Του Μιχάλη Μιχαήλ
Η Κύπρος επιλέγει να ταυτιστεί με το δυτικό στρατόπεδο και τις ΗΠΑ σε μια περίοδο εντάσεων στην περιοχή
Σημείο ομοφωνίας είναι η θετική αξιολόγηση της δήλωσης Μπάιντεν για το Κυπριακό, με την οποία επαναβεβαιώνεται ότι οι ΗΠΑ παραμένουν σταθερές στο πλαίσιο λύσης του ΟΗΕ και η οποία έμμεσα απορρίπτει την απαίτηση της Τουρκίας για λύση δύο κρατών. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, λαμβάνοντας υπόψη τις πολυεπίπεδες σχέσεις που, παρά τα προβλήματα, εξακολουθούν να έχουν οι ΗΠΑ με την Τουρκία. Άλλωστε, οι ΗΠΑ, παρά τα σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις τους με την κυβέρνηση Ερντογάν, συνεχίζουν να τη θεωρούν αναντικατάστατο ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο και συνεχίσουν να την εξοπλίζουν.
Διαφορετικές είναι οι εκτιμήσεις όσον αφορά τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών και δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν σε σχέση με την κρίση στην περιοχή μας. Από τη μια υπάρχει η άποψη ότι η επιλογή της κυβέρνησης της Κύπρου να συνταχθεί πλήρως με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή συνοδεύεται με ανταλλάγματα που δεν πρέπει να θεωρούνται αμελητέα και από την άλλη εκφράζεται έντονα η άποψη ότι σε αυτό το πλαίσιο η Κύπρος θα αναγκαστεί να κάνει επιλογές που δεν θα είναι προς το συμφέρον της και θα τη μετατρέπει από παράγοντα ειρήνης σε μέρος της έντασης.
Παύλος Μ. Παύλου: Η Κύπρος θα πάψει να είναι πόλος σταθερότητας στην περιοχή
Η συνάντηση Χριστοδουλίδη Μπάιντεν έχει και τα θετικά και τα αρνητικά της, επεσήμανε στη «Χαραυγή» ο πολιτικός αναλυτής Παύλος Μ. Παύλου.
Στα θετικά, είπε, μπορεί να περιληφθεί το ότι μπαίνουμε σε μια διαδικασία όπου μπορεί να αρθεί οριστικά το εμπάργκο όπλων, η βίζα και άλλα.
Στα αρνητικά, πρόσθεσε, είναι οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν σε σχέση με την κρίση στην περιοχή μας. Ο κ. Παύλου είπε ότι σε αυτό το πλαίσιο η Κύπρος θα αναγκαστεί να κάνει επιλογές που δεν θα είμαστε σίγουροι αν θα είναι προς το συμφέρον της Κύπρου. Έφερε ως παράδειγμα την υποχρέωση για επέκταση της συνεργασίας με τους Αμερικανούς, δηλαδή τη χρήση της Κύπρου για μεταφορά στρατού ή μεταφορά πολεμικού υλικού κ.λπ., κάτι το οποίο θα συντηρήσει και θα επεκτείνει ακόμα την ένταση με τη συμβολή της Κύπρου.
Στην παρατήρηση ότι κάποιοι άλλοι βλέπουν ως θετικά όλα αυτά και ως αναβάθμιση της Κύπρου, ο Π. Παύλου επεσήμανε ότι στενεύουν τα περιθώρια να παίζει κάποιος και στα δύο επίπεδα, δηλ. από τη μια η Κύπρος να είναι πόλος σταθερότητας στην περιοχή και ταυτόχρονα να συμμετέχει σε διαδικασίες που την κατατάσσουν στη μια πλευρά.
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο κ. Παύλου χαρακτήρισε ως θετική τη δήλωση Μπάιντεν για λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, η οποία θα μπορούσε να εκληφθεί ως απάντηση προς την πολιτική των δύο κρατών και την κυριαρχική ισότητα που αξιώνει η τουρκική πλευρά.
Εκτίμησε επίσης ότι είναι φανερό ότι οι Αμερικανοί θέλουν να έχουν επιρροή στην Κύπρο χωρίς να μοιράζονται αυτή την επιρροή με χώρες όπως η Τουρκία, με την οποία μέχρι το πρόσφατο παρελθόν είχαν καλές σχέσεις.
Χαρακτήρισε τη δήλωση Μπάιντεν ότι οι ΗΠΑ παραμένουν σταθερές στο πλαίσιο λύσης του ΟΗΕ και την απόρριψη της απαίτησης της Τουρκίας για λύση δύο κρατών ως θετική και ως δέσμευση των ΗΠΑ.
Σημείωσε, τέλος, ότι αυτή η πολιτική δεν έχει να κάνει με το ποιος είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και εκτίμησε ότι αυτή την πολιτική θα την ακολουθήσει και ο Ντόναλντ Τραμπ.
Νίκανδρος Ιωαννίδης: Ανοίγει ο δρόμος για ένταξη της Κύπρου στους μη ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους
Η συνάντηση της περασμένης Τετάρτης πιθανόν να σηματοδοτήσει μια εμβάθυνση των διμερών σχέσεων που έχουν καλλιεργηθεί τα τελευταία χρόνια, όμως αυτό θα διαπιστωθεί στο βραχυπρόθεσμο μέλλον, καθώς προς το παρόν οι όποιες δηλώσεις παραμένουν στο επίπεδο των διακηρύξεων, εκτίμησε στη «Χαραυγή» ο διεθνής διδάκτωρ Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών Νίκανδρος Ιωαννίδης.
