Αύξηση στις τιμές των ενοικίων με ρυθμό υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με τις τιμές αγοράς κατοικιών καταγράφουν τα νέα στοιχεία της Eurostat για την Κύπρο, τα οποία δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα.
Η εικόνα εντείνει την ανησυχία για την εξέλιξη μιας διαρκώς διογκούμενης στεγαστικής κρίσης, η οποία πλήττει όλο και περισσότερα κοινωνικά στρώματα.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η χώρα βρίσκεται σε συνθήκες βαθιάς στεγαστικής κρίσης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία των νεαρών ζευγαριών και των χαμηλόμισθων να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη. Ο συνδυασμός χαμηλών μισθών, περιορισμένης πρόσβασης σε τραπεζική δανειοδότηση και υψηλών επιτοκίων δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Σύμφωνα με την έκθεση της Eurostat, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 2% το πρώτο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024, με τον Δείκτη Τιμών Κατοικιών να διαμορφώνεται στις 113.71 μονάδες (από 111.53).
Στις νέες κατοικίες, η αύξηση ήταν ακόμη εντονότερη, φτάνοντας το 2,3%, με το δείκτη να αγγίζει τις 115.42 μονάδες. Η άνοδος αποδίδεται κυρίως στην αύξηση των τιμών οικοδομικών υλικών, η οποία συμπιέζει την προσφορά και αυξάνει το κόστος κατασκευής. Αντίθετα, στις υφιστάμενες κατοικίες, η αύξηση ήταν μόλις 0,4%, με το δείκτη να ανέρχεται στις 109.61 μονάδες (από 109.17).
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η εξέλιξη των τιμών ενοικίων, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 4% τον Μάιο του 2025 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, ποσοστό διπλάσιο σε σύγκριση με τις τιμές αγοράς. Ο Δείκτης Ενοικίων ανήλθε στις 128.96 μονάδες (από 124.10).
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων την τελευταία πενταετία ανήλθε στο 28%. Ο σχετικός δείκτης αυξήθηκε από τις 100.67 μονάδες τον Μάιο του 2020 στις 128.96 μονάδες τον Μάιο του 2025, γεγονός που αποτυπώνει τη διαρκή επιβάρυνση των νοικοκυριών.
Οι τάσεις στην αγορά και η επίδραση των ξένων επενδυτών
Εν τω μεταξύ, αν και η Eurostat και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου εφαρμόζουν διαφορετικές μεθοδολογίες –γεγονός που εξηγεί τις αποκλίσεις στα αριθμητικά δεδομένα– συμφωνούν απόλυτα ως προς τη γενική ανοδική τάση στην αγορά κατοικίας.
Η Κεντρική Τράπεζα, στην πρόσφατη έκθεσή της για το πρώτο τρίμηνο του 2025, κατέγραψε αύξηση 4,8% σε ετήσια βάση και 1,9% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Τόνισε, επίσης, ότι οι οικίες κατέγραψαν μεγαλύτερη άνοδο από τα διαμερίσματα, με ετήσια αύξηση 5,6% έναντι 3,5% και τριμηνιαία μεταβολή 1,8% έναντι 1,4% αντίστοιχα.
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων, η μετατόπιση της ζήτησης από διαμερίσματα σε οικίες σχετίζεται άμεσα με την αυξημένη δραστηριοποίηση ξένων επενδυτών, οι οποίοι επιδιώκουν την αγορά ακινήτων υψηλής αξίας, κυρίως σε παραθαλάσσιες περιοχές. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία του Κτηματολογίου, τα οποία δείχνουν ότι στις επαρχίες Πάφου και Αμμοχώστου, οι ξένοι αγοραστές ξεπερνούν αριθμητικά τους εγχώριους –γεγονός που επηρεάζει άμεσα τις τιμές, τις προτεραιότητες της αγοράς και τη διαθεσιμότητα προσιτών κατοικιών.
