορία της μπάλας και την ανάπτυξή τους, κάτι που συνήθως εκμεταλλεύονται παίκτες όπως ο Ρόμπερτ Λεβαντόφσκι και ο Τόμας Μίλερ.
Η επιλογή να πιέσουν ψηλά ήταν ριψοκίνδυνη, δεδομένης της ποιότητας και της ταχύτητας της Μπάγερν. Ωστόσο, η άμυνα της Μπενφίκα, που είχε ήδη κερδίσει τον θαυμασμό του Γκουαρντιόλα, ανταποκρίθηκε άψογα, περιορίζοντας σημαντικά τις επιθετικές ενέργειες της γερμανικής ομάδας.
Το αδιάκοπο πρέσινγκ
Η Μπενφίκα έπαιξε με έναν εξαιρετικά συμπαγή σχηματισμό 4-4-2, ο οποίος είχε στόχο να κλείσει κάθε κενό ανάμεσα στις γραμμές της άμυνας και του κέντρου. Με αυτόν τον τρόπο, η Μπενφίκα εξουδετέρωσε τις κεντρικές επιθετικές προσπάθειες της Μπάγερν, αναγκάζοντας τους Γερμανούς να προσπαθούν να διασπάσουν την άμυνα από τα πλάγια.
Το πρέσινγκ ήταν άλλο ένα ισχυρό όπλο στη φαρέτρα του Ρουί Βιτόρια. Οι μπακ της Μπενφίκα, όπως ο Αντρέ Αλμέιδα, πίεζαν αδιάκοπα τους εξτρέμ της Μπάγερν, κλείνοντάς τους χώρους και αναγκάζοντάς τους να βγουν από τις επικίνδυνες ζώνες. Παράλληλα, οι πλάγιοι και οι κεντρικοί μέσοι συνεργάζονταν άψογα, κλείνοντας τους διαδρόμους και τις επιλογές πάσας, κάνοντας δύσκολη τη ζωή για τους παίκτες της Μπάγερν όπως ο Ντάγκλας Κόστα και ο Κίνγκσλεϊ Κομάν.
Ο σεβασμός του Γκουαρντιόλα στην Μπενφίκα του Βιτόρια
Οι δηλώσεις του Γκουαρντιόλα πριν τον αγώνα ανέδειξαν το επίπεδο πρόκλησης που περίμενε την ομάδα του. «Με έχει εντυπωσιάσει η κατάσταση της Μπενφίκα. Ίσως έχουν την καλύτερη αμυντική τετράδα στην Ευρώπη», δήλωσε, επισημαίνοντας ότι η Μπάγερν θα έπρεπε να βρει τρόπους να διασπάσει αυτήν την άρτια οργανωμένη άμυνα. Παράλληλα, αναγνώρισε ότι η Μπενφίκα δεν ήταν μια απλά αμυντική ομάδα, αλλά μια που πιέζει ψηλά στον αγωνιστικό χώρο, δημιουργώντας προβλήματα στην ανάπτυξη του αντιπάλου.
Πίεστη στα άκρα και «κλείσιμο» στο κέντρο
Ένας από τους κύριους στόχους της τακτικής της Μπενφίκα ήταν να αναγκάσει τη Μπάγερν να παίζει από τα άκρα. Αποκλείοντας κάθε δυνατότητα κεντρικής διείσδυσης, η Μπενφίκα κατεύθυνε το παιχνίδι των Βαυαρών προς τις πτέρυγες, όπου η πορτογαλική ομάδα μπορούσε να διπλασιάζει την πίεση στους εξτρέμ και τους μπακ των Γερμανών. Αυτός ο τακτικός σχεδιασμός περιόρισε σημαντικά τις ευκαιρίες των παικτών του Γκουαρντιόλα να δημιουργήσουν καθαρές φάσεις για γκολ από το κέντρο της άμυνας.
Οι αμυντικοί σχηματισμοί με τριγωνικές συνεργασίες, που περιλάμβαναν τον επιθετικό, τον εξτρέμ και τον κεντρικό μέσο, προσέφεραν αριθμητική υπεροχή στα πλάγια, εξουδετερώνοντας τις κινήσεις των παικτών της Μπάγερν, όπως ο Λαμ και ο Αλάμπα.
Καλύψεις και υποστήριξη: Το κλειδί της τακτικής πειθαρχίας
Η άμυνα της Μπενφίκα στηριζόταν επίσης στην άψογη κάλυψη και υποστήριξη. Κάθε φορά που ένας παίκτης έβγαινε για να πιέσει, άλλος έσπευδε να καλύψει τον χώρο του, διατηρώντας έτσι τη δομή της άμυνας. Αυτή η τακτική πειθαρχία διατήρησε τη συνοχή της ομάδας ακόμη και όταν η Μπάγερν πίεζε ασφυκτικά. Ο νεαρός τότε Ρενάτο Σάντσες, που έπαιζε στη μεσαία γραμμή, διακρίθηκε για την ικανότητά του να καλύπτει τους ακραίους μπακ, προσφέροντας επιπλέον σταθερότητα στην άμυνα.
Η άμυνα που κέρδισε τον σεβασμό
Παρά το γεγονός ότι η Μπάγερν προκρίθηκε τελικά στα ημιτελικά του Champions League, η αμυντική απόδοση της Μπενφίκα υπό τον Ρουί Βιτόρια απέσπασε τα εύσημα. Η τακτική πειθαρχία, η ψηλή πίεση και η συμπαγής αμυντική διάταξη της ομάδας, προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα στην επιθετική ανάπτυξη μιας από τις καλύτερες ομάδες της Ευρώπης. Ο σεβασμός που έδειξε ο Γκουαρντιόλα στην αμυντική λειτουργία της Μπενφίκα ήταν απολύτως δικαιολογημένος, καθώς η ομάδα απέδειξε ότι η οργάνωση και η τακτική ευφυΐα μπορούν να είναι το ίδιο σημαντικά με την επιθετική ικανότητα στο κορυφαίο επίπεδο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
