Ο διορισμός προσωπικού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς αρχικά ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, είχε εκφράσει έντονη άρνηση. Σύμφωνα με πηγές, η τελική του αποδοχή ήρθε μόνο μετά από διαβουλεύσεις με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.
Η στάση των πλευρών στην άτυπη συνάντηση της Γενεύης
Κατά την άτυπη διευρυμένη συνάντηση στο Παλάτι των Εθνών στη Γενεύη, ο κ. Τατάρ επιχείρησε να περιορίσει την εντολή του απεσταλμένου στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), κάτι που ο Αντόνιο Γκουτέρες απέρριψε. Παράλληλα, θετικές εντυπώσεις προκάλεσε η παρέμβαση του Χακάν Φιντάν, καθώς απέφυγε δηλώσεις που θα μπορούσαν να κλιμακώσουν το κλίμα.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τόνισε ότι είναι έτοιμος να συζητήσει την ουσία του Κυπριακού, ενώ υπογράμμισε πως όλες οι πλευρές, εκτός της τουρκικής και της τ/κ ηγεσίας, αναφέρθηκαν στη βάση λύσης της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ζητήματα που τέθηκαν στη συζήτηση
- Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ): Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρουσίασε πέντε σενάρια για να προχωρήσει η διαδικασία και αποδέχθηκε να συζητήσει ΜΟΕ, συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού θαλάσσιων ζωνών.
- Υδρογονάνθρακες και υδατικό: Ο κ. Χριστοδουλίδης εμφανίστηκε ανοιχτός σε διάλογο για τους υδρογονάνθρακες, απαντώντας στον Ερσίν Τατάρ, καθώς και σε συνεργασία για το υδατικό ζήτημα.
- Κυπριακό Συμβούλιο Συνεργασίας: Ο κ. Τατάρ πρότεινε τη δημιουργία του, ωστόσο η πρόταση απορρίφθηκε από την ε/κ πλευρά, καθώς θεωρήθηκε ότι σχετίζεται με ζητήματα κυριαρχίας.
- Οδοφράγματα: Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης πρότεινε το άνοιγμα τεσσάρων σημείων (Πυρόϊ – Αθηένου, Λουρουτζίνα, Μια Μηλιά, Κόκκινα), αλλά ο κ. Τατάρ εστίασε μόνο στο οδόφραγμα της Μιας Μηλιάς.
- Ηλεκτρισμός και τουρισμός: Ο Πρόεδρος ανέφερε ότι από το 2015 υπάρχει διασύνδεση των συστημάτων ηλεκτρισμού, ενώ για τον τουρισμό παρέπεμψε στον κανονισμό της ΕΕ για τις διελεύσεις.
Ο ρόλος της Τουρκίας και της ΕΕ
Σύμφωνα με πηγές, η Τουρκία φαίνεται να διατηρεί ενδιαφέρον για τις σχέσεις της με την ΕΕ, γεγονός που επηρέασε τη στάση της στη συνάντηση. Ο ΓΓ του ΟΗΕ εξέφρασε την επιθυμία του για «ουσιώδη βήματα μπροστά» και προανήγγειλε τη συνέχιση των επαφών για το Κυπριακό.