Σημείωσε επίσης ότι η συνάντηση έγινε και λόγω του ευρύτερου γεωπολιτικού πλαισίου με την αναζωπύρωση της κρίσης στη Μ. Ανατολή, η οποία αύξησε τη στρατηγική σημασία της Κύπρου για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Επιπλέον, είπε, η όλο και πιο διφορούμενη και ενίοτε συγκρουσιακή στάση της Τουρκίας και ο κομβικός ρόλος των Βρετανικών Βάσεων ενισχύουν την αξία της Κύπρου ως εταίρου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο κ. Ιωάννου υπέδειξε πως αν οι δηλώσεις δεν παραμείνουν σε επίπεδο διακηρύξεων, τότε μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη της Κύπρου στη λίστα σημαντικών μη ΝΑΤΟϊκών συμμάχων (Major non-NATO Allies, ΜnΝΑ), η οποία θα παραχωρήσει στην Κύπρο πρόσβαση σε προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες και εξοπλισμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα διευκολύνει προγράμματα εκπαίδευσης του προσωπικού της Εθνικής Φρουράς, προωθώντας την ανταλλαγή τεχνογνωσίας με έναν από τους πιο τεχνολογικά προηγμένους στρατούς του κόσμου. Επιπλέον, το καθεστώς MnNA πιθανόν να οδηγήσει σε μείωση των αμυντικών δαπανών της Κύπρου, καθώς θα έχει πρόσβαση στην αμερικάνικη στρατιωτική βιομηχανία σε χαμηλότερες τιμές, ειδικότερα σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς παλαιότερων γενεών. Ωστόσο, υπέδειξε, μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει την έντονη αντίδραση της Τουρκίας.
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο κ. Ιωαννίδης είπε ότι η δήλωση Μπάιντεν δεν εξυπηρετεί άμεσα τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και ότι δεν θα συμβάλει αποφασιστικά στην επιτάχυνση της νέας διαδικασίας. Επιπλέον, εάν υπάρξει έμπρακτη συνεργασία σε στρατιωτικό και αμυντικό επίπεδο μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ και ταυτόχρονα το κυπριακό πρόβλημα συνεχίσει να υποβαθμίζεται στον ελληνοτουρκικό διάλογο, πιστεύει πως θα μειωθεί το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για επίλυσή του.
Πέτρος Ζαρούνας: Η Κύπρος αποδεικνύεται αξιόπιστος σύμμαχος σε αντίθεση με την Τουρκία
Το Κυπριακό δεν ήταν στο επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ των Χριστοδουλίδη-Μπάιντεν, δήλωσε στη «Χαραυγή» ο διεθνολόγος Πέτρος Ζαρούνας. Επεσήμανε ότι για να γίνει συζήτηση για το Κυπριακό, θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές και οι εκλογές για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων.
Θεωρεί, όμως, σημαντική εξέλιξη τη δήλωση Μπάιντεν για το Κυπριακό, ο οποίος συνέδεσε το περιεχόμενο της λύσης του Κυπριακού, δηλ. τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα (που μπορεί να εκληφθεί και ως απάντηση προς τη λύση δύο κρατών που προβάλλει η Τουρκία), με τη διασφάλιση ότι η ενωμένη Κύπρος θα συνεχίσει να λειτουργεί με τον θετικό τρόπο (για τις ΗΠΑ) που λειτούργησε όλο αυτόν τον καιρό στη διαχείριση των περιφερειακών απειλών, που είναι το επίκεντρο των αμερικανικών συμφερόντων. Κι εδώ είναι το σημαντικό, είπε, διότι πλέον τα αμερικανικά συμφέροντα δεν μπορούν αν εξυπηρετηθούν με μια λύση τύπου Ανάν, το οποίο περιείχε πρόνοια ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν βέτο στην παραχώρηση διευκολύνσεων από πλευράς της ενωμένης Κύπρου προς τρίτες χώρες.
Οι Αμερικανοί πλέον δεν έχουν εμπιστοσύνη, δεν θεωρούν φερέγγυο εταίρο την Τουρκία, η οποία το τελευταίο διάστημα αντί να ταχθεί με τους Δυτικούς και τους Αμερικανούς, τάχθηκε με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Αντίθετα, η Κύπρος αποδείχθηκε φερέγγυος στρατηγικός εταίρος και συνεπεία τούτου έχουν αποφασίσει ότι κι αν ακόμα λυθεί το Κυπριακό, δεν θα δώσουν στην Τουρκία δικαίωμα βέτο σε αυτά τα θέματα, κάτι που είχαν αποδεχτεί το 2004 οι Αμερικανοί και μέχρι πρόσφατα το θεωρούσαν ως δεδομένο. Ο κ. Ζαρούνας επεσήμανε ότι αυτό είναι ένα νέο δεδομένο στην αμερικανική πολιτική για την Κύπρο, το οποίο δεν φαίνεται ότι θα αλλάξει ακόμα κι αν εκλεγεί στην προεδρία ο Ντόναλντ Τραμπ.
Από εκεί και πέρα, ξεκινά μια νέα περίοδος σχέσεων με τις ΗΠΑ, οι οποίες θα καταργήσουν τη βίζα, θα παραχωρήσουν στην Κύπρο εξοπλισμούς και διευκολύνσεις, θα κάνουν επενδύσεις κ.λπ. που αποτελούν μέρος του πακέτου.
