Επιμέλεια: Νίκος Κουζούπης
Ο μαρξισμός από την αρχή εμφάνισης αυτής της θεωρίας είχε απορρίψει, όπως και παρόμοιες άλλες τέτοιες εκχυδαϊσμένες επινοήσεις της αστικής πολιτικής οικονομίας, ότι δήθεν οι τιμές των εμπορευμάτων προσδιορίζουν ή και ρυθμίζουν τους μισθούς των εργαζομένων. Σ
την πράξη η όποια αύξηση στους μισθούς επιδρά όχι στο ύψος της τιμής των παραγόμενων προϊόντων, αλλά στο ύψος των κερδών του επιχειρηματία, μειώνοντας κατά τι την κερδοφορία τους.
Δεν είναι τόσο δύσκολο να γίνει αντιληπτό ότι η μακροοικονομική πληθωριστική σπειροειδής θεωρία εναποθέτει την ευθύνη για τη χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων στην ίδια την εργατική τάξη με τις απαιτήσεις της για μισθολογικές αυξήσεις. Σύμφωνα, λοιπόν, με την αντίληψη αυτή, εξάγεται το αβίαστο συμπέρασμα ότι η χειροτέρευση της θέσης των εργαζομένων στον καπιταλισμό δεν είναι αποτέλεσμα της δράσης των οικονομικών καπιταλιστικών νόμων, αλλά είναι συνέπεια της πάλης των εργαζομένων για μισθολογικές αυξήσεις.
Οι εργαζόμενοι και οι συντεχνίες τους ως εκ τούτου αντιμετωπίζονται σχεδόν ως οι μοναδικοί ένοχοι για την αύξηση του πληθωρισμού και των συνδεόμενων με αυτόν οικονομικών δυσκολιών. Έτσι, καταβάλλεται μια συντονισμένη προσπάθεια από την αστική τάξη, τους επιχειρηματικούς κύκλους και τους ιδεολόγους τους για να πεισθούν οι εργαζόμενοι να απορρίπτουν την οργανωμένη πάλη και τις όποιες απαιτήσεις τους για αυξήσεις στους μισθούς.
Στον καπιταλισμό συχνά επινοούνται νέες θεωρητικές αντιλήψεις και πρακτικά μέτρα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και ήδη χρησιμοποιούνται από την αστική τάξη με σκοπό να ενισχύσουν οι επιχειρηματικοί κύκλοι την εκμετάλλευση των εργαζομένων και ταυτόχρονα να τεκμηριώνουν ιδεολογικά τις νέες μεθόδους εκμετάλλευσης. Τέτοιες αντιλήψεις εδραιώνονται υπό τη σημαία του λεγόμενου «εξανθρωπισμού της εργασίας» ή της «βελτίωσης της ποιότητας της εργασίας» κ.ά. Συστατικό μέρος αυτών των αντιλήψεων και των συνδεδεμένων με αυτές πρακτικών μέτρων είναι η λεγόμενη θεωρία της «αποζημίωσης».
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ο μισθός χρησιμοποιείται μόνο για την ικανοποίηση των φυσιολογικών αναγκών των εργαζομένων και γι’ αυτό είναι επαρκής.
